چگونه ويندوز را تعمير کنيم

خرابي ويندوز اغلب با يک علامت نه چندان قابل فهم آغاز مي شود.اين علامت ممکن است يک پيام خطا باشد که هر بار که به اجراي يک عمل ويژه اقدام مي کنيد مجبوريد آن را نپذيريد، يا ممکن است در اجراي بعضي از کارها متوجه کندي عمليات کامپيوتر شويد.يک مسئله ي کوچک به تدريج به يک کابوس تبديل مي شود، و در نهايت ممکن است ويندوز به سختي کار کند، بارها حين کار ضربه بخورد، يا شايد اصلاً بوت نکند.راه حل اساسي براي اين نوع رفتار آن است که ديسک سخت را از نو فرمت کنيد.و سپس يک نسخه ي بي عيب ويندوز را نصب کنيد.هر چند، اگر خوش اقبال باشيد ،يک تعمير نسبتاً ساده ممکن است سلامتي را به ويندوز باز گرداند.

چرا تعمير ( Repair )؟

تعمير ويندوز را نبايد با نصب مجدد کامل آن اشتباه بگيريد. تعمير، اگر بدون مسئله انجام بگيرد، بعضي از فايل هاي سيستمي ويندوز را از نو نصب مي کند و برنامه ها ، تنظيم ها، و فايل هاي شخصي شما را دست نخورده حفظ مي کند تا بتوانيد همان گونه از کامپيوترتان بهره بگيريد که پيش از به وجود آمدن عيب بهره مي گرفتيد.نصب مجدد ، کل ويندوز را با يک نسخه ي بي عيب سيستم عامل بازنويسي مي کند، يعني نسخه ي جديد درباره ي برنامه هايي که شما پيشتر نصب کرده ايد يا تنظيم هايي که در گذشته برقرار کرده ايد چيزي نمي داند.اين کار به نصب مجدد همه ي برنامه هاي کاربردي مورد استفاده تان و همچنين برقرار کردن مجدد تنظيم هاي ترجيحي ويندوز و برنامه هاي کاربردي نياز دارد.در بدترين حالت ، نصب مجدد همه ي داده ها را از روي ديسک سخت پاک مي کند، و آنگاه نسخه ي بي عيب ويندوز را در آن نصب مي کند ، يعني همه ي برنامه ها ، تنظيم ها، و داده هاي شخصي شما حذف خواهند شد.
پشتيبان گيري.متأسفانه، هيچ تضميني وجود ندارد که تعمير بتواند بي اشکال انجام بگيرد.گاهي_به ويژه اگر از برنامه هايي بهره گرفته باشيد که رجيستري(1)ويندوز را خودشان تغيير مي دهند_ برنامه ها با ويندوز به گونه اي قطع رابطه مي کنند که به نظر خواهد رسيد که آنها اصلاً نصب نشده اند.پس از تعمير ممکن است بعضي از تنظيم ها را از دست بدهيد، اما اگر به راه حل نهايي که نصب مجدد کامل است فکر کنيد به اين نتيجه مي رسيد که روش آسان تعمير ارزش آن را دارد که زحمت تنظيم کردن بعضي از بخش ها را قبول کنيد.اگر به پشتيبان گيري(2)از داده هاي مهم خود عادت نداريد ، هشدار مي دهيم که پيش از اقدام به تعمير ويندوز اين کار را انجام دهيد، تجربه نشان داده است که گاهي عمليات تعمير ممکن است با موفقيت همراه نباشد و مسئله هاي جديدي نيز به وجود بياورد.
هنگام پشتيبان گيري، اشتباه کپي کردن فايل ها در يک مکان ديگر يک ديسک سخت را انجام ندهيد.از يک ديسک سخت دوم يا يک ديسک سخت اکسترنال، ديسک هاي نوري (مانند سي دي يا دي وي دي)، يا يک سرويس پشتيبان گيري اينترنتي همچون Mozy بهره بگيريد.

