4 آبان 1388 / 7 ذی القعده 1430 / 26 اکتبر 2009

پس از تصويب قانون ننگين كاپيتولاسيون توسط دولت و مجلس در مهرماه 1342، اين قانون در مطبوعات افشا و اعلام نشد. چندي بعد، نشريه داخلي مجلس، حاوي متن كامل سخنراني‏ها و گفتگوهاي نمايندگان و رييس دولت در اين زمينه به دست امام خميني(رحمت الله علیه) رسيد. ايشان تصميم گرفتند حقايق را به مردم گفته و آنها را از فاجعه بزرگي كه به دست رژيم به وقوع پيوسته بود با خبر سازند. در اين حال حضرت امام كه چند ماه قبل از آن، از زندان رژيم شاه آزاد شده بودند، با ايراد سخنراني تاريخي خود، به تصويب قانون كاپيتولاسيون يا اعطاي مصونيت قضايي به اتباع امريكا در ايران، شديداً اعتراض كرد. اين نطق مهم كه در اجتماع بزرگ روحانيان و مردم قم و ديگر شهرها بيان شد، در حقيقت محاكمه هيئت حاكمه آمريكا به علت دخالت‏هاي غيرقانوني آنان در امور داخلي ايران و نيز افشاي خيانت‏هاي شاه به اسلام و ملت ايران بود. حضرت امام همچنين رژيم صهيونيستي و پشتيباني آمريكا را از اين رژيم محكوم كرد. امام همچنين در اعلاميه‏اي كه در سطحي گسترده توزيع شد، تصويب كاپيتولاسيون را مخالف اسلام و قرآن شمردند و اين امر را همانند اقرار به مستعمره بودن ايران ناميدند. بازتاب سخنراني و اعلاميه شديد اللحن امام به قدري عميق و وسيع بود كه رژيم را يكبار ديگر در برابر طوفاني از خشم و نفرت و اعتراض قرار داد. طوفاني كه رژيم، هرگز انتظار آن را نداشت و مي‏رفت كه به يك واكنش عمومي انفجارآميز منتهي گردد. سخنان صريح امام بر ضد قانون كاپيتولاسيون و رژيم پهلوي باعث روشنگري مردم و خشم شديد رژيم وابسته شاه گرديد به گونه‏اي كه رژيم، محدوديت‏هاي تازه‏اي را براي امام به وجود آورد و چند روز بعد در سيزدهم آبان همان سال، ايشان را بازداشت و به تركيه تبعيد كرد. اين مرحله را بايد نقطه عطفي در تاريخ نهضت اسلامي ايران دانست زيرا ابعاد گسترده مبارزه با استبداد، اينك همراه با مبارزه‏اي آشتي‏ناپذير با استكبار جهاني، همسو و در مسير يك آرمان پيش مي‏رفت و ماهيت نهضت، غني‏تر و آرمان‏هاي آن كامل‏تر مي‏گشت.
در سوم آبان 1359، دشمن بعثي با سازماندهي و تجهيز لشكرهاي مستقر در جبهه خرمشهر و همچنين فراخواني نيروهاي تازه‏نفس به اين جبهه، هجومي وسيع و گسترده را به شهر آغاز كرد و پس از جنگي نابرابر، وارد خيابان‏هاي خونين‏شهر گرديد. رزمندگان و مردم شهر با جهادي عظيم، در مقابل دشمن ايستادگي كردند و در اطراف پل بزرگ خرمشهر، حماسه‏ها آفريدند. اما سرانجام در غروب غم‏گرفته چهارم آبان، غرب خرمشهر به دست دشمن افتاد و تراژدي تلخ خونين شهر اوج گرفت. باقيمانده نيروهاي مدافع، به سمت شرق شهر عقب نشستند و سرانجام با تمام پايداري‏ها و جان‏فشاني‏ها، خرمشهر، به اشغال كامل دشمن متجاوز درآمد. هر چند در اين روز، خرمشهر سقوط كرد، اما مقاومت، ايثار و جانفشاني مدافعان خونين شهر، حديثي حماسي و انقلابي و در عين حال غم‏انگيز و مظلومانه را رقم زد و تاريخي پرافتخار و درخشان از خود برجاي نهادند. با سقوط خرمشهر، دشمن در اوج غرور و نخوَت به غارت خانه‏ها و بندر و گمرك شهر پرداخت و تعداد زيادي از مردم غير نظامي شهر به اسارت برده شدند. دشمن بعثي، در ادامه تجاوزات خود، علاوه بر غارت كامل شهر، منازل خرمشهر را با 300 تن تي.ان.تي به طور كلي تخريب نمود.
