خطر مسموميت غذايي در دوران بارداري

نويسنده: سهيلا عابدين پور



بارها شنيده ايم که رژيم غذايي متعادل، مغذي و سالم در دوران بارداري براي سلامت مادر و جنين بسيار مهم است. اگر چه بسياري از غذاها را مي توان در دوران هاي ديگر زندگي خورد و از آنها لذت برد، اما رعايت احتياط در خوردن تعدادي از غذاها در دوران بارداري ضروري به نظر مي رسد و گرنه ممکن است به سلامت مادر و جنين در حال رشد آسيب برسد. بنابراين زنان باردار بايد در انتخاب غذا دقت بيشتر به خرج دهند.

معرفي ليستريا

يکي از مسموميت هاي غذايي که ممکن است يک خانم باردار را در دوران بارداري مبتلا کند، ابتلا به ليستريا است که به وسيله عاملي به نام ليستريامونوسيتوژن ايجاد مي شود يعني باکتري که در آب و خاک زندگي مي کنذد. اين عامل بيماري زا ممکن است در سبزي ها، گوشت ها و محصولات لبني مانند غذاهاي فرآيند شده مثل پنير هم يافت شود. اگر چه اين باکتري براي سلامت افراد معمولي کمي مضر است اما در زنان باردار خطر بيشتري دارد و اين افراد هنگام آماده و تهيه کردن غذا بايد بيشتر دقت کنند. در زنان باردار عفونت ليستريايي ممکن است به زايمان زودرس، عفونت شديد در نوزاد و يا حتي مرده زايي منجر شود. علايمي که اين بيماري ايجاد مي کند شامل تب، درد عضلاني، سردرد، سفتي گردن، گيجي و عدم تعادل و تشنج نيز ممکن است اتفاق بيفتد.
اگر باردار هستيد حتماً از خوردن هات داگ، گوشت هاي فرآيند شده مثل سوسيس و کالباس اجتناب کنيد، کمتر از پنيرهاي نرم و خامه اي استفاده کنيد، سعي کنيد کمتر از گوشت هاي يخ زده استفاده کنيد و در صورت مصرف گوشت هاي کنسرو شده قبل از مصرف، قوطي کنسرو را 20 دقيقه بجوشانيد و از خوردن شير غير پاستوريزه بپرهيزيد.

توکسوپلاسموز چه طور؟

بيماري توکسوپلاسموز يکي ديگر از انواع مسموميت هاي غذايي است که ممکن است در دوران بارداري اتفاق بيفتد. اين بيماري به وسيله توکسوپلاسموز گوندي ايجاد مي شود. در صورتي که يک زن باردار به اين بيماري مبتلا شود، مي تواند آن را به جنين خود منتقل کند. ابتلا به اين بيماري سبب سقط، مرده زايي و نقايص جنيني مي شود.
خوردن تخم هاي موجود در خاک يا ساير مواد آلوده به اين انگل موجب ابتلا به اين مسموميت مي شود. دست هاي آلوده به تخم انگل مهم ترين راه ابتلا به اين بيماري است. باغباني و تميز کردن قفس گربه از راه هاي انتقال اين بيماري است. اين بيماري نشانه خاصي ندارد و گاه علايمي شبيه آنفلوانزاي خفيف ايجاد مي کند. تورم غدد لنفاوي، درد عضلاني که به مدت چند روز تا چند هفته طول مي کشد از ديگر علايم اين بيماري است محسوب مي شوند. بنابراين در صورتي که باردار هستيد و دچار اين علايم شديد بايد با نظر پزشک آزمون توکسوپلاسموز را انجام دهيد که اگر نيتجه مثبت باشد به اين معني است که شما با اين انگل آلوده شده ايد. ابتلا به اين بيماري در هر دوره اي از زندگي ممکن است اتفاق بيفتد. در صورتي که جواب آزمون شما منفي بود بايد نکات لازم براي پيشگيري را به خاطر بسپاريد. به هر حال، هنگام باغباني و يا کار در خارج از خانه و يا وقتي که خاک گلدان را عوض مي کنيد، حتماً دستکش بپوشيد. تخم انگل اين عامل بيماري زا ممکن است در مدفوع گربه وجود داشته باشد و در هنگام تميز کردن قفس گربه يا باغباني به انسان منتقل شود، پس لازم است دست هاي خود را با صابون و آب گرم بشوييد به خصوص قبل از اينکه غذا تهيه کرده و يا مي خواهيد غذا بخوريد. زنان باردار هرگز نبايد خود به تميز کردن قفس گربه بپردازند همچنين اين افراد بهتر است از تميز کردن گوشت خام نيز بپرهيزند.

راه هاي پيشگيري

احتمال اينکه زنان باردار از خوردن مواد غذايي دچار مسموميت شوند، خيلي بيشتر از ساير افراد است، بنابراين زنان باردار بايد در تهيه و آماده کردن مواد غذايي دقت بيشتري کنند. به طور مثال در مصرف تخم مرغ، گوشت، مرغ، ماهي، ميگو، شير و محصولات لبني بايد دقت بيشتري به خرج داد.
سازمان غذا و داروي آمريکا براي پيشگيري از مسموميت غذايي به زنان باردار توصيه مي کند:
از ايمني و سلامت مکاني که از آن خريد مي کنيد مطمئن شويد. گوشت خام، مرغ و ماهي را جدا از ساير مواد غذايي نگهداري کنيد. بعد از خريد کردن بلافاصله اين مواد را به خانه برده و در ذخيره کردن مواد غذايي عجله کنيد.
مواد غذايي را به طور صحيح آماده کنيد. قبل و بعد از حمل و نقل مواد غذايي، دست هاي خود را خوب بشوييد.
تخته خرد کردن گوشت را بعد از کار، کاملاً بشوييد. چاقو و سنيک ظرفشويي را نيز بايد به خوبي بشوييد.
در ذخيره کردن مواد غذايي، دقت کنيد. به خصوص در پختن و فريز کردن گوشت، مرغ، تخم مرغ، ماهي و غذاهاي آماده. توجه داشته باشيد که دما براي فريز کردن بايد 4/4 درجه سانتي گراد يا 4 درجه سردتر باشد.
در پخت غذاها دقت کنيد. از يک دماسنج بر اي تعيين درجه حرارت گوشت در هنگام پخت استفاده کنيد. هيچ گاه گوشت نپخته را نخوريد. به علاوه از خوردن گوشت هايي که کمتر از اندازه هم پخته شده اند مانند کالباس و همبرگر اجتناب کنيد.
گوشت پخته شده را در دماي 60 درجه سانتيگراد و گوشت خام را در دماي 4 درجه سانتيگراد نگهداري کنيد. برچسب روي مواد غذايي را به دقت بخوانيد زيرا اطلاعاتي در باره زمان استفاده از آنها و شيوه ذخيره کردن شان به شما مي دهد.
منبع:روزنامه سلامت شماره 225