احادیث گهربار امام صادق(ع)

احادیث امام صادق(ع) که برجسته‌ترین شخصیت در شکل‌گیری مذهب فقهی امامیه است از صحت و اعتبار بالایی برخوردار است. همچنین ایشان بیشترین شاگرد را در طول امامت داشته‌ اند و  بیشترین احادیث فقهی از او نقل شده است؛ از این رو شیعه امامی را شیعه جعفری نیز می گویند و فقه آن را فقه جعفری می‌خوانند.

ابان بن تغلب گفته است: «شیعیان کسانی‌اند که چون مردم در سخن رسول خدا(ص) اختلاف کنند، سخن علی(ع) را می‌گیرند و آنگاه که در سخن علی اختلاف ورزند، سخن جعفر بن محمد(ع) را می‌گیرند.»

تولد امام صادق (ع)  در تاریخ  17 ربیع‌الاول سال 83 قمری است و پس از 65 سال عمر با عرت در 25 شوال سال 148 قمری دست خلیفه ی عباسی، منصور دوانیقی مسموم و در مدینه به شهادت رسید.

 امام صادق علیه السلام فرمود: خدا رحمت کند کسی را که -با نقل احادیث- امر ما را احیا نماید.

و در جایی دیگر به نقل از ایشان امده است:

« إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلی قَدرِ رِوایَتِهِم عَنّا » منزلت مردم را به اندازه نقل حدیث شان از ما بشناسید.
الکافی ، ج 1 ، ص 50 .

احادیث امام صادق (ع) در مورد سخن گفتن

1-  الغِیبَةُ أن تَقولَ فی أخیکَ ما سَتَرهُ اللَّهُ عَلَیهِ
غیبت آن است که درباره برادرت چیزی بگویی که خداوند آن را پنهان کرده است
میزان الحکمه ، ح 15510 .

2- مایه ی زینت ما باشید نه مایه عیب ما، با مردم نیکو سخن بگویید و زبان خود را نگاه دارید و آن را از حرف های بیهوده و سخنان زشت باز دارید.

3- مَن عَیَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم یَمُت حَتّی یَرتَکِبَهُ
هر کس مؤمنی را بر انجام دادن گناهی سرزنش کند ، نمی میرد تا آن که خود آن گناه را مرتکب شود
الکافی ، ج 2 ، ص 356 .

4- إذا أکْثَرَ الْعَبدُ مِنَ الاسْتِغْفارِ رُفِعَتْ صَحیفَتُهُ وَهِیَتَتَلَأْلَأُ.
هرگاه بنده زیاد طلب آمرزش کند، نامه عملش را در حالی که می‌درخشد، بالا می‌برند.

5- سه چیز است که مرد را زبون مى ‏سازد :  رشک ، سخن‏ چینى و سبک ‏سرى                                 
بحارالأنوار جلد 75 صفحه 229

احادیث امام صادق (ع) در مورد نظافت و حجاب

1-  خداوند زیبایی و آراستگی را دوست دارد و از نپرداختن به خود و خود را ژولیده نشان دادن بدش می آید.
امالی شیخ طوسی جلد 1 صفحه 275
 
2- امام جعفر صادق(ع) می فرمایند : حجاب زن برای طراوت و زیبایی اش مفیدتر می باشد.

احادیث امام صادق (ع) در مورد نماز و زکات

1- امام صادق علیه السلام:
 کسی که دوست دارد بداند آیا نمازش پذیرفته شده است یا آن را نپذیرفته اند،
 با تامل بنگرد که آیا نمازش او را از فحشا و منکر باز داشته؟ پس به اندازه ای که او را بازداشته از او پذیرفته می شود.

2-  یُعرَفُ مَن یَصِفُ الحَقَّ بِثَلاثِ خِصالٍ: یُنظَرُ اِلى اَصحابِهِ مَن هُم؟ وَاِلى صَلاتِهِ کَیفَ هىَ؟ وَفى اَىِّ وَقتٍ یُصَلّیها؟؛
 کسى که از حق دَم مى زند با سه ویژگى شناخته مى شود: ببینید دوستانش چه کسانى هستند؟ نمازش چگونه است؟ و در چه وقت آن را مى خواند؟
محاسن، ج 1، ص 396، ح 885

3- لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّى لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وأداءُ الأمانَةِ؛
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند، بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.