دكتر فتحي شقاقي دبير كل جنبش جهاد اسلامي فلسطين در سال 1330 ش (1951 م) در اردوگاه آوارگان فلسطيني در شهر غزه به دنيا آمد. ابتدا به شغل معلمي روي آورد. سپس به دانشكده پزشكي وارد شد و پس از اتمام تحصيلات، در بيمارستاني در بيت‏المقدس مشغول كار گرديد. وي در سال 1968 به جنبش جهاد اسلامي پيوست و پس از مبارزات طولاني بر ضد رژيم صهيونيستي، به سمت دبيركل جنبش جهاد اسلامي انتخاب شد. فتحي شقاقي، روز جهاني قدس را كه به فرمان امام خميني(رحمت الله علیه) اعلام شده است را روز احياي اسلام در فلسطين و احياي جهاد ضدصهيونيستي مي‏دانست. سرانجام رژيم صهيونيستي در اقدامي تروريستي، دكتر فتحي شقاقي را در والتا پايتخت كشور اروپايي مالت به شهادت رساند. اين ترور، واكنش تند مسلمانان و مخالفان صهيونيسم را برانگيخت و بار ديگر ماهيت تروريستي اين رژيم غاصب را به همگان نشان داد.
ابوالحسن لاعب از محدثين مشهور مسلمان، داراي حوزه‏ي درسي گسترده‏اي بود، به طوري كه جمع كثيري از علماي عرب از دانش وي بهره برده و استماع حديث مي‏كردند. خطيب بغدادي، دانشمند و مورخ مشهور آن زمان دركلاس درس لاعب شركت مي‏كرد و بعدها در آثار خود از استاد به نيكي ياد نموده است.
شيخ نجم الدين موسي بن علي بن محمد حَلَبي معروف به ابن بُصَيْص در سال 651 ق متولد شد. او به مدت 50 سال به كار آموزش خط پرداخت و مردم دمشق از دانش و هنر او بهره‏ي فراوان بردند. ابن بصيص شيوه‏هاي مختلف خط را به صورتي بسيار زيبا مي‏نوشت. اين خوشنويس مسلمان در سال‏هاي پيري،نسخه‏اي ازقرآن مجيد را با آب طلا به زيبايى نگاشت. اين نسخه‏ي نفيس قرآن، همراه با برخي از آثار وي، هنوز باقي است. ابن بُصَيص، صوفي مشرب بود و اشعار صوفيانه از او بر جاي مانده است. وي پيري نيك منظر بود و او را به مَنِش‏هاي نيكو، امانت و پرهيزكاري ستوده‏اند. ابن بُصيص در 65 سالگي در دمشق درگذشت و او را در گورستان بابُ الصَّغيرِ دمشق به خاك سپردند.
آيت اللَّه ملامحمد اسماعيل فدايى آستاني در سنين كودكي، قرآن و علوم ديني را فرا گرفت. سپس جهت ادامه‏ي تحصيل به شهرهاي مختلف سفر كرد و در فقه و اصول فقه، استادي برجسته شد. آيت اللَّه فدايى، آن گاه به كار تدريس مشغول شد و كتب متعددي را به رشته‏ي تحرير درآورد. شرحِ الجعفريّه، اَلّلآلي، منظومه‏ي العقيدَةُ الوحيده و ديوان شعر از آن جمله‏اند. شرح حال نويسان، او را به رفتار نيكو، بردباري، امانت داري و پرهيزگاري ستوده‏اند. ازآيت اللَّه فدايي، ديوان اشعاري نيز بر جاي مانده است.
