واپسین روزهای سال 2016 یکی از سرنوشت سازترین و پُر حاشیه ترین روزها برای مردم سراسر جهان، به ویژه ایالات متحده آمریکا بود چرا که انتخابات ریاست جمهوری با 2 رقیب اصلی یعنی دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون روزهای پر هیجانی را رقم زده بود. روزهایی سرشاز از التهاب که نشان از ورود تازه واردی به دنیای سیاست می داد. تازه واردی که نه تنها علم این جایگاه را نداشت بلکه ادعای دگرگون سازی سیاست جهانی را می کرد.

بالاخره انتخابات انجام و نتایج به نفغ حزب جمهوری خواه ایالات متحده اعلام شد. دونالد ترامپ که پیش تر به تاجری پرآوازه معروف بود، اینک سکان دار آمریکا شده و به جای امضای قراردادهای تجاری باید قراردادها و تفاهم نامه های بین المللی و سیاسی را امضا کند. وی از نخستین روزهای ورود به کاخ سفید با تصمیمان هیجان زده و غیر منتظره، نه تنها مردم ایالات متحده که جهانیان را شوکه کرد. خروج از تفاهم نامه پاریس UNFCCC ، کناره گیری از برجام خروج از یونسکو UNESCO و چندین قرارداد بین المللی دیگر، تنها گوشه ای از اقدامات خارج از عرف دیپلماسی ترامپ محسوب می شوند.


شیوع ترامپیسم در جهان

تصمیمات و موضع گیری های دونالد ترامپ تا آنجا غیر منطقی بود که در عالم سیاست لقب دیوانه را به خود گرفت. این روند تا آن جا پیش رفت که در مجامع بین المللی اصطلاح جدیدی تحت عنوان ترامپیسم Trampism پدید آمد. بسیاری از اهالی سیاست ترامپیسم را به معنای دیوانگی، بدعهدی و بی منطقی می دانند و برخی دیگر این اصطلاح را جنون سیاسی معنا می کنند. اما آنچه که در این میان مهم و حائز اهمیت است، تخریب وجهه سیاسی ترامپ و کاهش اهمیت وعده های وی در سطح جهانی است. در هر مسیری موانعی وجود دارد اما کسی که راه ایستادگی را انتخاب کرده، یا بر این موانع غلبه می کند و یا با شیوه عاقلانه آن ها را دور می زند و به راه خود ادامه می دهد.البته موضوع ترامپیسم تنها به فرد دونالد ترامپ محدود نمی شود چرا که طی 2 سال اخیر مشاهده کردیم افرادی همچون «بوریس جانسون» Boris Johnson (نخست وزیر انگلستان) و «مایک پمپئو» Mike Pompeo (وزیر امور خارجه ایالات متحده) نیز با رفتاری نامتعارف و به دور از اخلاق دیپلماتیک، درست شبیه به ترامپ، باعث بروز حواشی بسیاری در دنیای سیاست شده اند. گویی که ترامپیسم بیماری مسری بوده که در حال انتقال به افراد مختلف است.

باید توجه داشت که بسیاری از سیاستمداران جهانی به ویژه ایران، از شیوع پدیده ترامپیسم ابراز نگرانی کرده اند تا جایی «دریابان علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران چندی پیش اظهار داشت که «ترامپیسم» تهدید بزرگی برای امنیت جهانی محسوب می شود که تهدیدات هیبریدی گسترده ای را به همراه خواهد داشت، تهدیداتی غیر قابل جبران که همچون سونامی جهان را در بر خواهد گرفت. تهدیدات یا جنگ هیبریدی Hybrid Warfare به ترکیبی از جنگ های متعارف و جنگ های نامتعارف گفته می شود که نتیجه آن حملات رادیولوژیکی، بیولوژیکی و... است.

از دیگر سو، «امیر سرتیپ حاتمی» ‌وزیر دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح با ابراز نگرانی از شیوع پدیده ترامپیسم، آن را به ویژگی های نازیسم ها نزدیک دانست که امنیت و قواعد بین المللی را با مخاطرات جدی و گسترده ای مواجه ساخته است و اگر جهانیان به فکر مقابله با آن نباشند بی تردید به زودی شاهد برخورد ترکش های سنگین و نابودگر آن به کشورهای مختلف خواهیم بود.

