26 آبان 1388 / 29 ذی القعده 1430 / 17 نوامبر 2009

استاد ابراهيم پورداود در سال 1264 ش در شهرستان رشت به دنيا آمد. وي پس از آموختن دروس ابتدايي به تهران رفت و پس از فراگيري حكمت و طب قديم، براي ادامه تحصيل عازم بيروت و سپس فرانسه شد. استاد پور داود پس از اقامت كوتاهي كه در ايران داشت، در آلمان مطالعات عميق خود را درباره آيين، زبان و فرهنگ ايران باستان آغاز كرد و كتاب اَوِستا را محور اصلي پژوهش خود قرار داد. وي همچنين براي تكميل مطالعات و پژوهش‏هاي ايران‏شناسي خود به هندوستان رفت و به تدريس در دانشگاه پرداخت. اين محقق برجسته در سال 1315 جهت تدريس در دانشكده ادبيات و حقوق دانشگاه تهران دعوت شد. از آن پس در ايران ماندگار گرديد. وي در سال 1317 به عضويت پيوسته فرهنگستان جهاني هنر و دانش درآمد و در سال 1346 به پاس خدمات انسان دوستانه‏اش، از دربار واتيكان نشان علمي دريافت كرد. وي در نهايت پس از 27 سال تدريس مداوم، در سال 1342، با عنوان استاد ممتاز از دانشگاه بازنشسته شد. استاد پور داود سرانجام در سال 1347 در هشتاد و سه سالگي در گذشت. پورداود يكي از شايسته‏ترين و ارجمندترين فرزندان ايران زمين و نمونه كامل يك استاد در سطح جهاني بود كه در شيرازه بندي كارنامه باستاني ايران رنج فراوان برد و آثاري عرضه كرد كه فرهنگ ايران باستان، آناهيتا و هرمزنامه از آن جمله‏اند.

سردار رشيد اسلام، شهيد مهدي زين‏الدين در سال 1338 ش در خرم آباد لرستان و در يك خانواده مذهبي به دنيا آمد. دوران تحصيلات متوسطه را كه مصادف با تبعيد شهيد آيت‏اللَّه سيداسداللَّه مدني به خرم آباد بود در جوار پرفيض ايشان پشت سر گذاشت. علاقه متقابل آيت‏اللَّه مدني به مهدي زين‏الدين موجب شد كه او بيشتر اوقات را در كنار آن عالم فرزانه سپري كند. مهدي در سال 1356 رتبه چهارم شركت كنندگان كنكور سراسري از دانشگاه شيراز را اخذ نمود. خانواده شهيد زين‏الدين در اوايل انقلاب اسلامي به شهرستان قم مهاجرت كردند. شهيد زين‏الدين پس از انقلاب اسلامي فعاليت‏هاي خود را از جهاد سازندگي شروع كرد و سپس به عضويت رسمي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي درآمد. وي در آزادسازي كردستان از سيطره ضدانقلاب، فعاليت‏هاي فراواني به عمل آورد و پس از شروع جنگ تحميلي مسؤوليت‏هاي مختلفي به عهده گرفته و تا زمان شهادتش، در عمليات‏هاي متعددي شركت نمود، تا اينكه به سبب لياقت توصيف ناپذيرش مفتخر به فرماندهي لشكر 17 علي بن ابيطالب(علیه السّلام) قم گرديد. سرانجام سردار مهدي زين‏الدين به همراه برادرش مجيد، در يكي از مناطق كردستان از سوي ضدانقلاب شربت شهادت نوشيدند و پس از تشييعي با شكوه در گلزار شهداي قم در كنار هم به خاك سپرده شدند.