4- سَجدةُ الشُکرِ واجِبَةٌ عَلى کُلِّ مُسلِمٍ تُتِمُّ بِها صَلاتَکَ وَتُرضى بِها رَبَّکَ وَتُعجِبُ المَلائِکَةَ مِنکَ... ؛
سجده شکر برهرمسلمانى واجب است،با آن نمازت را کامل و پروردگارت را خشنود مى سازى و فرشتگان را به شگفتى مى آورى.

5- اثافى الاسلام ثلاثة: الصلوة و الزکوة و الولایة،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها؛
سنگهاى زیربناى اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگرى درست نمى شود.
 کافى جلد2، ص 18

6- اِنَّ مِن تَمامِ الصَّومِ اِعطاءُ الزَّکاةِ یَعنى الفِطرَة کَما اَنَّ الصَّلوةَ عَلَى النَّبِى (ص) مِن تَمامِ الصَّلوةِ؛
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (ص) کمال نماز است.

احادیث امام صادق (ع) در مورد ایمان و تقوا

1- اِنَّ قَلیلَ العَمَلِ مَعَ التَّقْوَی خَیْرٌ مِنْ کَثِیرِ الْعَمَلِ بِلا تَقْویً.
عمل اندک همراه با تقوی بهتر از عمل فراوان بدون تقوی است.
کافی، ج 2، ص 76

2-  لَمّا سُئِلَ عَنْ أکْرَمِ الخَلْقِ عَلَی اللهِ ـ: مَن إذا اُعْطِیَ شَکَرَ، وَإذا ابْتُلِیَ صَبَرَ.
از امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: گرامی‌ترین مردمان نزد خدا کیست؟ فرمود: کسی که چون نعمتی به او داده شود،‍ شکر کند و هرگاه گرفتار شود، صبر ورزد.
 میزان الحکمه، ح 9575

3- ما مِنْ قَبْضٍ وَلا بَسْطٍ إلّا وَللّهِ فِیهِ مَشِیَّةٌ وَقَضاءٌ وَابْتِلاءٌ.
هیچ تنگنا و گشایشی نیست، مگر آنکه مشیت و قضا و امتحان الهی در آن نهفته است.
کافی، ج 1، ص 152، ح 2

4-  خداوند ، خوش دارد که از او خواهش شود و از آنچه نزد اوست ، درخواست گردد .
  الکافى جلد 2 صفحه 475

5- امام صادق علیه السّلام:
دوست ندارم جوان شیعه را جز در یکی از این دو حال ببینم؛ یا عالم (دانشمند) یا متعلم (دانش پذیر و خواهان دانش). که اگر چنین نکند کوتاهی کرده و اگر کوتاهی کند تباه ساخته است و اگر تباه سازد گناه کرده و اگر گناه کند در آتش ساکن می‌شود. به خدایی که محمد ص را به حق برانگیخت چنین است!
المجلسی؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۷۰

احادیث امام صادق (ع) در مورد حرام و حلال

1-  دوستان خدا آنانند که هنگامیکه مشاهده کنند، حرامهای پروردگار را مردم حلال می شمارند، مانند پلنگ زخم خورده غضبناک شوند.

2- به فرزندان خود در هفت سال سوم (از چهارده سالگی به بعد) حلال و حرام را آموزش دهید.
الکافی،ج6،ص47

3- هرکس بخواهد دعایش مستجاب شود ، باید کسب خود را حلال کند و حق مردم را بپردازد.
دعای هیچ بنده ای که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسی بر گردنش باشد،به درگاه خدا بالا نمیرود.
بحارالانوار،ج93،ص321

احادیث امام صادق (ع) در مورد عمل و کار نیک

1-  کُونُوا دُعاةَ النّاسِ إلَی الْخَیْرِ بِغَیْرِ ألْسِنَتِکُم، ‌لِیَرَوا مِنْکُمُ الإجْتِهَادَ وَالصِّدْقَ وَالْوَرعَ.
مردم را از راهی غیر از زبان‌هایتان به خوبی دعوت کنید، به گونه‌ای که تلاش و راستگویی و پرهیزکاری را (در عمل) از شما ببینند.
مشکاة الأنوار، ص 30

2- إعمَلِ الیَومَ فِی الدُّنیا بِما تَرجُو بِهِ الفَوزَ فِی الآخِرَةِ
امروز در دنیا کاری کن که به وسیله آن امید رستگاری در آخرت داری
تحف العقول ، ص 306 .

