راهکار طلایی امام حسین(ع) برای دوستی با خدا

در سرای تاریک و طوفان زده ی دنیا، که ساکنان آن با پیچیده ترین فتنه های سخت تاریخ بشر دست به گریبان اند، تنها کسانی می توانند روی سعادت و خوشبختی را به خود ببینند که خود را به کشتی نجات اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و اله) برسانند، اگر روزگاری کشتی نوح عامل نجات مردم از طوفان جهانی بود، در زمان کنونی نیز که مردم با پیچیده ترین طوفان های جهان مدرن و صنعتی مواجه هستند این تنها کشتی امام حسین(ع) است که می تواند انسان ها را از منجلاب آلودگی و مخاطرات دنیوی به ساحل سعادت و خوشبختی رهسپار نماید؛ کما اینکه در منابع روایی از پیامبراکرم(ص) نقل شده است:«وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً إِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ فِی السَّمَاءِ أَکْبَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمَکْتُوبٌ عَنْ یَمِینِ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِصْبَاحُ هُدًى وَ سَفِینَةُ نَجَاةٍ؛[1][مقام‏] حسین بن علىّ در آسمان بالاتر از [مقام‏] او در زمین است، و در طرف راست عرش الهى درباره او چنین نوشته شده است: چراغ هدایت و کشتى نجات.»
 

برای همسفری با کشتی نجات اولین کاری که می شود انجام داد، تغییر و رویکرد زندگی به شکل و شمایل زندگی اهل بیت است، کسی که طراحی و مدیریت زندگی او هیچ گونه سنخیت و شباهتی با زندگی اهل بیت(علیهم السلام) ندارد و تنها لاف عاشقی و همراهی با اهل بیت را می زند همانند کسی است در دریایی طوفانی کنار کشتی  نجات ایستاده ولی زحمت ورود به آن را به خود نمی دهد. اهل بیت پیامبر(ص) راه درست زندگی کردن را به محبانشان معرفی کرده اند: «مَنْ‏ أَحَبَّنَا فَلْیَعْمَلْ‏ بِعَمَلِنَا وَ یَسْتَعِنْ بِالْوَرَع‏؛[2]هر که ما را دوست دارد باید چون ما کردار کند و از پارسایى مدد جوید.» پایه و اساس سبک زندگی اسلامی دوستی اهل بیت پیامبراکرم(ص)[3] ولی دوستی که تبعیت و اطاعت کردنی به دنبال نداشته باشد چه سودی دارد؟!
 

 در روایتی بسیار گوهر بار از امام رضا(ع) راهکار و فرمول عملی تبعیت از اهل بیت(ع) این چنین بیان شده است: «رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْیا أمْرَنا،»[قال الرّاوی:] فَقُلْتُ لَهُ: «فَکَیْفَ یُحْیِی أمْرَکُمْ؟» قالَ: «یَتَعَلَّمُ عُلُومَنا و یُعَلِّمُها النّاسَ، فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا؛[4] عبد السلام بن صالح هروى: از ابوالحسن الرضا (علیه ‏السلام) شنیدم که مى‏ فرماید: رحمت خدا بر آن بنده‏ اى که امر ما را زنده گرداند. عرض کردم: چگونه امر شما را زنده کند؟ فرمود: تعالیم ما را فرا گیرد و آنها را به مردم بیاموزد؛ زیرا اگر مردم زیبایی هاى سخن ما را بدانند، بى گمان از ما پیروى می کردند.
 

یکی از معضلات و مصیبت های مزمن و خطرناکی که جامعه انسانی با آن دست به گریبان است، فاصله گرفتن از اصول اساسی زندگی سعادتبخش است، فاصله گرفتن از توحید و ارتباط با خدای متعال از جمله مسائل و مشکلاتی است که خود زمینه و ریشه تمام گرفتاری های انسان در بُعد مادی و معنوی شده است، کما اینکه در کلام الله مجید تبعات شوم دوری از این ارتباط حیات بخش این چنین ذکر شده است: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمى‏؛[5] و هر کس از یاد من روى گردان شود، زندگى (سخت و) تنگى خواهد داشت؛ و روز قیامت، او را نابینا محشور مى ‏کنیم!»

