عادت ناخن جویدن کودکان (قسمت دوم)

خودآگاهی

برای این که به کودکان تان کمک کنید تا عادت‌های‌شان را از سطح نیمه آگاهانه به سطح آگاهانه برسانند، هر صبح و عصر، پنج دقیقه را به انجام دادن این عادت در جلوی آینه اختصاص دهید. به کودکان تان یاد بدهید در حالی که به آرامی دستهایشان را به طرف دهانشان می برند و شروع به ناخن جویدن می کنند، خودشان را تماشا کنند. در آغاز کودکان ممکن است تصویر واقعی تری از آن چه که انجام میدهند و کاری که با ناخنهایشان میکنند، به دست آورند.) ناخن جویدن عملی است که نمی توانید خودتان را در حین انجام آن ببینید. بنابراین، این تمرین به کودکان تان کمک میکند تا بفهمند که در چشم دیگران چگونه به نظر می آیند و این که حقیقتا با دهان، دستها، بازوان، انگشتها و سرشان چه کاری انجام میدهند. وقتی این تمرین را انجام دادند، آنان را متقاعد سازید تا با صدای بلند بارها و بارها بگویند که دیگر نمی خواهند بیش از این، مرتکب این عمل شوند. این خود آگاهی را هر صبح و شب در ضمن انجام برنامه ترک عادت تکرار کنید.
 
به علاوه اگر هر زمانی که کودک این کار را انجام میدهد با این عمل برخورد کنید، این آگاهی افزون تر خواهد شد. بدون انتقاد و سرزنش، دقیقا توجه شان را به آنچه که انجام میدهند، جلب کنید. آیا آنان در حالی که انگشت های خود را جمع کرده اند یا چانه شان را به کف دست شان تکیه داده اند، مشغول جویدن ناخن هایشان هستند؟ آیا آنان ناخنهایشان را می جوند، و آن را می کنند یا فقط آنها را می جوند؟ این یافته ها و نتایج را هر روز به تمرین آینه اضافه کنید.
 
همچنین اگر به کودکان تان گوشزد کنید تا به ناخن انگشتهای سایر مردم توجه کنند، می توانید آگاهی آنان را افزایش دهید. کودکان به برخی از چشم اندازها برای درک این مطلب نیاز دارند که چرا ناخنهای جویده شده و کوتاه، بی جاذبه هستند.
 
هرگاه دستهایی با ناخن های زیبا را مشاهده میکنید به کودکان تان نشان دهید. از ناخن های خودتان به عنوان یک نمونه استفاده کنید. اجازه دهید کودکان تان هر شب زمانی که ناخن هایتان را تمیز و مرتب میکنید یا سوهان میزنید در کنار شما باشند. آنان را دعوت کنید تا همین کار را با ناخنهایشان انجام دهند. برای مثال می توانید توجه کودکان تان را به ناخن های زیبایی که در مجلات دیده میشود، جلب کنید. سپس به آنان اجازه دهید که این تصاویر را بریده و بر روی یک صفحه کاغذ بچسبانند. این نوع توجه و تمرکز روی ناخن های سالم و جویده نشده به کودکان تان تصویر روشن تری از آنچه که به خاطر آن تلاش می کنند، خواهد داد.
 
گرچه مت پافشاری میکرد که دیگر ناخن هایش را نجویده است، شکل ناخنهای او حاکی از داستان دیگری بود. مادر مت با یک برنامه زمان بندی شده مانیکور که شب ها انجام می گرفت، به او کمک کرد تا آگاهی بیشتری از اعمالش و پیامدهای این رفتار به دست آورد.
 
او مت را به اتاقش فرا می خواند تا ببیند مادرش چگونه ناخن ها و پوست دور آنها را تمیز و مرتب میکند. او با صدای بلند درباره آن چه انجام میداد، صحبت می کرد. او به من آموخت که چگونه ناخن ها را کوتاه و تمیز کند و با سوهان لبه های آن را صاف کند.
 
