نمونه‌هایی از تغییرات شیمیایی که اغلب در اطراف خود مشاهده می‌کنیم

یک تغییر شیمیایی وقتی اتفاق می‌افتد که یک یا چند ماده برای تشکیل یک ماده جدید واکنش نشان می‌دهند، یا یک ماده تجزیه می‌شود تا یک یا چند ماده دیگر را تشکیل دهد. یک تغییر شیمیایی همچنین یک واکنش شیمیایی نامیده می‌شود.
 
بنابراین، دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد تا یک تغییر شیمیایی رخ دهد؟ خوب، یک تغییر شیمیایی چیزی نیست جز تنظیم مجدد اتم‌های مواد واکنش دهنده برای تشکیل ماده‌ای جدید. این عمل بعضی از اوقات با انتشار یا جذب انرژی همراه است. آن‌هایی که با انتشار گرما همراه هستند به عنوان واکنش‌های گرمازا شناخته می‌شوند، در حالی که آن‌هایی که در آن گرما جذب می‌شود، به عنوان واکنش‌های گرماگیر شناخته می‌شوند.
 

بنابراین، اکنون که در مورد نمونه‌های کاملی از تغییرات شیمیایی در زندگی روزمره آموخته‌ایم، بگذارید ویژگی‌های یک تغییر شیمیایی را ثبت کنیم، زیرا این عمل می‌تواند به ما در شناسایی یک واکنش شیمیایی خاص کمک کند.
- یک تغییر شیمیایی شامل تشکیل ماده‌ای جدید است و خصوصیات شیمیایی ماده جدید با مواد واکنش دهنده متفاوت است.
- تغییر رنگ نشانگر تغییر شیمیایی است.
- یک تغییر شیمیایی معمولاً با به دست آوردن یا از دست دادن انرژی همراه است.
- بعضی اوقات، تغییر بو نشانه تغییر شیمیایی است.
- یک تغییر شیمیایی با تشکیل گازها یا تشکیل جامد به شکل رسوب همراه است.
- یک تغییر شیمیایی،ُ غیرقابل برگشت است یعنی نمی‌توان آن را خنثی کرد.
 

یک مثال بسیار متداول از تغییر شیمیایی واکنش بین هیدروکسید سدیم (NaOH) و اسید هیدروکلریک (HCl) برای تشکیل کلرید سدیم (NaCl) یا نمک طعام است. تغییرات شیمیایی که در زندگی روزمره ما با آن روبرو می شویم تحت دو عنوان قرار می گیرند: آلی و معدنی.
 
 ترکیبات آلی ترکیبات پیچیده‌ای از کربن هستند که در آنها یک یا چند اتم کربن به صورت کووالانسی با اتم‌های عناصر دیگر مانند هیدروژن، ازت و اکسیژن پیوند دارند. در اینجا چند نمونه از برخی تغییرات شیمیایی که شامل این ترکیبات هستند، آورده شده است:

ماست در نتیجه عمل باکتریایی روی شیر تشکیل می‌شود. هنگامی که باکتری‌های خاصی مانند Streptococcus thermophilus  و Lactobacilla bulgaricus به شیر گرم اضافه شده و اجازه تخمیر را به آن می‌دهند، اسید لاکتیک تشکیل می‌شود. تشکیل اسید لاکتیک باعث می‌شود که شیر دلمه شود. این یک تغییر شیمیایی است زیرا ماده جدیدی تشکیل شده است و تغییر از شیر به ماست غیر قابل برگشت است.
 

هنگامی که مواد کیک را مخلوط کرده و در فر قرار می‌دهید، جوش شیرین یا بی‌کربنات سدیم (NaHCO3) تجزیه می‌شود تا کربنات سدیم (Na2CO3) و حباب‌های دی اکسید کربن تشکیل شود. این باعث می‌شود که کیک، کرکی و نرم شود. علاوه بر این، گرما باعث می‌شود که مولکول‌های پروتئین موجود در زرده تخم مرغ پیوندهای جدیدی ایجاد کنند. پخت کیک یک روند غیرقابل برگشت است. همچنین، منجر به تشکیل ماده‌ای جدید می‌شود و از این رو، یک تغییر شیمیایی است.
 

