سواد اطلاعاتی در واقع مجموعه مهارت هایی است که فرد با استفاده از آن می تواند انواع اطلاعات مورد نیاز را خود را پیدا کرده و سپس با شناسایی منابع این اطلاعات و ادغام آن‌ها با اطلاعات قبلی خود اطلاعات جدیدی را به وجود بیاورد که با استفاده از این اطلاعات بتواند بر دانش قبلی خود بیفزاید.

در دنیای پر از محتوا و اطلاعات امروز دیگر خواندن و نوشتن کافی نیست و حتی دانش استفاده از رایانه و زبان انگلیسی هم مزیت مهمی محسوب نمی شود. در دنیای دیجیتال امروزه سواد اطلاعاتی است که مشخص می کند چه افرادی با سواد هستند. در واقع افرادی که دارای سواد اطلاعاتی مناسبی باشند به عنوان فرد با سواد معرفی می شوند.
 

 سواد اطلاعاتی در زندگی روزه انسان ها

طبق گفته برخی از نظریه پردازها در دنیای امروزی باید بتوان انواع اطلاعات را دریافت کرد و از آن‌ها برای پیشبرد کارها و داشتن خود استفاده کرد. در این بین نقل دکتر جانسون نیز می تواند نشانگر اهمیت افزایش اطلاعات و بهبود سواد اشخاص باشد، طبق گفته دکتر جانسون:

دانش در دنیای امروزی به دو نوع است. اولین مورد ان این است که من می توانم در مورد موضوع خاصی یک مقاله علمی ارائه دهم و دومین ان به این صورت است که شاید من در مورد موضوعی اطلاعی نداشته باشم اما باید بدانم که اطلاعات مورد نیاز در خصوص آن را از کجا پیدا کنم.

سواد اطلاعاتی در واقع به مهارتی گفته می شود که فرد با استفاده از آن می تواند انواع مختلف اطلاعات را از منابع موثق دریافت کند و سپس با تحلیل و بررسی اطلاعات دریافتی اطلاعات مفید آن را خارج کرده و با اطلاعات قدیمی خود ادغام کند تا اطلاعات و دانش جدیدی را به وجود بیاورد.


سواد اطلاعاتی و جمع آوری اطلاعات

در دنیای دیجیتالی امروزی افرادی می‌توانند اطلاعات و دانش را به خوبی جمع آوری کنند که بتوانند به خوبی آن‌ها را پیدا کنند، جمع آوری کنند و از آن اطلاعات برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. با استفاده از این تعریف افرادی که به دنبال این اطلاعات هستند باید دارای این توانایی می باشند. این توانایی را سواد اطلاعاتی می نامند.

سواد اطلاعاتی در واقع به نحوه جمع آوری اطلاعات و نوع جمع آوری اطلاعات کاری ندارد. در واقع سواد اطلاعاتی مانند سواد رایانه ای می باشد و در سواد رایانه ای شما نیازی نیست از نحوه ساخت نرم افزار و سخت افزار اطلاعاتی داشته باشید بلکه تنها نیاز است که از این ابزار ها استفاده کنید تا کار مورد نیاز خود را انجام دهید.

برای اینکه شخصی به اصطلاح دارای سواد اطلاعاتی شود باید در خصوص یک موضوع و یا یک فرایند از دستورالعمل های خاصی پیروی کند. امروزه تسلط به سواد اطلاعاتی می تواند بستر های لازم را برای پژوهشگران و اندیشمندان آماده سازی کند. این افراد می توانند از این بستر ایجاد شده برای مدیریت بهتر فرآیند ها و همچنینی و پژوهش و در دسترس بود اطلاعات مناسب استفاده کنند

 در نهایت این کار باعث می‌شود که پژوهشگران اطلاعات مناسبی را برای هر محله از کار و پژوهش خود به دست آورده و به صورت مناسب دسته بندی نمایند. اطلاعات جدید بر اساس پژوهش انجام شده در نهایت باعث می‌شود که یک دانش جدیدی در حوزه خاصی ایجاد شود.
 