از ديسک درست استفاده کنيد

براي اجراي عمليات تعميري شرح داده شده در اين مقاله، به ديسک هاي کامل(3)يا ارتقاي(4)ويندوز ويستا يا ويندوز اکس پي نياز خواهيد داشت.بعضي از کاربران کامپيوتر _ به ويژه کاربران نوت بوک ها _ديسک هاي نصب OEM (5)دارند که شامل ويندوز و همه ي برنامه هاي کاربردي اي است که در کارخانه بر روي کامپيوتر نصب شده است.اگر از يک نسخه ي OEM ويستا يا ويندوز اکس پي براي اجراي تعمير بهره بگيريد، همه ي داده هاي روي ديسک سخت را پاک خواهد کرد، يک نسخه ي تازه از سيستم عامل را نصب خواهد کرد، و همه ي برنامه هاي کاربردي اي را که در زمان نو بودن کامپيوتر در کامپيوترتان حضور داشته است نصب خواهد کرد.همه ي چيزهايي که بعدها به کامپيوتر اضافه کرده ايد، شامل برنامه هاي جديد، فايل هاي تنظيم کننده، و فايل هاي داده اي حذف خواهند شد.در نتيجه، از ديسک OEM فقط براي آخرين راه چاره استفاده کنيد.
«در ويستا، حذف Service Pack 1 آسانتر از ساخت يک ديسک اسليپ استريم است.»

اسليپ استريم (Slipstream) يا نصب زدايي (Uninstall)؟

مايکروسافت گاهي براي ويندوز مجموعه وصله هايي مشهور به سرويس پک(6)انتشار مي دهد که امکانات جديدي را براي ويندوز فراهم مي کند، امنيت را بهتر مي کند، و اشکالات را بر طرف مي کند.اگر پس از نصب ويندوز يک سرويس پک نصب کرده باشيد (يعني، اگر سرويس پک روي سي دي يا دي وي دي ويندوز شما همسان سرويس پکي نباشد که در حال حاضر بر روي کامپيوتر نصب شده است)، پيش از تعمير سيستم عامل دو راه خواهيد داشت.راه راحت تر آن است که پيش از تعمير يک ديسک اسليپ استريم بسازيد که ويندوز و سرويس پک نصب شده بر روي کامپيوترتان را ترکيب مي کند.اما در اين هنگام، ما فقط توصيه مي کنيم که اين کار را فقط زماني انجام دهيد که ويندوز اکس پي داريد، چون ساخت ديسک اسليپ استريم براي ويندوز اکس پي بسيار آسان است (براي دستورالعمل هاي ساخت يک ديسک اسليپ استريم به مقاله ي حاشيه اي «ساخت ديسک اسليپ استريم براي ويندوز اکس پي»مراجعه کنيد).
اگر ويستا داشته باشيد، گزينه ي دوم را انتخاب کنيد، که نصب زدايي از سرويس پک و سپس اجراي عمليات تعمير، و در پي آن روز آمد سازي ويستا با آخرين سرويس پک است. براي اين کار، روي Start کليک کنيد، روي Control Panel کليک کنيد، روي Uninstall A Program و روي View Installed Updates در بخش دست چپ کليک کنيد.گزينه ي Service Pack For Microsoft Windows را در بخش Microsoft Windows بيابيد، روي آن کليک کنيد، و روي
Uninstall کليک کنيد.روي Yes کليک کنيد، کامپيوتر را از نو بوت کنيد، و Service Pack 1 حالا رفته است.توجه داشته باشيد که اگر در ديسک نصب ويستاي شما از قبل Service Pack 1 نصب شده باشد نيازي به اجراي اين کار نخواهيد داشت (برچسب Service Pack 1 بر روي ديسک نصب مي آيد).
اگر در هر يک از مراحل زير از شما پرسيده شود که کدام سرويس پک را در ويندوز اکس پي نصب کرده ايد، روي Stsrt کليک کنيد، روي My Computer کليک - راست کنيد، روي Properties کليک کنيد، به برگه ي General برويد، و مورد سرويس پک را در بخش System بيابيد.در ويستا، روي Stsrt کليک کنيد، روي Computer کليک- راست کنيد، روي Properties کليک کنيد، و در بخش Windows Edition نگارش سرويس پک نصب شده را بيابيد.

