این دعا در قبال بزرگترین گناهان که همانا نافرمانی خداست بیان شده است. حضرت آدم و حوا بعد از تمرد از دستور الهی اظهار پشیمانی کردند و این دعا را به زبان آوردند.

دعای نجات از مصیبت و خسران را برای استغفار و طلب بخشش از خدای متعال به زبان آورید:

«رَبَّنا ظَلَمنا اَنفُسَنا وَ اِن لَم تَغفِر لَنا وَ تَرحَمنا لَنَکونَنَّ مِنَ الخاسِرینَ»(آیه 23 سوره اعراف)
«پروردگارا ما بر خویشتن ستم کردیم و اگر ما را نبخشى و رحم نکنى بى شک از زیانکاران خواهیم بود»


تفسیر دعای نجات از خسران

دعای نجات از خسرات از زبان حضرت آدم و حواست. هنگامى که آدم و حوا، به نقشه شیطانى ابلیس واقف شدند و نتیجه کار خلاف خود را دیدند به فکر جبران گذشته افتادند و نخستین گام را اعتراف به ظلم و ستم بر خویشتن، در پیشگاه خدا قرار دادند. این دعا نهایت تضرع و التماس آنها را می رساند که به مخالفت با امر ارشادی اقرار نمودند و دانستند که این مخالفت آنها ظلم به نفس بوده و لذا هیچ درخواستی جز طلب مغفرت و رحمت ننمودند و گفتند: اگر به ما رحم نکنی و ما را نیامرزی به طور دائم و به معنای کامل زیانکار خواهیم شد، جز آن که خدا بخواهد و به ما رحمت آورد.


تفاوت نافرمانی شیطان و آدم (ع)

هر گناه و نافرمانی پروردگار، ظلم و ستم بر خویشتن است؛ زیرا همه برنامه ها و دستورات پروردگار در مسیر خیر و سعادت و پیشرفت انسان است. پس هر گونه مخالفت با آن، مخالفت با تکامل خویشتن و سبب عقب ماندگی و سقوط خواهد بود و آدم و حوا نیز اگرچه گناه نکردند اما همین ترک اولی آنها را از مقام والایشان فرود آورد. گرچه توبه خالصانه آدم و همسرش در پیشگاه خدا پذیرفته شد اما اثر وضعی آن عمل، دامانشان را گرفت و دستور خارج شدن از بهشت به آنها داده شد.

شیطان و آدم هر دو نافرمانى کردند، امّا شیطان نسبت به نافرمانى خود (ترک سجده)، به عدل و حکمت الهى اعتراض کرده و استکبار نمود و برترى نژاد خود را مطرح ساخت و پشیمان هم نشد، اما حضرت آدم و حوا، به کار خلاف خود اعتراف کردند و از خداوند تقاضاى بخشش نمودند.


نکات طلایی دعای نجات از خسران

1- در برابر ستم‏هایى که به خود روا مى‏داریم باید از خداوند استمداد کنیم و آنها را جبران کنیم. (قالا ربّنا ظلمنا...)
 
2- آدم و حوا، هم در تخلف شریک بودند، هم در جبران گذشته و عذرخواهى. (ذاقا، قالا ربّنا)
 
3- هرگونه خلافى، ظلم به خویش است، چون مخالفت با فرمان خدا مخالفت با تکامل و سعادت واقعى خود است. (ظلمنا أنفسنا)
 
4- از آداب دعا و استغفار، ابتدا اعتراف به گناه است. (قالا ربّنا ظلمنا أنفسنا)
 
5 - نخستین خواسته بشر از خدا، تقاضاى عفو و رحمت بود. (و ان لم ‏تغفر لنا)
 
6- مهم‏ترین مسأله براى گناهکار، مغفرت الهى است، سپس درخواست‏هاى دیگر. (ان لم تغفر لنا و ترحمنا)
 
7- عنایت و لطف و مهربانى خدا، جلوى خسارت ابدى را مى‏گیرد. (ان لم ‏تغفر لنا... لنکوننّ من الخاسرین)


منبع: سایت ستاره