البته بسیاری از تحلیلگران سیاسی ایالات متحده، پدیده ترامپیسم در ادامه مسیر آنارشیسم Anarchisme معرفی می کنند، چرا که هر دوی این مکاتب در پی ایجاد هرج و مرج، ناآرامی و قانون شکنی هستند. ترامپ از نخستیم روزهای آغاز به کار سیاسی خود به عنوان ریاست جمهوری، با بروز رفتارهای هیجانی و موضع گیری های غیرمنتظره و نامتعارف در پی ایجاد تنش و هرج و مرج در سراسر جخان بود، گویی هدف اصلی خود را در آشفتگی و به هم ریختن تعادل در گستره جهانی می دید. او به کررات قراردادهای مختلف را لغو کرده و وعده های داده شده را پس گرفته است.

از دیگر سو، رئیس جمهور آمریکا، جنگی تمام عیار در حوزه تجارت اقتصادی با چین که به نوعی ابرقدرت اقتصادی جهان است به راه انداخت و هم زمان درگیری جدی و گسترده ای با اتحادیه اروپا بر سر مسائل اقتصادی به راه انداخت تا جایی که زمینه ساز به هم ریختن بسیاری از قواعد و ساز و کارهای اقتصاد بین المللی شد.


استیصال ایالات متحده در برابر ایران

به عقیده بسیاری از تحلیلگران سیاسی سراسر جهان، تحریم های چند دهه گذشته ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران، نشان از درماندگی و استیصال دولتمردان این کشور است چرا که با تمام فشارها و تهدیدهای اقتصادی و سیاسی همچنان شاهد رشد و پیشرفت همه جانبه ایران اسلامی بوده و بر آن اذعان دارند. از این رو، انواع فشارها و تحریم های نامتعارف و دور از ذهن علیه جمهوری اسلامی ایران را در دستور قرار داده و هر روز بر سطح این فشارها می افزاید.
سردمداران غربی همواره بر آن بوده و هستند تا از ایران اسلامی، کشوری منزوی، عقب مانده و مابسته بسازند و در این مسیر از هیچ کاری فرو گذار نکرده اند، غافل از این که ایران با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و تکیه بر توان و تخصص داخلی، مسیر رشد و پیشرفت را با سرعتی بیش از پیش می پیماید و گواه این روند پیشرفت های همه جانبه در صنعت و تجهیزات نظامی، دارویی و حتی زیست محیطی است.


ایران و پدیده ترامپیسم

با توجه به آن چه که گفته شد باید دقت نظر بیشتری به رفتارها و کنش های مسئولین مربوطه و دولت در مواجه با سردمداران غربی بالاخص دونالد ترامپ داشت، چرا که نه تنها رفتارهای آشکار وی در سطح بین المللی کاملا معروف است بلکه در برابر جمهوری اسلامی ایران، بارها و بارها بدعهدی، خلف وعده و خصومت ملموس و مشهودی را به نمایش گذاشته که غیر قابل انکار است. از این رو، انتظار می رود مسئولین ایران اسلامی رفتاری مقتدرانه تر از پیش با آمریکا داشته و بیش از هر زمان دیگری تلاش خود را در راستای حفظ منافع ملی و عزت ملی به کار گیرند تا سدی غیر قابل نفوذ در برابر دشمنان بنا کنند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر ایستادگی و مقاومت در برابر دشمنان خارجی و داخلی تاکید داشته و می فرمایند، «در هر مسیری موانعی وجود دارد اما کسی که راه ایستادگی را انتخاب کرده، یا بر این موانع غلبه می کند و یا با شیوه عاقلانه آن ها را دور می زند و به راه خود ادامه می دهد. آنها می خواهند ملت ایران دستهایش را در مقابل زورگویی ها بالا ببرد و تسلیم شود و چون ملت زیر بار این خفت نمی رود، مستکبران دشمنی می کنند.»
 

پی نوشت:

1. ترامپ کیست و ترامپیسم چیست؟، مشرق نیوز
2. آیا ترامپیسم همان آنارشیسم است؟، خبرگزاری موج
3. شیوع ترامپیسم در جامعه جهانی از منظر اصول جامعه‌شناسی، روزنامه اطلاعات
4. مقاومت واکنش طبیعی هر ملت آزاده در مقابل زورگویی است، خبرگزاری ایرنا
5. سیاست خارجی دولت ترامپ؛ جکسونیسم یا ترامپیسم؟، اندیشکده راهبردی تبیین
6. ترامپیسم؛ پدیده ای که شبیه هیچ مکتب فکری نیست، خبرگزاری ایرنا