اهمیت و ارزش خداشناسی و ارتباط با خدا را به خوبی می توان از آثار و نتایج شفابخش و شگفت انگیزی که بر زندگی دارد مشاهده کرد، چرا که باور به خدای متعال و سبک و سیاق زندگی موحدانه، و برداشتی که انسان از اوصاف الهی دارد، با تمام جنبه های زندگی انسان، و نوع عملکردش ارتباط مستقیم دارد و روح آرامش را در حیات دنیوی و اخروی برای انسان به ارمغان می آورد:«الَّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛[6] آنها کسانى هستند که ایمان آورده ‏اند، و دلهایشان به یاد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مى ‏یابد!»
باری به هر جهت در بین این همه نعمت مواردی وجود دارد که نه تنها سعادت و خوشبختی انسان در دنیا بلکه سعادت ابدی انسان نیز به برکت وجودی آن است، نعمت امامت و ولایتی که خدای متعال در اختیار انسان قرار داده است، از همه با برکت تر و با ارزش تر است، نعمتی که به وسیله آن خداشناسی انسان تکمیل می شود و راه نجات به دست می آید
 

با وجود فواید و اثرات معجزه آسا و شفا بخشی که ارتباط با خدا بر زندگی انسان ها دارد، بسیاری از ما انسان ها به واسطه گرفتاری های مختلف غرق شدن در دنیا یادی از خدا را در زندگی خود مشاهده نمی کنیم به طوری که گویی اصلاً  مرحم مشکلات انسان نیست. دوستی و ارتباط انسان با خدا بسیار تقلیل یافته است. برخی محققان و مدرسان سبک زندگی اسلامی با استناد به روایتی از امام حسین(ع) به این مطلب اشاره می کنند که انسان عارف به گونه ای عمل می کند که خدا محبوب دل های مستمعان و مخاطبان شود، رسالت انسان در این دنیا این است که خدا را عاشقانه بشناسد، این محبت و دوستی را به دیگران نیز انتقال دهد، و درون دیگران را پر از عشق خدا کند،

در منابع روایی از امام حسین(ع) در روایتی بسیار زیبا این چنین نقل شده است: عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (عَلَیْهِمُ السَّلَامُ)، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) إِلَى نَجِیِّهِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ (عَلَیْهِ السَّلَامُ): یَا مُوسَى أَحْبِبْنِی وَ حَبِّبْنِی إِلَى خَلْقِی. قَالَ: یَا رَبِّ إِنِّی أُحِبُّکَ، فَکَیْفَ أُحَبِّبُکَ إِلَى خَلْقِکَ قَالَ: اذْکُرْ لَهُمْ نَعْمَائِی عَلَیْهِمْ، وَ بَلَائِی عِنْدَهُمْ، فَإِنَّهُمْ لَا یَذَّکَّرُونَ إِذْ لَا یَعْرِفُونَ مِنِّی إِلَّا کُلَّ خَیْرٍ؛[7] امام حسین(ع) از امام علی(ع)از رسول خدا -صلى الله علیه و آله- نقل می کند: خداوند به محرم رازش، موسى به عمران (علیه السلام) وحى کرد: «اى موسى! مرا دوست بدار و مرا محبوبِ بندگانم گردان». [موسى‏] گفت: پروردگارا! من تو را دوست دارم؛ اما چگونه تو را محبوبِ بندگانت گردانم؟ [خداوند] فرمود: «نعمت‏ها و آزمایش‏های‏  را به یادشان آور؛ زیرا آنان از من جز خوبى به یاد ندارند».
 

در این روایت ارزشمند توجه و هوشیاری نسبت به نعمت هایی که خدای متعال در اختیار و استفاده انسان قرار داده موجب قرب و نزدیکی انسان به خدای متعال ذکر شده است، نعمت های متعددی که اگر انسان سعی در شمارش آن نعمت ها داشته باشد توان و یاری شمارش آن را نخواهد داشت: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحیمٌ؛[8] و اگر نعمت هاى خدا را بشمارید، هرگز نمى‏ توانید آنها را احصا کنید؛ خداوند بخشنده و مهربان است.‏»
 زیباترین نعمت ویژه خدا به انسان

سزاوار است انسان در طول زندگی ساعت و دقایقی را برای تفکر در نعمت های الهی قرار دهد و شکر آن نعمت ها را به جا آورد، نعمت، سلامتی، نعمت، زندگی آرام، نعمت های مادی فراوانی که بدون آنها زندگی سخت و طاقت فرسا می شود، نعمت پدر و مادر و دوستان و آشنایان، نعمت کسب علم و معرفت افزایی، و هزاران نعمتی که وجود انسان مرتبط با آن است ولی از آن غافل می باشد، باری به هر جهت در بین این همه نعمت مواردی وجود دارد که نه تنها سعادت و خوشبختی انسان در دنیا بلکه سعادت ابدی انسان نیز به برکت وجودی آن است، نعمت امامت و ولایتی که خدای متعال در اختیار انسان قرار داده است، از همه با برکت تر و با ارزش تر است، نعمتی که به وسیله آن خداشناسی انسان تکمیل می شود و راه نجات به دست می آید، کما اینکه خدای متعال نیز در قرآن مجید به اکمال نعمت از آن یاد کرده است: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی‏؛[9] ! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم.‏»
 