اواريست گالوا، رياضي‏دان شهير فرانسوي در 26 اكتبر 1811م در شهري در نزديكي پاريس به دنيا آمد. وي تا دوازده سالگي معلمي جز مادرش نداشت. با اين حال نبوغ رياضي وي چنان بود كه در نوجواني آثار سنگين هندسي را هم‏چون رمان شيرين و پرماجرا مي‏خواند.گويند وقتي كه گالوا در سن 7 سالگي در امتحان پلي تكنيك در برابر ممتحن قرار گرفت و هنگامي كه از وي سؤال شد تا لگاريتم را شرح دهد فرياد برآورد كه من بچه نيستم كه به اين پرسش كودكانه جواب دهم. گالوا در 12 سالگي وارد كالج شد و در تمام مواد درسي خود، جايزه اول را به دست آورد. وي در ادامه، به مطالعه منظم درس‏هاي رياضي پرداخت و در پانزده سالگي، شاه‏كارهاي تحليل جبريِ آن عهد را كه در خور رياضي‏دانان حرفه‏اي بود، به آساني جذب مي‏كرد. گالوا در 18 سالگي كتاب وقايع رياضيات را به پايان رساند و پس از آن، سه اثر جديد درباره مسائل نوين رياضي تنظيم كرد. از ديگر آثار گالوا، مي‏توان به اثري درباره تئوري عمومي حل معادلات كه امروزه به تئوري گالوا مشهور است، اشاره كرد. هم‏چنين يكي از نخستين پيشرفت‏هاي جديد در نظريه گروه‏ها و نيز اصولِ جبري معادلات، مرهون اواريست گالوا مي‏باشد. گالوا جمهوري خواه سرسختي بود و دوبار به دليل ابراز عقايد سياسي خود به زندان افتاد؛ با اين حال در زندان هم دست از كارهاي علمي نكشيد و به تكميل آثار خود پرداخت. اواريست گالوا سرانجام در 29 مه 1832م در 21 سالگي در جريان يك دوئل كشته شد. درباره گالوا گفته‏اند كه اگر اين غول رياضي در سن جواني كشته نمي‏شد، رياضيات كنوني بشر به اندازه سي‏صد سال جلو بود.
توماس مازاريك، باني استقلال چكسلواكي در سال 1850م به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود به مقام استادي فلسفه نائل گرديد و به تدريس مشغول شد. وي در سال‏هاي پاياني قرن نوزدهم ميلادي به عنوان نماينده پارلمان وين، سخنگوي مردم به حساب مي‏آمد. ايده وي وحدت تمامي گروه‏هاي اسلاو در غرب و جنوب و نيز وحدت چك‏ها و اسلاوها با كروات‏ها و صرب‏ها بود. وي در سال 1914م به لندن رفت و برخورداري از شهرت و شخصيت يك استاد دانشگاه باعث شد خواست‏هاي ملت چك را به گوش دولت‏مردان و روزنامه‏نگاران برساند. مازاريك بر استقلال تمامي ملت‏هاي تشكيل دهنده امپراتوري اتريش - مجارستان تاكيد داشت و نظرات خود را در نشريه اروپاي نوين منتشر مي‏ساخت. وي سفري به روسيه و امريكا نمود و توانست نظر مساعد رئيس‏جمهور وقت امريكا را به دست آورد. نقش مازاريك به عنوان يك شخصيت برجسته محلي باعث شد تا بتواند تشكيلات منسجمي جهت مبارزه با نيروهاي اتريشي به وجود آورد و مقاومت مردمي در برابر نيروهاي اشغال‏گر امپراتوري اتريش - مجارستان را، رهبري نمايد. وي در جايگاه رهبري انقلاب، توانست در سال‏هاي پاياني جنگ اول جهاني، كشور مستقل چكسلواكي را به وجود آورد و جايگاه بين‏المللي آن را تثبيت نمايد. وي در امور داخلي نيز براي ترقي وضع كشور، تحولاتي ايجاد نمود. وي هم‏چنين مورد حمايت گسترده مهاجران چك و اسلواك قرار گرفت. اين موقعيت باعث شد تا جايگاه وي به عنوان رئيس جمهور و رهبر يك دولت دوست، مورد شناسايي امريكا قرار گيرد. مازاريك در سال 1918م در مقام رئيس جمهور منتخب چكسلواكي قرار گرفت و تا سال 1935 در اين مسند قرار داشت. توماس مازاريك سرانجام در 26 اكتبر 1937م در 87 سالگي درگذشت.