ميرزا ابوطالب كليم معروف به كليم همداني ازشاعران ايراني تبارهند در كشمير درگذشت. او تحصيلاتش را درهمدان، كاشان و شيراز به پايان رساند. سپس به هند رفت و به سبب استعداد سرشارش درنظم و نثرمورد توجه شاه جهان قرارگرفت. شهرت كليم همداني بيشتربه سبب غزليّات اوست. ابداع معاني و خيالهاي رنگين به غزل او لطف ويژه‎اي بخشيده است. با نظري به ديوان كليم درمي‎يابيم كه او درانواع شعرازغزل، قصيده و ترجيع بند گرفته تا قطعه و تركيب و رباعي طبعي روان داشته است. همچنين كثرت مضامين ابداعي او سبب شده كه وي را خَلّاقُ المَعاني ثاني يعني آفريننده معاني دوم لقب دهند. جديدترين و بهترين چاپ ازديوان كليم همداني با مقدمه تصحيح و تعليقات محمد قهرمان به همّت انتشارات آستان قدس رضوي چاپ شده است.

ابن سوده ازعالمان و قاضيان مشهور قرن 19هجري قمري درمراكش درگذشت. او مقام شيخ الشُّيوخي داشت و ازنوابغ مغرب بشمارمي‎رفت. ابن سوده درسال1811هجري قمري به حج رفت و آنجا مقيم شد. او درزمان اقامتش درمكه معظمه و مدينه منوره به تدريس پرداخت و شاگردان بسياري را آموزش داد. سپس به زادگاهش بازگشت و به تدريس علوم اسلامي، تفسير، حديث، فقه، كلام و منطق مشغول شد. ابن سوره تأليفات فراواني دارد كه ازمهمترين آنها «زادُ المَجد درچهارجلد، شَرحُ الاَربَعين النَّوَويَّه و شرحُ الاميةُ‌ الزّقّاب درعلم قضا» را مي‎توان نام برد.

كاترين كبير، امپراتوريس روسيه، در دوم مه 1729م به دنيا آمد. وي در 15 سالگي با پتر سوم ازدواج كرد. اما پتر سوم، پادشاه روسيه به او علاقه نداشت و او را در ملأ عام مورد اهانت قرار مي‏داد. كاترين با همدستي چند نفر از نزديكان خود در نهم ژوئيه 1762م و در 33 سالگي، هنگامي كه پتر سوم از شهر خارج شده بود، خود را امپراتوريس و ملكه روسيه خواند. پتر كه ناگهان، چنين ضربه هولناكي خورد، به كلي خود را باخته، بدون مقاومت چنداني، استعفا داد و چند روز بعد درگذشت. در حقيقت او توسط نزديكان كاترين مسموم شده بود. كاترين در دوران سلطنت خود علي‏رغم انجام برخي خدمات و اصلاحات، در زندگي مردم فقير و ستم‏ديده، رفاه و بهبود به وجود نياورد تا آن‏جا كه شورش‏هاي فراواني در زمان او برخاست. گفته شده است كه در دوره سلطنت او كه بيش از سه دهه به طول انجاميد، شيوه كشاورزي، اصلاح شده و اصول بانك‏داري ترويج گرديد، ارتش را سازمان داده و سامان بخشيد، بيمارستان‏هايى بنا شده و به طور كلي اقتصاد كشور شكوفا شد. هم‏چنين وي در تحكيم مسائل آموزش و فرهنگ روسيه تلاش نمود، اما از سوي ديگر، كاترين اگرچه ملكه روسيه به شمار مي‏فت اما از لحاظ شخصيتي دچار انحطاط شديد اخلاقي بود و به گفته مورخين با توجه به اينكه خود را يك موجود برتر مي‏پنداشت، از مصاحبت با مردان متعدد دربار ابايى نداشت و فساد و تباهي بر دربار پادشاهي وي غلبه داشت. وي در سياست خارجي، سياست توسعه‏طلبي را دنبال مي‏كرد و تا آن‏جا كه مي‏توانست براي اين امر مي‏كوشيد. كاترين 33 سال سلطنت كرد و سرانجام در 17 نوامبر 1796م در 66 سالگي درگذشت. وي هوشي سرشار و جسارت و عزمي تمام و حرص و جاه‏طلبي زيادي داشت.