در شناخت بهترین و زیباترین نعمت های خدا به انسان در منابع روایی نقل شده است: «روزی ابوحنیفه از امام صادق(ع) دربارۀ تفسیر آیه «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ»[10] سؤال کرد، امام سؤال را به او برگرداند و فرمود: نعیم به عقیده تو چیست»؟ گفت: غذا و طعام و آب خنک است، فرمود: اگر خدا بخواهد تو را روز قیامت در پیشگاهش نگه دارد تا دربارۀ هر لقمه‌اى که خورده‌اى و هر جرعه‌اى که نوشیده‌اى، سؤال کند باید بسیار در آنجا بایستى او گفت: پس نعیم چیست؟ فرمود: ما اهل بیت هستیم که خداوند به وجود ما به بندگانش نعمت داده و میان آنها بعد از اختلاف الفت بخشیده، دل هاى آنان را به وسیلۀ ما به هم پیوند داده و با هم برادر ساخته، بعد از آنکه دشمن یکدیگر بودند و به وسیلۀ ما آنها را به اسلام هدایت کرده ... آرى نعیم همان پیامبر و خاندان اوست.[11]
 

هر چند هیچ نعمتی بالاتر از نعمت هدایت و وجود انبیای الهی و امامان معصوم نیست ولی با این وجود سال 61 هجری در خصوص این نعمت ناسپاسی شد  در منابع روایی نقل شده است «أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع دَخَلَ یَوْماً إِلَى‏ الْحَسَنِ ع فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْهِ بَکَى فَقَالَ لَهُ مَا یُبْکِیکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ قَالَ أَبْکِی لِمَا یُصْنَعُ بِکَ فَقَالَ لَهُ الْحَسَنُ ع إِنَّ الَّذِی یُؤْتَى إِلَیَّ سَمٌّ یُدَسُّ إِلَیَّ فَأُقْتَلُ بِهِ وَ لَکِنْ لَا یَوْمَ کَیَوْمِکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَزْدَلِفُ إِلَیْکَ ثَلَاثُونَ أَلْفَ رَجُلٍ یَدَّعُونَ أَنَّهُمْ مِنْ أُمَّةِ جَدِّنَا مُحَمَّدٍ ص وَ یَنْتَحِلُونَ دِینَ الْإِسْلَامِ فَیَجْتَمِعُونَ عَلَى قَتْلِکَ وَ سَفْکِ دَمِکَ وَ انْتِهَاکِ حُرْمَتِکَ وَ سَبْیِ ذَرَارِیِّکَ وَ نِسَائِکَ وَ انْتِهَابِ ثَقَلِکَ فَعِنْدَهَا تَحِلُّ بِبَنِی أُمَیَّةَ اللَّعْنَةُ وَ تُمْطِرُ السَّمَاءُ رَمَاداً وَ دَماً وَ یَبْکِی عَلَیْکَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى الْوُحُوشُ فِی الْفَلَوَاتِ وَ الْحِیتَانُ فِی الْبِحَارِ؛[12]یک روز حسین بن على بن ابى طالب «ع» وارد شد بر حضرت حسن «ع» و چون چشمش باو افتاد گریست باو گفت چه تو را میگریاند اى ابا عبد اللَّه؟ گفت میگریم براى آنچه با تو کنند، فرمود آنچه بمن آید زهریست که بکامم ریزند و کشته شوم ولى اى ابا عبد اللَّه روزى چون روز تو نباشد سى هزار مردى که مدعیند از امت جد ما محمدند و خود را بدین اسلام بندند بر تو گرد آیند و همدست شوند براى کشتن تو و ریختن خونت و هتک حرمتت و اسیر کردن ذریه‏ات و زنانت و غارت بنه‏ات در اینجا است که به بنى امیه لعنت فرود آید و آسمان خاکستر و خون بارد و همه چیز بر تو بگریند تا وحشیان بیابان و ماهیان دریا.»
 
پی نوشت ها:
[1]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏1، ص60.
[2]. تحف العقول، ص104.
[3]. المحاسن ؛ ج‏1 ؛ ص150، ح66. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ أَسَاسٌ وَ أَسَاسُ الْإِسْلَامِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْت‏»
[4]. عیون أخبار الرضا علیه ‏السلام : ج۱، ص ۳۰۷ ، ح ۶۹.
[5]. سوره مبارکه طه، آیه 124.
[6]. سوره مبارکه رعد، آیه 28.
[7]. الأمالی (للطوسی)، ص484.
[8]. سوره مبارکه نحل، آیه 18. ÷ 
[9]. سوره مبارکه مائده، آیه 3.
[10]. سوره مبارکه تکاثر، آیه 8.
[11]. تفسیر نمونه، ج‏27، ص287.
[12]. الأمالی( للصدوق)، ص115، ح3.