ياران موعود در كلام امير مومنان (ع)

امام موعود، کسي است که حکومتي را رهبري مي‌کند که جد بزرگوارشان امام علي عليه السلام مدت زماني کوتاه زمامدار آن بودند. عرف سياسي امروز جهان، چنان است که پيش‌بيني‌هاي رهبران تأثيرگذار، مانند لوحي زرين، اندوخته‌اي براي تشريح و تفصيل و تفسيرهاي متخصصين تلقي مي‌شود تا هر چه بيشتر و بهتر بتوانند برنامه‌ريزي‌هاي راهبردي و کلان خود را چه در عرصه نيروي انساني و چه در رابطه با تخصيص منابع سامان دهند.
حال اگر اين پيش‌بيني‌ها، متّصل به وحي باشد، لزوم مطالعه و واکاوي آن بيش از پيش مهم مي‌نمايد؛ چرا که آنچه آينده‌پژوهي را دستخوش عدم اطمينان مي‌کند، عدم ضمانت وقوع آن است. با توجه به ايام مبارکي که در آن واقع شده‌ايم شايسته است مروري داشته باشيم بر يکي از مهم‌ترين و کاربردي‌ترين موضوعات اين حيطه يعني ويژگي‌هاي ياران موعود، شايد مقدمه‌اي باشد براي اينکه سعي کنيم ما نيز با کسب اين اوصاف، از جمله ياران حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف باشيم.

1. ياراني جوان

بيشتر ياران امام منتظر «جوان» هستند؛[1] موعود نيز، خود جوان است و هر چند كه صد‏ها سال از حيات او گذشته، ليك به اعجاز الهي، سيمايش به مانند جواني خوش‌چهره مي‏ماند، لاجرم ياران ايشان نيز بايد چنين باشند؛ آنگونه كه اميرالمؤمنين علي عليه السلام بدان بشارت داده است: «إن اصحاب القائم شباب لا كهول فيهم إلا كالكحل في العين أو كالملح في الزاد، و اقل الزاد الملح؛ ياران قائم جوان هستند. در ميان آنها پيرمرد يافت نمي‌شود به جز مانند سرمه در چشم و نمك در طعام كه كمتر از هر ماده‏اي در طعام نمك آن است[2].»

2. دلباختگي به خدا

خداجويي و پارسايي و پيوند با پروردگار، با حيات ياران موعود آميخته است. امام مؤمنان ضمن تشبيه دل ياران خداجو و پارساي مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف به مشعل‏هاي نوراني[3]، از ذكر پيوسته آنان ياد مي‏كند: «... يُسبحونَ علي خُيولِهم؛ بر فراز مركب‏ها خدا را تسبيح مي‏گويند.»[4]
اين ويژگي برخاسته از قابليت‏هاي معنوي ايشان است؛ آنگونه كه حضرت در خطبه 150 نهج‏البلاغه مي‏فرمايند: «تُجْلي بِالتَنْزيلِ أبْصارُهُم وَيرْمَي بِالتَّفْسِيرِ فِي مَسَامِعِهمْ، وَيغْبَقُونَ کَأْسَ الْحِکْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوحِ؛ ديده‏هاي آنها به نور قرآن جلا داده و تفسير آن، در گوشهايشان جا گرفته شود (در آيات قرآن تأمل و تدبر مي‌کنند، و تفسير را از اهلش مي‏آموزند.) در شب جام حکمت را به آنها بنوشانند بعد از اينکه در بامداد هم آشاميده باشند. (اسباب سعادت و نيکبختي و علم و عمل براي آنان در آشکار و نهان آماده گردد.)»[5]

3. فرمان برداري و شيدايي

آنان در اطاعت و پيروي از مهدي عليه السلام زبانزد هستند، بدان حد كه: «در برابر فرمان امامشان از بنده مطيع، مطيع‌تر هستند.»[6]
عشق و شيدايي ياران، به عنوان شيرازه اصلي اين پيوند، فرمانبرداري را با تك تك ايشان گره مي‏زند، اين دلبستگي در كلام پيشوايان معصوم عليه السلام چنين تبيين شده است: «... سواراني با نشان و پرچم، براي تبرك دست بر زين مركب آنان مي‏سايند و در گرد امام عليه السلام مي‏درخشند. با جان و دل او را در جنگ‏ها ياري كرده و آنچه طلب كند كفايت مي‏كنند.»[7]
و در منظر امام علي عليه السلام: «به هنگام نبرد، پروانه وار شمع وجود امام را در ميان گرفته، محافظت مي‏كنند.»[8]

