یکی از بهترین و سودبخش ترین راه های گذران اوقات فراغت، که مورد تأکید ویژه اسلام نیز هست، مسافرت و گردشگری است. آیات متعددی در قرآن کریم مردم را به سیر و سفر و گردشگری در سراسر زمین و دیدن نشانه ها و مظاهر الهی و مشاهده سرنوشت دشمنان دین، تکذیب کنندگان دعوت پیامبران، مجرمان و گناهکاران دعوت می کنند. قرآن کریم گردشگری و سیر و سفر در زمین را موجب فهم و درک بهتر حقایق هستی می داند.
مسافرت و دیدن آثار باستانی و نشانه های برجای مانده از گذشتگان را موجب عبرت گیری و تفکر بیشتر در سرنوشت خود می داند. در اینجا برخی از آیات مربوطه را ذکر می کنیم:

قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُروا کیفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکذِّبِینَ؛[1]
پیش از شما، سنت ها (و مجازات های الهی بر طبق اعمال امت ها) وجود داشت، پس در روی زمین، گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب کنندگان (آیات الهی) چگونه بوده است؟

أَ فَلَمْ یسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَکونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ یسْمَعُونَ بِها فَإِنَّها لا تَعْمَی الْأَبْصارُ وَ لکنْ تَعْمَی الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ؛[2]
آیا آنان در زمین سیر نکردند، تا دل هایی داشته باشند که (حقیقت را) با آن درک کنند؛ یا گوش هایی که با آن (ندای حق را) بشنوند؟! زیرا (بسیار می شود که) چشم های ظاهر نابینا نمی شود، بلکه دل هایی که در سینه هاست کور می شود.

قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کیفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ؛[3]
بگو: «در زمین سیر کنید و ببینید سرانجام مجرمان چگونه بود!»

قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کیفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ ینْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلی کلِّ شَی ءٍ قَدِیرٌ؛[4]
بگو: «در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند (به همین گونه) جهان آخرت را ایجاد می کند؛ به یقین خدا بر هر چیزی تواناست.

أَ وَ لَمْ یسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَینْظُرُوا کیفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَکثَرَ مِمَّا عَمَرُوها وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیناتِ فَما کانَ اللَّهُ لِیظْلِمَهُمْ وَ لکنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یظْلِمُونَ؛[5]
آیا در زمین گردش نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نیرومندتر از اینان بودند، و زمین را (برای زراعت و آبادی) دگرگون ساختند و بیش از اینان، آن را آباد کردند، و پیامبرانشان با دلایل روشن به سراغشان آمدند (اما آنها انکار کردند و کیفر خود را دیدند)؛ خداوند هرگز به آنان ستم نکرد، ولی خودشان به خویشتن ستم می کردند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز در حدیثی سفر و گردش گری را موجب سلامتی جسمی و بهره مندی اقتصادی می داند و می فرماید:

«سَافِرُوا تَصِحُّوا سَافِرُوا تَغْنَمُوا.»[6]
در دیوان اشعار منسوب به امام علی (علیه السلام) درباره اهمیت سفر چنین آمده است:
 
تَغَرَّبْ عَنِ الْأَوْطَانِ فِی طَلَبِ الْعُلَی وَ سَافِرْ فَفِی الْأَسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اکتِسَابُ مَعِیشَةٍ وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِد[7]
در طلب بزرگی از وطن خارج شو؛ مسافرت کن؛ زیرا در مسافرت پنج فایده است: فراموشی غصه ها، بهره اقتصادی، کسب دانش، ادب آموزی، و همراهی با انسان های بزرگ.


پی نوشت ها:
[1] . سوره آل عمران، آیه 137؛ همچنین ر. ک: سوره انعام، آیه 11 و سوره ابراهیم، آیه 36.
[2] . سوره حج، آیه 46.
[3] . سوره نمل، آیه 69؛ همچنین ر. ک: سوره روم، آیه 42.
[4] . سوره عنکبوت، آیه 20.
[5] . سوره روم، آیه 9؛ همچنین ر. ک: سوره یوسف، آیه 109؛ سوره فاطر، آیه 44؛ سوره مؤمن، آیات 21- 22 و آیه 82 و سوره محمد، آیه 10.
[6] . بحار الانوار، ج 73، ص 221.
[7] . دیوان امیرالمؤمنین(علیه‏السلام)، حسین بن معین‏الدین میبدى، تصحیح مصطفى زمانى، ص 139.

منبع: حوزه نت