رنگ سبز برگ‌ها به دلیل وجود کلروفیل رنگدانه سبز است. کلروفیل نور خورشید را جذب می‌کند و انرژی نور با استفاده از فرآیند فتوسنتز به انرژی شیمیایی موجود در کلروپلاست‌ها تبدیل می‌شود. کلروفیل بسیار ناپایدار است، و برگ‌ها نیاز به ترکیب مداوم رنگدانه دارند. علاوه بر کلروفیل، رنگدانه های دیگری نیز در برگ‌ها وجود دارد که کاروتن و آنتوسیانین‌ها هستند. در حالی که کاروتن زرد است، آنتوسیانین‌ها قرمز هستند. تغییر دما در فصل زمستان باعث می شود درختان با فرایندی به نام آبسه، تأمین آب برگ‌ها را قطع کنند. در صورت عدم وجود آب، فتوسنتز متوقف می‌شود و سنتز کلروفیل نیز به همین ترتیب متوقف می‌شود. بنابراین، برگ، رنگِ سایر رنگدانه‌ها را می‌گیرد و ما شاهد تغییر رنگ هستیم.
 

رسیده شدن یا کردن میوه شامل یک سری تغییرات است و با تولید اتیلن درون میوه شروع می‌شود. در صورت لکه دار شدن میوه یا در صورت وجود سوراخ یا زخم روی سطح آن، میزان تولید اتیلن افزایش می‌یابد. "سیگنال اتیلن" باعث تولید آنزیم‌های جدیدی می‌شود که روی مواد شیمیایی موجود در میوه عمل می‌کنند. این باعث می‌شود میوه تغییرات زیر را تجربه کند:
به دلیل در هم شکستن کلروفیل، پوست میوه از سبز به قرمز یا زرد تغییر می‌کند.
طعم آن از ترش به شیرین تغییر می‌کند.
میوه نرم و آبدار می‌شود.
میوه رسیده رایحه‌ای را منتشر می‌کند.
از آنجا که تغییراتی که در میوه رخ می‌دهد غیر قابل برگشت است، این یک تغییر شیمیایی است.
 

گاز طبیعی عمدتاً از متان (CH4) تشکیل شده است. سوزاندن گاز طبیعی روی اجاق گاز نمونه‌ای از واکنش احتراق است. یک تغییر شیمیایی چیزی نیست جز تنظیم مجدد اتم‌های مواد واکنش دهنده برای تشکیل ماده‌ای جدید. متان با اکسیژن موجود در جو واکنش نشان می‌دهد تا دی اکسید کربن (CO2) و آب (H2O) تشکیل شود. از آنجا که این واکنش شامل تشکیل محصولاتی جدید است، یک تغییر شیمیایی است.
 

علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، در اینجا چند نمونه دیگر از تغییرات شیمیایی مربوط به ترکیبات آلی ذکر شده است.
سوختن یک کنده چوب
سرخ کردن یا جوشاندن تخم مرغ
فتوسنتز - فرآیندی که در آن دی اکسید کربن و آب توسط گیاهان به قند تبدیل می‌شوند
پوسیدگی میوه‌ها
برشته کردن شیرینی
هضم غذا
کپک زدن پنیر
ترش شدن شیر
شکستن هیدروکربن‌های سنگین برای ایجاد هیدروکربن‌های سبک‌تر
سوزاندن کاغذ
پلیمریزاسیون ژل‌ها
واکنش‌های متابولیک مختلف در سلول‌ها
تجزیه زباله در گودال کمپوست
 
ترکیبات معدنی فاقد اتم‌های کربن و هیدروژن هستند و برخلاف ترکیبات آلی، منشأ بیولوژیکی ندارند. در اینجا به یک نمونه از تغییرات شیمیایی از این نوع اشاره می‌شود.
 

مواد آتش بازی از ترکیبات قابل سوختن مثل نیترات‌های فلزی ساخته شده‌اند. هنگامی که یکی از آنها را روشن می‌کنید، یک واکنش احتراق اتفاق می‌افتد و منجر به تشکیل ترکیبات جدید به همراه انتشار گرما و انرژی نور می‌شود. از این رو یک تغییر شیمیایی است.
 
منبع: Aparna Jadhav