ويليام تِمْپِل، سوسياليست مسيحي در پانزدهم اكتبر 1881م در انگلستان به دنيا آمد. وي از جواني وارد كليسا شد و طي سال‏هاي طولاني حضور در كليسا به درجه اسقفي نيز دست يافت. تمپل از لحاظ اعتقادي، يكي از شگفت انگيزترين پيشوايان كليسا به شمار مي‏رفت. چرا كه از يك سو به عنوان پيرو از جان گذشته مسيح(ع) بود و از طرف ديگر، شاگرد مكتب كارل ماركْسْ نظريه‏پرداز معروف آلماني، محسوب مي‏شد. او در حقيقت، يك مسيحي ماركسيست بود. از ديدگاه تمپل، نظريه ماركس كه مي‏گويد: "هر كس به اندازه استعداد و احتياجش" مورد پذيرش حضرت مسيح(ع) نيز، قرار داشت. در همين رابطه، تمپل معتقد بود كه مشكل بزرگ اين زمان آن است كه، نيمي از جهانِ مسيحي، فارغ از ماركسيسم‏اند و نيم ديگر، كمونيسم بدون مسيحيت. تمپل به عنوان يك اسقف برجسته، از رهبران نهضتي بود كه معتقد به تشكيل شوراي جهاني كليساها بودند، ويليام تِمْپل سرانجام در 26 اكتبر 1944م در 63 سالگي درگذشت.
پس از استقلال پاكستان از هند، قرار بود ايالت جامو و كشمير نيز كه بيشتر ساكنان آن مسلمان هستند به پاكستان ملحق شود، اما حاكم اين منطقه به تحريك هند و انگلستان و بر خلاف خواستِ اكثريت مردم، پيوستن به هند را ترجيح داد و اين امر را در 26 اكتبر 1947م عملي نمود. پس از اعلام اين موضوع، ارتش پاكستان به جامو و كشمير حمله كرد و بخشي از آن را به تصرف خود در آورد. از آن زمان تاكنون، كشورهاي هند و پاكستان دوبار بر سَرِ اين منطقه با يك‏ديگر جنگيده‏اند و اختلاف و تنش‏هاي سياسي و نظامي بين اين دو كشور ادامه يافت. از طرفي ديگر، استقلال‏طلبان كشميري نيز سال‏هاست كه براي جدايي از هند مبارزه مي‏كند، اما با سركوب و كشتار مردم به دست ارتش هند روبه‏رو مي‏شوند.
