ادبیات نمایشی چیست؟

با توجه به پیشرفت هایی که در زمینه تئاتر و سینما صورت گرفته است گونه ای از ادبیات به وجود امده که مربوط به متن نمایشنامه ها یا فیلمنامه ها است که به آن ادبیات نمایشی می گویند. در واقع ادبیات نمایشی به عنوان واسطه ای در بین ادبیات و صحنه نمایش قرار داد.

 با استفاده از این هنر بازیگران نمایش به ایفای نقش خود می پردازند. به بیان دیگر ادبیات نمایشی داستانی است که نویسنده نمایش آن را می نویسد و بازیگران با خواندن متن به اجرای آن می پردازند. از زمان شروع یک نمایشنامه در ذهن نویسنده آن تا تصویری که مخاطب از صحنه نمایش برداشت می کند عوامل بصری زیادی نقش دارند.

نویسنده باید از ادبیات نمایشی به گونه ای استفاده کند که تاثیر گذار باشد. در ادبیات نمایشی مفاهیم جملات و کلماتی که گفته می شود بسیار مهم است. در واقع هدف نویسنده در استفاده از ادبیات نمایشی باید رساندن معنا به مخاطب باشد. متن نمایشنامه ها باید با توافق بازیگران،کارگردان و عوامل دیگر نمایش انجام شود و نویسنده باید در ادبیات نمایشی به همه این موارد دقت کند.


تاریخچه ادبیات نمایشی

با توجه به اینکه ادبیات نمایشی در همه جای جهان شناخته شده است اما مهد این نوع ادبیات به یونان باستان برمیگردد. در زبان یونانی به عمل یا کاری که در واقع انجام می شود دراما می گویند.درما به نوعی نمایش و ادبیات گفته می شود توسط بازیگران اجرا می شود.

با توجه به اینکه ادبیات نمایشی در همه جای جهان شناخته شده است اما مهد این نوع ادبیات به یونان باستان برمیگردد. در زبان یونانی به عمل یا کاری که در واقع انجام می شود دراما می گویند.درما به نوعی نمایش و ادبیات گفته می شود توسط بازیگران اجرا می شود.

همچنین شخصیتی به نام بن جونسون اولین چهره خود را در سال 1616 چاپ کرد که مورد استقبال بی نظیری قرار گرفت.التبه اشخاصی مانند شکسپیر نیز همین کار را کردند و به نوشتن و چاپ ادبیات نمایشی روی آوردند.
با گذشت زمان این ادبیات نمایشی به صورت متن نمایشنامه ها درآمدند که به واسطه کارگردان توسط بازیگران به اجرا درآمد. اولین نمایشنامه ها در صحنه تئاتر اجرا شدند. در واقع نمیتوان به طور قطع مطمئن بود که تئاتر ها اولین بار در کجا ساخته شدند ولی در یونان باستان از تئاتر به عنوان ابزار و مکانی برای پرستش خدایان استفاده می شده است. با انجام این کار ، آنها درام را به یک آیین یا به عبارت دیگر به نوعی از یک نمایشنامه های آیینی تبدیل کردند و جشن هایی را به افتخار خدایان یونانی، باروری ، طبیعت و ... برگزار کردند.

تئاتر با سقوط امپراتوری روم محبوبیت خود را ادامه داد. با شروع قرون وسطی ، کلیسا دیدگاههای متفاوتی از خدایان اساطیری داشت و تئاتر را شرور می دید. بیشتر تئاتر غیرقانونی بود و نمایش فقط توسط گروه های مسافرتی از بازیگران اجرا می شد.اما سرانجام ، کلیسا ارزش ماهیت آیینی درام را دید و شروع به بازآفرینی داستانهای کوتاه کتاب مقدس کرد.

با مرور زمان ادبیات نمایشی شکل جدیدی به خود گرفت و در همه جای دنیا از آن برای متن نمایش ها استفاده شد و امروزه در انواع سبک ها و نمایش ها با هر محتوایی قابل اجرا می باشد. و هیچ محدودیتی در انتقال مفاهیم به مخاطبان ندارد.
 

درام در ادبیات نمایشی

درام ویژگی منحصر به فرد و متمایز ادبیات نمایشی است. درام روایتی را تعریف می کند که بازیگران در صحنه از طریق گفتگو  و حرکت زنده ارائه می دهند. معمولاً درامها داستانی هستند که بازیگری می شوند. از طریق ترکیب عملکرد ، موسیقی ، رقص ، آواز و غیره؛ مخاطب قادر است بخشی از عمل را احساس کند. این همان چیزی است که درام را به ژانر منحصر به فرد ادبیات تبدیل می کند.
 