 سواد اطلاعاتی و پژوهش ها در کمک بالا بردن دانش جامعه

سواد اطلاعاتی و بهبود آن باعث می‌شود که افراد انگیزه های کافی و جرئت لازم برای انجام کار های تحقیق پژوهشی را داشته باشند. در واقع سواد اطلاعاتی در جامعه باعث می‌شود که میزان رشد دانش در آن جامعه افزایش پیدا کند. هر چه که سواد اطلاعاتی در جامعه رشد بیشتری داشته باشد دانش در آن جامعه نیز رشد پیدا می‌کند.

امروزه پیدا کردن اطلاعات و کسب اطلاعات به یکی از الزام های جامعه و افراد تبدیل شده است. در گذشته روش به این صورت بوده است که افرادی دیگر به فرد یا افراد اعلام می کردند که به چه نوع اطلاعاتی نیاز دارند و فقط همان اطلاعات را به افراد تحویل داده و حتی اطلاعات را برای افراد تحلیل می کردند.

اما در دنیای امروزی سواد اطلاعاتی مجموعه ای از پژوهش ها و جستجو ها در مورد یک موضوع مشخص می باشد. برای این کار هم می توان از روش های سنتی مثل جستجو در کتابخانه ها و یا از روش های نوین مثل جستجو در اینترنت استفاده کرد.
 



 موثر ترین روش بهبود سواد اطلاعاتی

موثر ترین روش بهبود سواد اطلاعاتی استفاده از جامعه معلمان و اساتید در کشور است. در بخش تعلیم و تربیت اگر معلمان و استادان بتوانند دانش آموزان و دانشجویان را به تفکر و تحقیق وا دارند می توان امید داشت که سواد اطلاعاتی افراد در جامعه رشد کند.

در آموزش و پرورش و همچنین دانشگاه ها اگر بتوان با استفاده از تحقیق و پژوهش راه های مختلفی برای حل یک مسئله پیدا کرد می توان امیدوار بود که در آینده دانش آموزان و دانشجویان نیز برای حل مشکلات زندگی خود راه های زیادی را جستجو کنند و بهترین و مناسب‌ترین راه را انتخاب کنند.

در این بین باید جامعه اساتید و معلمان کشور نیز در زمینه سواد اطلاعاتی دانش کافی داشته باشند. نگرش و تفکر این افراد نیز باید در این زمینه تغییر کند و کلاس های درس چیزی بیشتر از یک جلسه آموزشی پرسش و پاسخ باشد. در کلاس‌ها نیز اساتید باید برای حل مسئله ها و پیدا کردن راه حل ها و جواب ها روش های گوناگون را در اختیار دانشجویان خود قرار دهند.
 

ویژگی های شخصی که دارای سواد اطلاعاتی است

 افرادی که داری سواد اطلاعاتی هستند دارای ویژگی های خاصی هستند این افراد می‌توانند انواع مختلف اطلاعات را دریافت کنند و سپس بر اساس توانای خود و مهارت هایی که کسب کرده اند اقدام به تجزیه و تحلیل آن‌ها نمایند.

1- افراد دارای سواد اطلاعاتی دارای ویژگی های زیر می باشند.
2- بر اساس هر نوع فرآیند نیاز به اطلاعات را تشخیص می دهند.
3- توانایی تصمیمی گیری بر اساس اطلاعات دقیق را دارا می باشند.
4- می توانند منابع مناسب برای دریافت اطلاعات را تشخیص دهند.
5- می توانند استراتژی های مناسبی برای جستجو و پیدا کردن اطلاعات مختلف به کار ببرند.
6- می توانند از رایانه و همچنین روش های سنتی برای پیدا کردن اطلاعات استفاده کنند.
7- توانایی ارزیابی دقیق اطلاعات را دارا می باشند.
8- اطلاعات را می توانند برای بهبود دانش جدید خود به راحتی تجزیه و تحلیل و تلفیق نمایند.
9- می توانند اطلاعات و دانش به دست آمده را برای حل یک مسئله به کار گیرند.

 با توجه به موارد فوق می توان دریافت که جامعه برای اینکه بتواند افراد را به درک درستی از سواد اطلاعاتی برساند باید از بخش آموزش خود شروع کند و به صورت اصولی آموزش های لازم را در این زمینه به افراد لازم یاد دهد. این کار باید می‌شود که فرآیند سواد اطلاعاتی جامعه رشد مناسبی داشته باشد و در طول چند سال مقدار سواد اطلاعاتی و دانش اطلاعاتی کشور رشد کند.


منبع: otterbein.libguides.com