رابرت اووِن، فيلسوف انگليسي در 14 مه 1771م در انگلستان به دنيا آمد. وي تا 9 سالگي به تحصيل پرداخت و از آن پس وارد بازار كار شد. اوون پس از چندي به دليل لياقت و كفايت خود، ترقي كرد به طوري كه در 19 سالگي رئيس يك كارخانه ريسندگي گرديد. اما احساس كرد كه جاي‏گزين ساختن ماشين به جاي كارگر در كارخانه، مصايب بسياري براي خانواده‏هاي كارگران ايجاد مي‏كند. وي سعي كرد كه با اين اثرات شوم از راه تشكيل تعاوني مبارزه كند. با اين حال، اين اقداماتْ، توفيقي به بار نياورد، اما تلاش‏هاي ديگر اوون براي اصلاحات اجتماعي، بيشتر ثمربخش واقع شد. اوون درصدد راهي براي آسايش كارگران بود تا اين‏كه اصول سوسياليسم مبتني بر تعديل ثروت، جلوگيري از جمع شدن سرمايه در دست افراد معدود، تسلط دولت بر مؤسسات بزرگ اقتصادي و اولويت منافع و مصالح اجتماعي بر منافع فردي را براي وصول به هدف خود برگزيد. اوون براي اين منظور، از ساعات كار كارگران كاست، كارخانه خود را به وسايل بهداشتي مجهز كرد و استخدام كودكان را ممنوع نمود. وي هم‏چنين با نوشتن مقالاتي، از طبقه زحمت‏كش كه اكثريت جامعه را تشكيل مي‏دادند حمايت كرد و از بي‏عدالتي‏هايى كه در حق توده مردم و كارگران روا داشته مي‏شود انتقاد نمود. درنتيجه تلاش‏هاي اوون، نخستين قانون مربوط به كارخانه و كارگر در سال 1819م در پارلمان انگليس به تصويب رسيد و اين اولين قانوني بود كه از سوءِ استفاده كارفرمايان از فقر كارگران جلوگيري مي‏كرد. اقدامات اوون در بهبود وضع كارگران تاثير بسزايى داشت، هرچند مخالفت گروه كثيري از صاحبان كارخانه‏ها را برانگيخت. تأسيس شركت‏هاي تعاوني نيز از افكار اوون بود. نظر او مبني بر پيدايش خطر اقتصادي، ناشي از توزيع غيرعادلانه ثروت بود و تصريح مي‏نمود كه همه دسته‏بندي‏ها و همه بدبختي‏هايى كه نژاد بشر با آن دست به گريبان است، برخاسته از عدم تعادل ثروت مي‏باشد. اين انديشه به صورت فلسفه مجادله طبقاتي ميان كارگر و سرمايه‏دار توسط كارْلْ ماركس، بنيان‏گذار ماركسيسم تكامل يافت و پايه نظام‏هاي ماركسيستي و سوسياليستي دنيا گرديد. رابرت اوون سرانجام در 17 نوامبر 1858م در 87 سالگي درگذشت.

