کمی ترسیدن همیشه امری نرمال و طبیعی است. در حقیقت عامل ترس خودش به شما کمک می‌کند از خودتان در برابر خطرات و صدمات محافظت کنید، خطر را تشخیص بدهید و انتخاب‌های ایمن‌تری داشته باشید. اما گاهی مواردی برای شما ترسناک هستند که ترسیدن از آن‌ها طبیعی نیست. مثلا ترس از سخنرانی در جمع یا ترس از پرواز و سفر با هواپیما. گاهی این ترسیدن‌ها شما را از جریان نرمال زندگی عقب می‌اندازد و سبب بروز مشکلات بزرگ‌تر در زندگی شما می‌شود. در ادامه با روش های غلبه بر ترس خود آشنا می شوید.


۱- لازم است با همه ترس‌ها مواجه شویم؟

چگونه بر ترس خود غلبه کنیم ؟ حقیقت این است که لازم نیست ما بر تمام ترس‌های‌مان غلبه کنیم. مثلا اگر محل زندگی شما هزاران مایل از اقیانوس فاصله دارید لزومی ندارد از سونامی بترسید یا در اندیشه غلبه بر عوامل این ترس شدید باشید. اما اگر در نزدیکی ساحل زندگی می‌کنید و هر شب از ترس زلزله، طوفان یا موج‌های بزرگ دریا می‌ترسید و وحشت‌زده می‌شوید شما در وضعیت خوبی به سر نمی‌برید. با خودتان یک مکالمه درونی داشته باشید و به خودتان گوشزد کنید که ترس‌های شما را از انجام چه کارهایی بازداشته و به این فکر کنید که مثل سایر مسائل زندگی باید بر این مسئله هم غلبه کنید و این ترس را درمان کنید.

آیا ترس باعث می‌شود که اهداف‌تان در زندگی آن‌طور که باید و شاید پیش نرود؟ جوانب مثبت و منفی ترس‌های‌تان را در نظر بگیرید و آن‌ها را یادداشت و یک لیست تهیه کنید. این را هم بنویسید که در صورت غلبه بر عامل ترس‌‌ها چه کارهایی می‌توانید انجام دهید و چقدر زندگی‌تان می‌تواند متفاوت باشد. لیستی را که تهیه کرده‌اید مرور کنید و یک تصمیم واضح و روشن بگیرید. اگر تصمیم گرفتید برای غلبه بر ترس‌ اقدام کنید، بهترین روش مواجه با ترس‌هایی است که در ذهن‌تان ریشه کرده‌اند. نحوه درست مقابله با این ترس‌ها بسیار مهم است، روش درستی را در پیش بگیرید تا از ترس‌های‌تان عبور کنید و در این میان آسیبی هم نبینید.


۲- سطح آگاهی خود را بالا ببرید

گاهی اوقات عوامل ترس از یک مسئله به دلیل عدم آگاهی کافی در مورد آن رخ می‌دهد. برای مثال شما ممکن است از هواپیما و سفر هوایی بترسید و دلیل این امر هم شنیدن اخباری در مورد سوانح هوایی مثل سقوط هواپیما و کشته و مجروح شدن مسافران شنیده باشید. با این‌همه بد نیست بدانید نسبت احتمال مرگ ومیر در مسافرت‌های هوایی در کشوری مثل آمریکا ۱ به ۷ میلیون است. در حالی که برای مثال احتمال فوت فرد در اثر استعمال دخانیات ۱ در ۶۰۰ است. همین اطلاعات خود عاملی برای غلبه و درمان این ترس شدید است.

البته ترس‌های کمتر ملموس مثل ترس از سخنرانی در یک جمع، نیازی به دانستن آماری که به شما در مورد خطراتی که با آن‌ها مواجه هستید ندارند. شما می‌توانید داستان افرادی را که در سخنرانی‌های عمومی و سخنرانی برای یک جمع موفق هستند را بخوانید یا در مورد استراتژی‌های یک سخنرانی جمعی موفق مطالعه کنید به این ترتیب احساس بهتری خواهید داشت و بر ترس‌تان غلبه خواهید کرد.

