هفته گذشته، پسرم تیم فوتبال مدرسه را پایه‌گذاری کرد. من به پسرم، افتخار می‌کردم و مدام می‌گفتم: "عالیه پسر، تو بهترینی". غرق در احساس لذت بودم و گویی دنیا به کامم بود.

این اولین بار نیست که فرزندانم فریاد‌های ستایش آمیز مرا می‌شنوند. من بزرگترین طرفدار آن‌ها هستم. هنگامی که کودکانم گیتار می‌زنند، در بازی فوتبال گل می‌زنند، و یا در شستن ظرف‌ها کمک می‌کنند، تشویق‌های پر صدای من شروع می‌شود. منطق ذهنی من در این باره، این است که اگر کودکی کار خوبی انجام می‌دهد (یا به نظر من اندازه کافی خوب است)، بنابراین من باید به او در مورد خودش احساس خوبی بدهم. این کار موجب ایجاد اعتماد به نفس در کودکان می‌شود.


اهمیت اعتماد به نفس در زندگی کودک

اعتماد به نفس فرزند شما - یعنی احساس او مبنی بر ارزشمندی خود، توانایی‌های و دستاورد‌های او - تأثیر زیادی بر رشد و پیشرفت او دارد. کودکان دارای اعتماد به نفس بالا؛ کودکانی شادتر، فعال‌تر، موفق‌تر در مدرسه و با روابط دوستانه بهتری هستند. به همین دلیل ایجاد اعتماد به نفس در کودکان از اولویت بالایی برخوردار است.

اما ایجاد اعتماد به نفس در کودکان کار ساده‌ای نیست و به گفتن اینکه او فوق العاده است، در انجام تکالیف مدرسه و امتحانات موفق است و توانایی‌های بسیاری دارد، خلاصه نمی‌شود. البته، تشویق اثر مثبتی بر اعتماد به نفس کودک دارد، اما بایستی به میزان لازم از آن استفاده کرد.

تشویق بیش از حد کودک باعث می‌شود که کودک نسبت به خودش و توانایی‌هایش احساس بدی پیدا کند و اعتماد به نفسش پایین می‌آید. دلیل آن این است که تشویق بی‌مورد باعث می‌شود کودک با اعتماد به نفس کم، احساس کند فشاری بیش از حد برای رسیدن به سطحی فراتر از دستیابی او، وجود دارد. به عبارت دیگر، او می‌داند که واقعا سزاوار ستایش نیست؛ بنابراین از اینکه نمی‌تواند انتظارات شما را برآورده کند، نگران و ناراحت می‌شود.


۱۰ گام برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان

در اینجا به ۱۰ گام برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان اشاره می‌کنیم:


۱. کمک به او در رسیدن به موفقیت

کار‌هایی را پیدا کنید که می‌دانید او می‌تواند آن را انجام دهد. سپس او را برای تلاشش تشویق کنید. به تدریج سطح سختی هر چالش را افزایش دهید.


۲. برای موفقیت‌های کودک تمایز قایل شوید

برای او توضیح دهید که با وجود اینکه در انجام کاری تلاش می‌کند، ممکن است در آن موفق نشود. اهمیت کار‌ها و فعالیت‌ها یکسان نیست. برای نمونه اینکه او می‌تواند رنگ‌ها را نام ببرد، بسیار مهم‌تر از این است که او نمی‌تواند با سرعت دوست خود بدود.


۳. انتقاد مثبت

منفی بودن بیش از حد اعتماد به نفس کودک را کاهش می‌دهد، حتی اگر قصد شما انگیزه دادن بیشتر باشد. اگر کودک کاری را درست انجام نداده است، سعی کنید با آرامش او را راهنمایی کنید، به گونه‌ای که احساس ناراحتی و بی ارزشی نکند.


۴. ظاهر کودک را تمیز و مرتب نگاه دارید

کودک دوست دارد تا از ظاهرش تعریف کنند. این کار موجب تقویت اعتماد به نفس او می‌شود. تایید ظاهر و فیزیک جسمی کودک برای رشد روانی او اهمیت ویژه‌ای دارد. او را تشویق کنید که همواره تمیز و مرتب لباس بپوشد.


۵. درباره نقاط قوت او صحبت کنید

هر زمان که کودک به شما می‌گوید که او کار جدیدی را امتحان نخواهد کرد، زیرا برای انجام آن کار مهارت‌های لازم ندارد، او را تشویق کنید که در مورد ویژگی‌ها و نقاط قوت خود فکر کند. به او یاد آور شوید که دفعات قبل نیز در جایی شک و تردید داشت، اما در نهایت با تلاش هایش در آن کار موفق شد.


۶. مقایسه نکنید

ممکن است وسوسه شوید که عملکرد کودک را با مقایسه با برادر یا خواهرش بهبود دهید، اما این روش احتمالا شرایط را بدتر می‌کند. بهتر است کودکان نوپا را به عنوان یک شخص منحصر به فرد در نظر بگیرید و با آن‌ها رفتار کنید.


۷. اجازه دهید کودک تصمیم گیری کند

وقتی که کودک را در تصمیم گیری‌های کوچک شخصی درگیر کنید، اعتماد به نفس او افزایش می‌یابد - به عنوان مثال، چه لباسی می‌پوشد، چه غلات صبحانه‌ای می‌خورد. این کار باعث بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان  می‌شود.


۸. تشویق در زمانی که سزاوار آن است

کودک هنگامی که بازخورد مثبت واقعی، از کسانی که نظر آنان برایش ارزشمند است (مادر و پدر، مادربزرگ و پدربزرگ، پرستار) بگیرد، رشد می‌کند. تعریف از کودک، در حد تعادل، باعث می‌شود او احساس خوبی در مورد خودش داشته باشد. بنابراین برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان در شرایط مناسب، او را تشویق کنید.


۹. پیشرفت او را یادآور شوید

برای نمونه، به کودک بگویید، او هفته گذشته فقط یک شکل را می‌توانست نام ببرد، اما در این هفته او می‌تواند تعداد بیشتری را نام ببرد. کودک احتمالا این پیشرفت‌های کوچک را در رشد خود متوجه نمی‌شود، بنابراین آن‌ها را برایش برجسته کنید.


۱۰. از کلمات مثبت استفاده کنید

دقت در انتخاب کلماتی که برای تشویق کودک استفاده می‌کنید، اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد. عباراتی مانند "من می‌دانم که می‌توانی آن کار را انجام دهی"، "بهترین کاری را که می‌توانی انجام بده" و "من خوشحالم که تو سخت تلاش کردی" احساس ارزشمندی را در کودک بالا می‌برد.


سخن آخر

انجمن روانپزشکان کانادا می‌گوید برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان و تربیت کودکانی با اعتماد به نفس بالا، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

احساس خاص بودن. به فرزندانتان کمک کنید تا استعداد‌های و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را کشف کرده و به نقاط قوت خود تبدیل کند. همچنین به او یاد بدهید که احساس خاص بودن، به معنای بهتر بودن از دیگران نیست.

تعیین اهداف. به کودک بیاموزید که اهدافی برای خود تعیین کند و از دستیابی به آن‌ها احساس غرور کند. برای او فرصت‌هایی ایجاد کنید که به موفقیت دست یابد.

تلاش، تلاش و تلاش. کودک را تشویق کنید که در مسیر دستیابی به اهداف خود، تلاش کند، با چالش‌ها روبرو شود و خطرات را قبول کند.


منبع: سایت ستاره