انواع درام در ادبیات نمایشی

ادبیات نمایشی دارای 4 نوع می باشد که می توان به : ادبیات نمایشی درام ،تراژدی، تراژدی کمدی ملودرام اشاره کرد. این انواع ادبیات نمایشی در زمان های مختلفی شکل گرفته اند. که با مرور زمان جایگاه خود را در فرهنگ مدرن پیدا کرده اند.

کمدی نوعی از درام در ادبیات نمایشی است که هدف آن خنداندن مخاطبان می باشد. دارای لحنی سبک و بسیار ساده است و باعث پدید آمدن فضایی شاد می شود. این نوع درام از زمان یونان باستان به وجود آمده و به انواع مختلفی از جمله: طنز دراماتیک ، طعنه ، کمدی سیاه و غیره. تقسیم می شود.



تراژدی برای اولین بار در در تئاتر یونان باستان ظاهر شد. این نوع از درام در ادبیات نمایشی بیشتر حول موضوعاتی از جمله قتل ها، مرگ و میر، جنون و درد می چرخد و به عقیده ارسطو فیلسوف بزرگ یونانی چنین نمایشی باید احساس ترس و ترحم را در مخاطب به وجود بیاورد.

تراژدی کمدی نوعی خاص از درام است که ترکیبی از تراژدی و کمدی می باشد. این بدان معناست که چنین نمایشنامه ای ممکن است غم انگیز باشد اما پایان خوشی داشته باشد ، یا ممکن است به صورت عناصر طنز در کل نمایش ظاهر شود.

 
اولین کسی که یک تراژدی کمدی نوشت Plautus  بود. او در نمایشنامه خود آمفیتریون از سبکی بودن کمدی استفاده کرد اما خدایان و پادشاهان را به عنوان شخصیت های اصلی انتخاب کرد. این کاملاً انقلابی برای او بود .
در ملودرام که آخرین نوع از درام در ادبیات نمایشی است در آن همه موضوعات به صورت گسترده بیان می شود. معمولاً مضامین و موضوعات به تصویر کشیده شده در ملودرام ها ساده و بدون پیچ و تاب های غیرقابل پیش بینی هستند. با این حال ، نکته اصلی یک ملودرام این نیست که یک داستان را بگوید بلکه بیدار کردن احساسات در مخاطب است.

ملودرام خیلی دیرتر از کمدی ، تراژدی و تراژدی کمدی سرچشمه گرفت. این نخستین بار در اواخر قرن هجدهم در فرانسه ظاهر شد. بعدها به انگلیس رسید و به یکی از محبوب ترین انواع درام در قرن نوزدهم بدل شد. به ویژه ، قرن نوزدهم دورانی بود که تئاتر محبوب ترین نوع سرگرمی بود و مورد بازدید تعداد زیادی از مردم قرار گرفت. این در شرایطی است که در آن زمان ، تئاترها برای افراد عادی نیز در دسترس بوده است.

از آنجایی که ملودرام به طور خاص به این لایه از جامعه توجه می کرد ، بسیار محبوب شد. تأثیر ملودرام ها بر جامعه به حدی بود که تا به امروز زندگی می کرد و حتی در سایر حوزه های ادبیات و سرگرمی نیز نفوذ کرد.


با توجه به وجود سبک ها و انواع مختلف آنها در ادبیات نمایشی به مرور زمان این هنر به عنوان هنری که برای انتقال مفاهیم و احساسات با استفاده از اجرا و انجام حرکتی خاص توسط بازیگر صورت می گیرد باعث جذب مخاطبان شد و افراد زیادی را وا داشت که به این هنر روی آورند و از آن برای بیان احساسات خود استفاده کنند. امروزه ادبیات نمایشی جایگاه ویژه ای در هنر دارد و به عنوان رشته دانشگاهی در دانشگاه ها توسط اساتید بزرگی آموزش داده می شود. در واقع نویسند ادبیات نمایشی به بیان احساسات شخصی خود یا یک رویداد تاریخی فرهنگی یا مسائل دیگر می پردازد و این ادبیات گاه به صورت فیلمنامه یا نمایشنامه یا به صورت کتاب چاپ می شوند و از آنها برای ساخت فیلم ها استفاده می کنند.


منبع: www.questia.com