طرح اتصال درياي سرخ و درياي مديترانه، به روزگار باستان باز مي‏گردد و گفته مي‏شد كه اين طرح، اولين بار در زمان حكومت هخامنشيان عملي گرديد. اما اين كانال پس از چندي در زيرشن‏هاي بيابان پرشد و آثارش از ميان رفت. بيش از 23 قرن بعد، اوج‏گيري رقابت‏هاي انگلستان و فرانسه در قرن نوزدهم و تلاش هر كدام از آنها در برتري‏جويى نظامي - تجاري باعث شد تا بار ديگر اين طرح عنوان شود و اين بار فرانسه به عنوان يك قدرت صنعتي - نظامي و در حقيقت به عنوان يك دولت استعماري درصدد برآمد تا ساخت اين كانال را عملي سازد. ازاين رو، طرح حفر كانال در سال 1854م توسط يك مهندس فرانسوي به نام فرديناند دول تهيه شد و كار حفر آن از 25 آوريل 1859م آغاز گرديد. در اين ميان، از آن جا كه بين فرانسه و انگليس، رقابت آشكاري در ميان بود، انگلستان از ارائه هر نوع كمك به فرانسه مضايقه نمود، چرا كه حفر كانال به قدرت فرانسه مي‏افزود. بنابراين فرانسويان بدون كمك از هيچ كشوري به تنهايى اقدام به اين كار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزينه‏اي بالغ بر چهارصد ميليون فرانك، اين پروژه را به اتمام رساندند. طول اين كانال حدود يك‏صد و هفتاد كيلومتر، عرض آن 60 متر و عميق‏ترين نقطه آن، 22 متر عمق داشت كه بعدها وسعت بيشتري يافت به طوري كه عرض آن به 200 متر رسيد. كانال سوئز در 17 نوامبر 1869م طي تشريفاتي گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور كشتي حامل وي، افتتاح شد. علت حفر كانال سوئز توسط فرانسه اين بود كه در آن زمان، سرزمين مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر اين كانال، راه ارتباط دريايى اروپا به طرف ساحل شرقي قاره افريقا و شبه قاره هند و شرق آسيا بسيار كوتاه گرديد. اين كانال منافع اقتصادي ويژه‏اي براي مصر فراهم آورد و تجارت منطقه را تحت تأثير قرار داد چرا كه مسير عبور كالا از آسيا و اقيانوسيه به اروپا را بسيار كاهش مي‏داد. هم‏چنين كانال سوئز مرز بين دو قاره آسيا و افريقا به شمار مي‏رود.

رابرت بِراوْنينْگْ، شاعر و فيلسوف انگليسي در هفتم مه 1812م در لندن به دنيا آمد. وي كه قريحه شاعري را از پدر به ارث برده بود، اولين ديوان شعرش را در 12 سالگي عرضه كرد و مورد توجه واقع شد. براونينگ در سال‏هاي بعد منظومه‏هاي ديگري را منتشر كرد كه اثر معروف او به نام انگشتري و كتاب در چهار جلد، به عنوان شاه‏كار ادبيات انگليس در قرن نوزدهم، باعث شهرت و محبوبيت او گرديد. اشعار براونينگ، بسيار تدريجي شناخته شد. موضوعات دشوار و مبهم كه تلاش ذهني خواننده را ايجاب مي‏كرد و استادي در فنون كلام و محاوره‏هاي نمايشي آن، مردم را ملول مي‏ساخت، اما شاه‏كارهاي او به سادگي و صراحت نزديك‏تر است. با آنكه فلسفه، پيشه براونينگ نبود، با اين حال، وي شاعري فيلسوف مآب بود. او جهان را داراي معني و مقصودي مي‏دانست كه خوردن و آشاميدن وي نيز، در جستجوي آن بود. براونينگ در بسياري از اشعار خود در پي يافتن همين معني است. زبان گفتار براونينگ، گاهي هم‏چون متفكران مُغْلَق‏گوي مبهم‏نويس، پر از تعقيد و پيچيدگي است، به همين دليل او را سلطان مُغْلَق نويسان گفته‏اند. چكيده افكار او را مي‏توان در عقيده به ضرورت وجود كليسايى برتر از همه كليساها و ديني شامل همه اديان دانست. در اين دين عام و كليساي جهاني آن، همه خدمات در برابر خدايى كه ما، چه خوب و چه بد، بازيچه‏هاي او هستيم، يكسان است و اوج و پستي و اول و آخري وجود ندارد. دين كلّي مندرج در اشعار براونينگ، يك نوع مذهب وحدت وجودي خواهد بود كه خداوند را در صورت و شكلِ ستاره، سنگ، تن، جان و... خواهد ديد. وي معتقد بود "در باغِ سرشار از الوهيت زمين، كه افتخار باغباني و كِشْتْ‏وَرزي در آن براي مدتي به ما سپرده شده است، آنچه آغاز گشته با مرگْ، متوقف نمي‏شود، زيرا حيات واقعي، تازه پس از مرگ چهره مي‏نمايد. زندگي، تباهي ماست و مرگ، زندگي ما. به اين طريق، در نيم روز عمر، در گرم‏گاه تكاپوها، آن وجود ناديدني را با شادي، درود گو". رابرت براونينگ سرانجام در 17نوامبر 1889م به علت ابتلا به بيماري ذات‏الريّه در 77 سالگي درگذشت.