پيدا کردن شماره سريال ويندوز

هر نسخه ويندوز يک کليد محصول(7)(يا شماره سريال) منحصر به فرد دارد، و ممکن است به هنگام اجراي عمليات تعمير تايپ کردن آن ضروري باشد.اين کليد بايد روي ديسک يا جعبه ي بسته بندي ديسک نصب ويندوز چاپ شده باشد. اگر آن را نيافتيد، و اگر باز هم به ويندوز دسترسي داريد، آسانترين راه براي بازيابي آن استفاده از يک برنامه ي کليد ياب رايگان مانند برنامه ي Magical (8)Jelly Bean Keyfinder است.اين نرم افزار را از اينترنت دريافت کنيد، فايل ZIP آن را باز کنيد، و روي Keyfinder.exe کليک - دو ضرب کنيد.و روي مورد Windows، اگر از پيش هاي لايت (انتخاب)نشده باشد، در بخش دست چپ کليک کنيد، و شماره سريال را که در بخش دست راست نمايش داده مي شود يادداشت (يا چاپ)کنيد.اين کليد را در زمان اجراي عمليات گام به گام تعمير که در بخش بعدي بحث شده است دم دست داشته باشيد.توجه داشته باشيد که اين کليد براي گزينه هاي تعمير ويستا که در اين مقاله بحث شده ضروري نيست، اما باز هم بايد آن را يادداشت کنيد، چون اگرتعميرمسئله ساز شود و نصب مجدد ويندوز ضروري شود به آن نياز خواهيد داشت.
«اگر شماره سريال ويندوز خود را پيدا نکرديد، از برنامه اي مانند برنا مه ي Magical Jelly Bean Keyfinder براي بازيابي آن بهره بگيريد.شماره سريال ويندوز خود را يادداشت کنيد، تا در زماني که به نصب مجدد سيستم عامل نياز داشته باشيد اين کار را بدون مسئله انجام دهيد.»

اجراي عمليات تعمير

حال که همه ي ابزار مورد نياز را داريد، زمان اجراي عمليات تعمير فرا مي رسد.توجه داشته باشيد که چه از ويندوز اکس پي استفاده کنيد چه از ويستا، بايد کامپيوترتان را براي بوت کردن از ديسکران سي دي يا دي وي دي به جاي ديسک سخت پيکر بندي کنيد.اين کار با تغيير دادن يک تنظيم در بخش بايوس(9)کامپيوتر (تنظيم ترتيب بوت(10))انجام مي گيرد، که با زدن يک کليد، مانند کليدDELETEيا F2 ، بلافاصله پس از روشن شدن کامپيوتر (پيش از بار شدن ويندوز)دستيابي مي شود.دفترچه ي راهنماي کامپيوتر نحوه ي پيکربندي بايوس براي بوت کردن از ديسکران دي وي دي را بايد توضيح داده باشد؛ فراموش نکنيد که پس از تمام شدن عمليات تعمير، دوباره ترتيب بوت را به گونه اي تغيير دهيد که ديسک سخت گزينه ياول در ترتيب بوت شود.

تعمير ويندوز اکس پي

ديسک نصب ويندوز اکس پي (يا ديسک اسليپ استريمي که ساخته ايد)را در ديسکران قرار دهيد و کامپيوتررا بوت کنيد.هنگامي که پيام Press Any Key To Boot From به نمايش در آمد،يک کليدرا بزنيد.هنگامي که پيام زير آمد، اگر اسناد کامپيوترتان اجراي دستورالعمل زير را خواسته باشند، فقط کليد F6 را بزنيد(اکثر مردم نبايد نگران اين مسئله باشند):
Press F6 If You Need To Install A Third Party SCSI Or RAID Driver
هنگامي که پيام Welcome To Setup ظاهر شد، کليد R را براي دستيابي Repair Console نزنيد.در عوض ، کليد Enter را بزنيد، کليد F8 را براي پذيرش توافق نامه نرم افزار بزنيد، اطمينان يابيد که نصب ويندوز جاري هاي لايت شده است (اگر نشده بود از کليدهاي پيکاني براي انتخاب ويندوز درست بهره بگيريد)، و حالا کليد Rرا بزنيد.منتظر بمانيد تا فايل هاي سيستم عامل کپي شوند و کامپيوتر از نو بوت شود. در اين هنگام ويندوز خودش را تعمير خواهد کرد.طبق دستورالعمل هاي اسناد کامپيوترتان ادامه دهيد يا تنظيم هايي را برقرار کنيد که پيش از تعمير برقرار شده بودند.در نهايت، Windows Desktop به نمايش در مي آيد، و کار تمام است.روي Start کليک کنيد، All Programs راباز کنيد، و روي Windows Update براي دريافت وصله هاي جديد براي سيستم عامل تان بهره بگيريد.