انم گرتي تِرَززا رادنيتْزْ كوري از پزشكان برجسته قرن بيستم در نيمه اوت 1896م در پراگ پايتخت چك متولد گرديد و در پايان تحصيلات دبيرستاني وارد دانشكده پزشكي پراگ شد. وي در 24 سالگي دكتراي پزشكي خود را دريافت نمود و در همان سال با يكي از پژوهشگران كشور خود به نام كارل كوري ازدواج نمود و از آن پس در كنار هم به كارهاي تحقيقاتي پرداختند. آنها در سال 1922 به امريكا رفته و پس از 5 سال تابعيت اين كشور را پذيرفتند. اين دو پس از چند سال فعاليت در بخش‏هاي علمي، نخستين تحقيقات خود را به بررسي فعاليت انسولين در تنظيم ميزان قند خون اختصاص دادند و سرانجام موفق به جداسازي تركيب خاصي از گلوكز در بافت‏هاي عضلاني شدند كه تا آن زمان ناشناخته بود. اين تركيب "گلوكز - ال - فسفات" نام گرفت و به افتخار كاشفين آن به "استِر كوري" معروف شد. اين زوج محقق علاوه بر انجام تحقيقات در زمينه‏هاي مختلف پزشكي، موفق به تدوين بيش از 200 مقاله شدند. عضويت در آكادمي علوم و استادي بيوشيمي دانشگاه و دريافت جوايز از ديگر افتخارات دكتر گرتي كوري به حساب مي‏آيد. اين زوج دانشمند به دليل تحقيقات مهمي كه منجر به كشف راه‏هاي تغيير شكل گليكوژن در كبد گرديد، در سال 1947م به دريافت جايزه نوبل پزشكي نائل آمدند. خانم گرتي كوري سرانجام پس از 61 سال زندگي و تلاش علمي در 26 اكتبر 1957م درگذشت.
به دنبال توافقات به دست آمده در مذاكرات سازمان آزادي‏بخش فلسطين موسوم به ساف و رژيم صهيونيستي كه در سپتامبر 1993م يك‏ديگر را به رسميت شناختند، در واقعْ ديگر شاه حسين پادشاه وقت اردن مانعي براي انجام مذاكره و امضاي صلح با رژيم غاصب اسرائيل در پيش‏رو نداشت. بنابراين در 26 اكتبر 1994م پيمان به اصطلاح صلح بين ملك حسين پادشاه اردن و اسحاق رابين نخست وزير وقت رژيم صهيونيستي، در جهت سياست‏هاي امريكا براي ايجاد سازش بين كشورهاي عربي و رژيم اشغال‏گر قدس، امضا شد. به موجب اين پيمان، صهيونيست‏ها پذيرفتند كه از بخش‏هايى از خاك اردن عقب‏نشيني كنند و در برابر، اردن نيز تحريم اقتصادي رژيم نژادپرست اسرائيل را لغو كرد. واشينگتن نيز تعهد كرد كه به سبب عقد قرارداد سازش اَمّان با تل آويو، بدهي اردن به امريكا را ببخشد و به اَمّان كمك مالي كند. اما اين وعده‏ها به طور كامل تحقق نيافت و خشم مردم مسلمان اردن و ديگر ملت‏هاي منطقه نيز عليه ملك حسين برانگيخته شد. اين پيمان باعث تضعيف جبهه ضد صهيونيستي گرديد.
جمهوري اتريش با 83/858 كيلومتر مربع وسعت در مركز اروپا و در همسايگي سوئيس، ايتاليا، مجارستان و... واقع شده است. جمعيت اتريش بيش از 8 ميليون نفر است كه عمدتاً كاتوليك مي‏باشند. با توجه به رشد بسيار كُند جمعيتِ اين كشور پيش‏بيني شده است تا سال 2025م اتريش افزايش جمعيت نداشته باشد. پايتخت آن شهر ويِن است و شيلينگ واحد پول آن كشور بود. اما امروزه به عنوان يكي از اعضاي اتحاديه اروپا "يورو" واحد پول اين كشور شده است. بيش از 91درصد مردم اتريش مليت اتريشي دارند و از نژاد سفيدپوست هستند. زبان رسمي مردم اتريش آلماني و خط رايج لاتين است. گراتس، لينتس و سالزبورگ از شهرهاي مهم اين كشور اروپايي هستند. اتريش در سال 1866 براي اولين بار و در 1918 براي بار دوم، مستقل شد و نظام سياسي خود را جمهوري فدرال با دو مجلس قانون‏گزاري اعلام نمود.(ر.ك: 12 اكتبر)
/خ