ژُرژْ كِلْمانْسو، سياست‏مدار معروف فرانسوي، در 28 سپتامبر 1841م در فرانسه به دنيا آمد. وي از پانزده سالگي به عنوان خبرنگار جنگي راهي امريكا شد و در جنگ‏هاي انفصال و ضدبرده‏داري به خبرنگاري مشغول بود. كلمانسو هم‏چنين از زمان دانشجويى، با جمهوري خواهان همكاري داشت و بر ضد حكومت ناپلئون سوم به مبارزه پرداخت. وي از سال 1876م عضو مجلس نمايندگان فرانسه شد و به سبب فصاحت و سخن‏وري تندي كه داشت به وزارت افكنْ، شهرت يافت. كلمانسو در سال 1902م، به سناتوري رسيد و از سال 1906م نيز به مدت سه سال به نخست‏وزيري فرانسه انتخاب شد. وي در اين دوره، دست به اقداماتي زد كه خاتمه دادن به اعتصاب كارگران معدن در فرانسه و جداسازي امور كليسا از دولت، از آن جمله است. بدين ترتيب بود كه از زمان وي، دين از سياست جدا شد و امور مذهبي ارتباطي با امور سياسي نداشت. كلمانسو در سال 1917م و در كشاكش جنگ جهاني اول، مجدداً به نخست‏وزيري رسيد و به همراه ديگر كشورهاي متفقين بر نيروهاي متحد پيروز شد. كلمانسو پس از جنگ، كنفرانس صلح ورساي را تشكيل داد و در مراسم قرارداد صلح، يكي از سه شخصيت اصلي و يكي از تنظيم‏كنندگان اين قرارداد بود. در جريان اين كنفرانس بود كه پيشنهاد تشكيل جامعه ملل، تحقق عملي يافت و زمينه براي ايجاد آن فراهم گرديد. كلمانسو در سال‏هاي پاياني عمر، از امور سياسي كناره‏گيري كرد و به سير و سفر و تأليف و نگارش مشغول شد. مهم‏ترين اثر وي "در غروب انديشه‏ام" نام دارد كه خطابْ گونه‏اي از يك فيلسوف پير به نسل جوان مي‏باشد. ژرژ كلمانسو كه به سبب دفاع از فرانسه به ببر فرانسه معروف شده بود سرانجام در 24 نوامبر 1929م در 88 سالگي درگذشت.

هدف از تشكيل مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، نجات مردم اين كشور از اختناق و استبداد رژيم بعث عراق و تأسيس حكومتي بر اساس رأي و مشاركت همه مردم اعلام شد. اين مجلس كه در هفدهم نوامبر 1982م اعلام موجوديت نمود، در طول جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران، ضرباتي بر رژيم ديكتاتوري صدام وارد آورد و پس از جنگ نيز به عنوان بزرگ‏ترين گروه اسلامي مخالف رژيم بغداد، در عرصه‏هاي گوناگون فعاليت كرد. مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، استفاده از نيروي مردمي و بدنه ارتش را براي قيام نهايى بر ضد نظام فاسد و استبدادي عراق دنبال مي‏نمود. پس از سقوط حزب بعث و رژيم صدام حسين كه در نتيجه حملات امريكا و متحدانش، در آوريل 2003م به وقوع پيوست، مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق به عنوان يكي از تشكيلات سازمان يافته، منسجم و مردمي، به شوراي حكومت انتقالي راه يافت و اداره برخي از شهرها را برعهده گرفت

/خ