4. بصيرت و بينش

آگاهي و بينش روشن همراهان مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف سبب مي‏شود كه آنان اسير تندباد‏هاي ترفند و شايعه و تهديد نگشته، تن به شبهه و شك ندهند و با بيمه بصيرت، صراط مستقيم را بپيمايند و فتنه‏هاي كور را از بُن بركنند.
مولاي متقيان علي عليه السلام مي‏فرمايند: «...حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلَي أَسْيافِهمْ، وَدَانُوا لِرَبِّهِمْ بَِأَمْرِ وَاعِظِهِم؛ چون فرمان خدا آزمايش را به سر آورد، شمشيرها در راه حق آختند و بصيرتي را كه در كار دين داشتند آشكار كردند، طاعت پروردگارشان را پذيرفتند و فرمان واعظشان را شنيدند.»[9]
شايد اين بصيرت به واسطه تجربه حوادث روزگاران باشد: در خلال بروز اين فتنه‏ها و آشوبها، گروهي صيقلي مي‏شوند، و همان‏گونه که آهنگر شمشير را تيز و برّا مي‏کند و به آن جلا مي‏دهد، زنگار تيرگيها از دل و انديشه آنها زدوده مي‏شود، و براي پذيرش دانش و حکمت آماده مي‏شوند، اين گروه مانند تيغ که اگر بر چيزي وارد شود آن را مي‏بُرد و تا عمق آن فرو مي‏رود، در مسائل علم و حکمت فرو مي‏روند.»[10]

5. نظم و ترتيب

يك‌پارچگي و هماهنگي، تدبير و نظم، سيره عملي و پيام رفتاري ياران مهدي عليه السلام است. حركت و سكون و آرامش و پيشرفت و عمل‌كرد آنان با نظم آراسته شده است؛ شيوه پسنديده‏اي كه امير مؤمنان عليه السلام از آن چنين ياد مي‏كند: «كَأني اُنظر اِليهِم وَ الزِيُّ واحِدٌ وَ القدُّ واحدٌ و الجَمالُ واحد وَ اللِباسُ واحدٌ؛ گويا آنان را مي‏نگرم؛ زي و هيأتي يكسان، قد و قامتي برابر، در جمال و برازندگي همانند و هم لباسند.»[11]
پس از استقرار حاكميت دولت عدالت‌گستر اهل‌بيت عليهم السلام، اداره هر بخش از ساختار مديريتي حكومت به عهده ياران خواهد بود و چون آنان چشم به آينه تمام‌نماي حق دوخته‏اند، پس جز انضباط در رتق و فتق امور از آنان چيزي انتظار نمي‏رود، البته اين نظم بيروني، ريشه در اتحاد و همدلي اين شايستگان دارد. امام علي عليه السلام در توصيف همدلي و اتحاد ياران موعود چنين مي‏فرمايد: «ايشان يک‌دل و هماهنگ هستند.»[12]
اين يک‌دلي به سبب آن است که خودخواهي‏ها و خواسته‏هاي شخصي در وجود آنان نيست؛ آنها با اعتقادي صحيح در زير يک پرچم و براي يک هدف، قيام مي‏کنند و اين خود يکي از عوامل پيروزي آنها بر جبهه مقابل مي‏باشد.

6. صبر و بردباري

بديهي است که مبارزه عليه ظلم جهاني و برقراري حکومت عدل جهاني با رنج و مشقّت‏هاي فراوان همراه است و ياوران امام، در راه تحقق آرمان‏هاي جهاني امام مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف مشکلات و ناگواريها را به جان مي‏خرند؛ ولي از سر اخلاص و تواضع، عمل خود را ناچيز مي‏شمارند، امام علي عليه السلام در اين زمينه مي‏فرمايد: «لَمْ يمُنُّوا عَلَي اللهِ بِالصَّبْرِ، وَلَمْ يسْتَعْظِمُوا بَذْلَ أَنْفُسِهِمْ فِي الْحَقِّ؛ گروهي هستند که به خاطر صبر و بردباري در راه خدا، بر خداوند منّت نمي‏گذارند. و از اين که جان خويش را تقديم آستان حضرت حق مي‏کنند، به خود نمي‏بالند و آن را بزرگ نمي‏شمارند.»[13]

پي نوشت :

[1]. البته جوان بودن ياران مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف لطمه‏اي به جايگاه پيران با ايمان نزده و برعدم همراهي ايشان گواهي نمي‌دهد.
[2]. نعماني، الغيبة، ص 315؛ بحار الانوار، ج52، ص333.
[3]. «كان قلوبهم القناديل»، علامه مجلسي، بحار الانوار، ج 52، ص 377.
[4]. همان.
[5]. نهج البلاغه، خطبه 150، ص 195.
[6]. علامه مجلسي، بحار الانوار، ج 52، ص308.
[7]. همان.
[8]. همان.
[9]. نهج البلاغه،.خطبه 150، ص 195.
[10]. همان.
[11] سليمان كامل، يوم الخلاص، ترجمه مهدي پور، ج 1، ص 416، حديث 482.
[12]. همان.
[13]. نهج البلاغه، خطبه 150، ص 195.

منبع:www.aman.ir
/س