تعمير ويستا

دو روش اصلي براي تعمير ويستا وجود دارد، ما از آسان ترين روش آغاز مي کنيم.ديسک نصب ويستا را در ديسکران قرار دهيد و کامپيوتر را بوت کنيد.هنگامي که پيام Press Any Key To Boot From CD به نمايش در آمد، يکي از کليد ها را بزنيد.هنگامي که صفحه ي Install Windows ظاهر شد، روي Next کليک کنيد.در صفحه ي بعد روي Repair Your Computer کليک کنيد.اطمينان يابيد که گزينه ي Microsoft Windows Vista هاي لايت شده است، و اگر دفترچه ي راهنماي کامپيوترتان بگويد که به هنگام بوت کردن از ديسکران دي وي دي به دستگاه ران هاي(11)ويژه اي نياز است، روي Load Drivers براي نصب آنها کليک کنيد.در غير اين صورت، روي Next کليک کنيد.اگر عيبي در راه اندازي ويستا بوده باشد، بايد به طور خودکار تشخيص داده شود، و براي تعمير آن برنامه ي Startup Repair به طور خودکار به اجرا در آيد.اگر اين حالت اتفاق نيفتاد، فهرستي از ابزار بازسازي ظاهر مي شود، و لازم است که روي Strartup Repair کليک کنيد.کامپيوتر ممکن است چند بار بوت کند و يک پنجره ممکن است ظاهر شود و از شما بخواهد که براي حل مسئله از System Restore استفاده کنيد.عمليات مربوط به System Restore آن قدر پيچيده هست که به يک مقاله ي جداگانه ي آموزشي نياز داشته باشد، در نتيجه، با کليک کردن روي Cancel از خير انجام دادن آن بگذريد.
اگر پيامي را ديديد که به شما مي گويد که مسئله را نمي توان تعمير کرد، مجبور خواهيد شد که روش دوم را انجام دهيد، که بايد طوري وانمود کنيد که ويندوز فکر کند که شما يک ارتقاي سيستم عامل(12)را انجام مي دهيد و در نتيجه فايل هاي ويندوز را بدون دست زدن به بقيه ي داده ها کپي کند.اين کار بسياري از تنظيم هاي ويندوز را به حالت پيش فرض خواهد برد(مانند تنظيم هاي صفحه نمايش )، اما تغييردادن آنها نسبتاً آسان است، پس، در امتحان کردن اين روش شک نکنيد.
در زماني که ويستا در حال اجراست، ديسک نصب وستا را ديسکران قرار دهيد، منتظر بمانيد تا AutoPlay به اجرا در آيد، و روي Run Setup .exe کليک کنيد.(اگر فايل Setup به طور خودکار ظاهر نشد، روي Start کليک کنيد، روي Computer کليک کنيد، روي ديسکران دي وي دي کليک-دو ضرب کنيد، و روي Setup کليک -دو ضرب کنيد.)روي Install Now کليک کنيد و سپس روي لينک زير کيليک کنيد:
Do Not Get The Latest Updates For Installation
(روز آمد سازي را بعداً انجام خواهيم داد).هنگامي که تايپ کليد محصول(13)(شماره سريال)درخواست شد، اين کار را انجام ندهيد.در عوض، روي Next کليک کنيد، و روي No کليک کنيد.در صفحه ي بعد، پيش از تيک دار کردن مربع کنار عبارت زير و کليک کردن روي Next ، نگارش ويستاي خود را انتخاب کنيد:
I Have Selected The Edition Of Windows That I Purchased
Terms Of Service را قبول کنيد، روي Upgrade کليک کنيد، و بقيه ي دستورالعمل ها را براي تعمير ويندوز انجام دهيد.
پس از تکميل اين عمليات و بوت شدن کامپيوتر و به نمايش در آمدن دسک تاپ، روي Start کليک کنيد، روي All Programs کليک کنيد، و روي Windows Update کليک کنيد.وصله هاي روز آمد سازي جديد را دريافت کنيد، و سپس فضايي از ديسک سخت را که به دليل نصب اشغال شده است آزاد کنيد.براي اين کار روي Start،ALL program،Accessories،System Tools و Disk Cleanup کليک کنيد.ديسک سخت درست را انتخاب کنيد و روي OK کليک کنيد.مربع کنار عبارت Files Discarded By Windows Upgrade را تيک دار کنيد، اطمينان يابيد که بقيه ي مربع ها بدون تيک هستند، و روي OK کليک کنيد.اگر پس از اين عمليات باز هم ويستا کار نکرد، مجبوريد ويستا را از اول نصب کنيد.
«براي اجراي يک نصب تعميري به يک نسخه ي کامل ويندوز اکس پي يا ويستا نياز خواهيد داشت.»