به یاد داشته باشید که گاهی اوقات احساس ترس لزوما به معنای خطر و ریسک نیست. در مورد حقایق و ریسک‌های کارهایی که قرار است انجام دهید و از آن‌ها می‌ترسید آگاهی و دانش بیشتری پیدا کنید.


۳- برای غلبه بر عامل ترس یک نقشه عملی طراحی کنید

کلید مواجه و غلبه بر ترس، برداشتن قدم‌های کوچک در یک بازه زمانی مشخص است. عجله کردن و انجام کاری که به ترس شما شدت ببخشد سبب می‌شود که نتیجه معکوس بگیرید. با این‌همه حرکت به جلو امری مهم و ضروری است. در این میان یک مقدار عصبی و مضطرب شدن هم طبیعی است. بهترین راه برای ایجاد یک برنامه عملی، ایجاد یک سلسله مراتب ترس است که از مراحل کوچک و آسان تشکیل شده است. در ادامه نحوه مواجه قدم به قدم فردی که از سخنرانی در جمع هراس دارد را مشاهده می‌کنید:
 

 ۱.جلوی یک آینه بایستید و دو دقیقه صحبت کنید.

 ۲. از این حرکت خود فیلم بگیرید و دوباره آن را تماشا کنید.

 ۳.این کار را جلو همسر خود هم تکرار کنید.

۴.دوباره برای همسر و اعضای خانواده این کار را تکرار کنید.

۵.سخنرانی را جلو همسر، اعضای خانواده و یک دوست تکرار کنید.

۶.حالا جلو همسر، اعضای خانواده و دو دوست دوباره تکرار کنید.

۷.حالا در یک جلسه کاری این سخنرانی تکرار کنید.
 

اگر نمی‌توانید به صورت عملی غلبه بر ترس را تمرین کنید این کار را به صورت ذهنی انجام دهید. برای مثال اگر از پرواز با هواپیما می‌ترسید، خودتان را روی صندلی هواپیما تصور کنید و به این فکر کنید که در لحظه بلند شدن هواپیما از روی زمین چگونه می‌توانید احساس خودتان را کنترل کنید. می‌توانید به فروگاه بروید و لحظه پرواز و فرود هواپیماها را تماشا کنید یا در این زمینه فیلم ببینید. در مورد هواپیماها بیشتر مطالعه کنید و به آن‌ها نزدیک شوید. احتمالا این کار می‌تواند به غلبه بر ترس شما کمک کند.


۴- به دنبال راه‌حل حرفه‌ای باشید

اگر در زمینه خاصی ترس و فوبیا دارید به احتمال زیاد با مواجهه نمی‌توانید پروسه غلبه بر عامل ترس را سپری کنید. در این‌گونه موارد بهتر است به دنبال یک راه‌حل حرفه‌ای باشید. در این زمینه یک «روانشناس شناختی- رفتاری» می‌تواند به شما کمک کند.

بسیاری از روانشناسان قادر هستند گونه‌های مختلف ترس و فوبیا از ترس از عنکبوت تا ترس از خون درمان کنند. اگر سابقه ضربه عاطفی را دارید حتما باید از یک روانشناس کمک بگیرید. اختلال استرس ناشی از ضربات روحی گذشته می‌تواند نقش پررنگی در ترس‌های آینده ایفا کند. روند درمان ممکن است شامل مراحل زیر باشد: صحبت درباره موضوعی که شما از آن می‌ترسید، تمرین مراحل ریلکس شدن و مدیریت اضطراب در زمان مواجه با ترس‌های نهادینه شده در شما. یک روانشناس می‌تواند به شما کمک کند آهسته و پیوسته در مسیر غلبه بر ترس‌ها قدم بردارید.


منبع: مجله افق