3- مَن یَثِقَ بِاللَّهِ یَکفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنیاهُ و آخِرَتِهِ
هر که به خدا اعتماد کند ، خداوند کارهای دنیا و آخرتش را ، که او را بی قرار کرده اند، کفایت می کند
تحف العقول ، ص 304 .

4- مَن قَبِلَ اللّه مِنهُ صَلاةً واحِدَةً لَم یُعَذِّبهُ وَمَن قَبِلَ مِنهُ حَسَنَهً لَم یُعَذِّبهُ؛
خداوند از هر کس یک نماز و یا یک کار نیک را قبول کند، عذابش نمى نماید.
کافى، ج 3، ص 166، ح

5- ضَمِنتُ لِمَنِ اقتَصَدَ أن لایَفتَقِرَ
من ضمانت می کنم که هر که میانه روی پیشه کند ، فقیر نشود
الخصال ، ص 9 .
 
6- کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ اَ لسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُم الوَرَعَ وَ الجتِهادَ وَ الصَّلاةَ وَ الخَیرَ، فَاِنَّ ذلِکَ داعیَةٌ؛
مردم را به غیر از زبان خود، دعوت کنید، تا پرهیزکارى و کوشش در عبادت و نماز و خوبى را از شما ببینند، زیرا اینها خود دعوت کننده است.
کافى، ج 2، ص 78، ح

7- بَرُّوا آبائکُم یَبَرَّکُم أبنائُکُم
به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند
تحف العقول ، ص 359 .

احادیث امام صادق (ع) در مورد اخلاق

1- مَنْ ساءَ خُلْقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ.
هر کس خوی بد دارد خود را شکنجه می‌دهد.
کافی، ج 2، ص 250

2- لایَتِمُّ المَعروفُ إلاّ بِثَلاثٍ : تَعجیلِهِ و تَصغیرِهِ و تَستیرِهِ
کار نیک تمام نمی شود مگر به سه چیز : شتاب در انجام دادن ، کوچک شمردن و پنهان داشتن آن
خصائص الائمه ، ص 100 .

3- مَنْ کَفَّ غَضَبَهُ سَتَرَ اللهُ عَوْرَتَهُ.
هرکس خشم خود را فروخورد، خداوند عیبهای او را می‌پوشاند
کافی، ج 2، ص 303

4- إیّاکُمْ وَالخُصُومَةََ فَإنَّهَا تَشْغَلُ القَلْبَ وَتُورِثُ النِّفاقَ وَتَکْسِبُ الصَّغائِنَ.
از خصومت بپرهیزید، زیرا که دل را به خود مشغول دارد و نفاق به ارث گذارد و باعث کینه‌توزی شود.
کافی، ج 2، ص 301

5-  بدرستی که اخلاق نیکو لغزش ها را ذوب می کند، همان گونه که آفتاب یخ را.
 
6- سه چیز اند که در هرکه باشند ایمانش کامل است :
- کسی که چون خشم نماید این امر او را از حق خارج نسازد.
- چون از چیزی خوشنود گردد این شادی او را به گناه نکشاند.
- کسی چون به قدرت رسید گذشت و بخشش نماید.
تحف العقول صفحه 339

7- حسان و نیکى کامل نباشد، مگر با سه خصلت: شتاب در آن، کم شمردن بسیار آن و منت ننهادن بر آن.    
تحف العقول صفحه  323   

8- لا یَنْبَغِی لِلْمَرءِ المُسلِْمِ أنْ یُؤاخِیَ الفاجِرَ وَلا الأحْمَقَ وَلا الکَذّابَ.
شایسته نیست که انسان مسلمان با بدکار، نادان و دروغگو برادری کند.
بحارالأنوار، ج 71، ص 205

احادیث امام صادق (ع) در مورد صله رحم

1- صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ یَومَ القیامَةِ
صله رحم حساب را در روز قیامت آسان می کند
بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 210 .

2- مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِأهْلِهِ زِیدَ فی عُمْرِهِ.
هرکه با خانوادۀ خود خوش‌رفتار باشد، بر عمرش افزوده می شود.
 کافی، ج 8، ص


منبع: سایت ستاره