بد افزار

اگر عمليات تعمير ويندوز را به دليل آلودگي کامپيوتر به بد افزار انجام مي دهيد، بايد توجه داشته باشيد که عمليات تعمير به جاي فايل هاي آلوده ي ويندوز فايل هاي تازه اي را که آلوده نيستند قرار مي دهد، اما بد افزاري را که پيشتر بر روي کامپيوتر نصب شده است حذف نخواهد کرد؛ در نتيجه، آنها آزاد هستند که دوباره فايل هايي را که شما جايگزين کرده ايد آلوده کنند.يک برنامه ي ضد ويروس و ضد بدافزار نصب کنيد و آن را روز آمد نگه داريد.با اين کار، جلوي بسياري از مسائلي را خواهيد گرفت که به عمليات تعمير ويندوز نياز دارند.

اسليپ استريم ويندوز اکس پي (مجتمع سازي سرويس پک ها و فايل هاي نصب ويندوز )

يک ديسک اسليپ استريم يا مجتمع شده ي حاوي سرويس پک هايي است که بر روي کامپيوتر شما نصب شده اند.براي تعمير ويندوز اکس پي، به جاي استفاده از ديسک نصب اوليه ي ويندوز اکس پي، از ديسک اسليپ استريم شده مي توانيد بهره بگيريد.توجه داشته باشيد که براي ساخت يک ديسک اسليپ استريم به يک ديسکران رايتر سي دي يا دي وي دي و دست کم يک سي دي يا دي وي دي خام نياز خواهيد داشت. در نتيجه، اين ابزار را نداشته باشيد، لازم است که پيش از تعمير، همه ي سرويس پک هاي نصب شده را نصب زدايي کنيد.SP3 آخرين سرويس پکي است که براي ويندوز اکس پي انتشار يافته است، در نتيجه، براي مثال خود از آن بهره خواهيم گرفت.اگر به دليلي SP3 در کامپيوترتان نصب نشده باشد، پيش از اجراي Windows Update آن را نصب کنيد.براي اين کار، روي Start کليک کنيد، روي All Programs کليک کنيد،روي Windows Updateکليک کنيد، و sp3 را نصب کنيد.
ديسک نصب ويندوز را در ديسکران قرار دهيد، ديسکران را ببنديد، و اگر پنجره ي AutoPlay به نمايش درآمد آن را ببنديد.
برنامه اي که قرار است در گام بعدي نصب کنيد به يک محصول مايکروسافت مشهور به « NET Framework »اتکا دارد.براي دريافت اين برنامه از اينترنت، به پايگاه www.microsoft.com/downloads برويد، « NET Framework3.0 » را جستجو کنيد، و روي اولين لينک در فهرست نتايج کليک کنيد، و روي Download کليک کنيد.روي فايلي که دريافت کرديد کليک-دوضرب کنيد تا نصب شود.
اين نرم افزار ساخت نسخه ي اسليپ استريم شده ي ويندوز اکس پي را آسان مي کند، و رايگان است.براي دريافت اين برنامه به پايگاه وب http://www.nliteos.com/ برويد، روي Download در منوي سمت چپ کليک کنيد، و روي لينک Download براي آخرين نگارش nLife کليک کنيد.هرگاه فايل نصب آن را دريافت کرديد، روي آن کليک -دو ضرب کنيد، يک زبان را انتخاب کنيد، روي Next کليک کنيد، روي Next کليک کنيد و دکمه ي راديويي I Accept The Agreement را انتخاب کنيد.روي Next آن قدر کليک کنيد تا گزينه ي Create A Desktop Icon به نمايش در بيايد.مربع کنار اين گزينه را تيک دار کنيد، روي Next کليک کنيد، و روي Finish کليک کنيد.
اگر يک ارتباط اينترنت سريع داشته باشيد به پايگاه www.microsoft.com/downloads برويد و WinXP Service Pack3 را جستجو کنيد.موردي را بيابيد که عنوان زير را دارد:
"Windows XP Service Pack 3 Network Installation Packege For IT Professionals And Developers"
روي اين لينک کيليک کنيد، روي Download کليک کنيد، و اين فايل را ذخيره کنيد.
«هنگام تعمير ويستا از طريق يک نصب ارتقايي، زماني که صفحه ي شماره ي سريال يا Product Key را مشاهده کرديد، شماره ي سريال را تايپ نکنيد.»
روي ميانبرnLife در دسک تاپ خود کليک -دو ضرب کنيد، روي Next کليک کنيد، روي Browse کليک کنيد، روي ديسکراني کليک کنيد که سي دي نصب ويندوز اکس پي شما در آن قرار دارد،روي ok کليک کنيد، و هنگامي که پنجره ي Browse For Folder را ديديد، رويDesktop کليک کنيد، روي Make New Folder کليک کنيد، و پيش از کليک کردن روي ok آن را XPSlipstream بناميد.منتظر بمانيد تا فايل ها کپي شوند.روي Next کليک کنيد و دوباره با کليک کردن روي Next از صفحه ي Presets عبور کنيد.روي گزينه هاي Service Pack و Bootable ISO کليک کنيد و سپس روي Next کليک کنيد.روي Select کليک کنيد، فايل Service Pack را که به تازگي دريافت کرده ايد بيابيد، روي آن کليک کنيد، و روي Open کليک کنيد. پس از تکميل عمليات اسليپ استريم ، روي Ok کليک کنيد، و روي Next کليک کنيد.يک دي وي دي خام را در ديسکران دي وي دي قرار دهيد، در صورت لزوم منوي AutoPlay را ببنديد، و پيش از کليک کردن روي Burn با استفاده از منوي پايين- آمدني Mode ، گزينه ي Direct Burn را انتخاب کنيد.روي Next کليک کنيد، روي Finish کليک کنيد، و ديسک شما آماده است.
اگر nLite ديسک ويندوز اکس پي را به درستي ننويسيد، از منوي Mode براي انتخاب Create Image بهره بگيريد و روي Make ISO کليک کنيد.اين کار يک فايل ISO ي بزرگ مي سازد که آن را با استفاده از يک نرم افزار ISO ساز مانند برنامه ي ImgBurn مي توانيد در يک ديسک بنويسيد.اگر از ImgBurn استفاده مي کنيد، کافي است يک ديسک خام در ديسکران قرار دهيد، روي فايل ISO کليک-راست کنيد، و روي Burn Using ImgBurn کليک کنيد (http://www.imgburn.com )

پی نوشت :

1-Registry.
2-backup.
3-full.
4-upgrade.
5-original equipment manufacturer.
6-service pack.
7-product key.
8-magicaljellybean.com.
9-BIOS(Basic Input/Output Sestem).
10-boot order.
11-drivers.
12-operating system upgrade.
13-product key.

منبع:ماهنامه ريزپردازنده شماره 180
/خ