مادر مت از او خواست که اگر مایل است، مراقبت از ناخن هایش را شروع کند. سپس به او گفت هرکدام از وسایل مانیکور را که می خواهد انتخاب کند. مت تنها از طریق خود آگاهی بر عادتش غلبه نکرد، بلکه این روش او را از ظاهر ناخنهایش آگاه کرد و این امر باعث شد وی تمایل بیشتری برای ترک این عادت از خود نشان دهد.
 

بازداری پاسخ

کودکان تان را تشویق کنید تا خودشان راه هایی برای پیشگیری از ناخن جویدن، قبل از آن که این میل به سراغ شان بیاید، تدارک ببینند. متداول ترین روشهای پیشگیری شامل نشستن روی دستها و گذاشتن دستها در جیب است.
 
اگر این روش های خودداری، مانع از رفتن دست به طرف دهان نشد، کودکان شما ممکن است موافقت کنند تا روشهای پیشگیرانه سخت تری را آزمایش کنند. برخی کودکان زمانی که تمایل به ناخن جویدن در آنها شدید است، از دستکش استفاده میکنند یا اینکه دستهای شان را با جوراب می پوشانند. برای مثال: اگر کودکان بدانند که تماشا کردن تلویزیون محرکی برای ناخن جویدن است، می توانند یک جفت دستکش را بغل تلویزیون گذاشته تا قبل از تماشای تلویزیون آن را دست شان کنند.
 

پاسخ جایگزین

اگر علی رغم تدابیر پیشگیرانه، کودکان شما هنوز بر این عادت اصرار می ورزند، برای مقابله با این میل باید به سرعت دستهایشان را به کاری که جایگزین ناخن جویدن باشد، مشغول کنید. برای مثال کودکان شما میتوانند یک سوهان ناخن را برای مواقع اضطراری دم دست نگاه دارند. چگونگی استفاده صحیح از آن را به کودکان تان بیاموزید و سپس آنان را تشویق کنید زمان بروز این میل، ناخنهایشان را به جای جویدن، سوهان بکشند.
 
فرصتهای ناخن جویدن را با مشغول کردن کودکان تان به فعالیتهایی که با دست انجام می شود، کاهش دهید. غالبا دست های بیکار به درون دهان شخص مبتلا کشیده میشوند. بنابراین، این دست ها را مشغول نگاه دارید. پازل، خمیر، مداد رنگی یا هرگونه اسباب بازی که با دست سر و کار دارد، به کودکان تان پیشنهاد کنید.
 
زمانی که سوهان ناخن و اسباب بازی در دسترس نیست یا استفاده از آنها مناسب و عملی نیست، به کودکان تان بیاموزید چیزی را برای حداقل یک دقیقه محکم نگه دارند. یک مداد را محکم فشار دهند؛ لبه های یک کتاب یا میز را بگیرند؛ دسته های صندلی را نگاه دارند یا مشت شان را محکم ببندند. شما همچنین می توانید به کودکان تان شیء کوچکی که در جیب هایشان جای می گیرد، هدیه بدهید تا آنان در زمانی که احساس کردند تمایل به ناخن جویدن دارند، بتوانند آن را چنگ بزنند و در دستهایشان نگاه دارند. این شیء می تواند یک سنگ صاف و نرم، یک عروسک کوچک، یک گردنبند یا تسبیح یا هر چیز دیگری باشد که حضورش هدف آنان را به یادشان می آورد. حضور این شیء، به دور نگه داشتن دستها از دهان کودک کمک خواهد کرد.
 
اگر نمودار نظارت بر عادت نشان دهد که کودکان شما ناخنهایشان را به علت یک محرک عصبی می جوند، علت این تنش را بیابید و تمرین های آرامش بخش را که در فصل دوم شرح داده شد، برای نجات دادن ناخن هایشان به کار ببنید. مادر مت فکر کرد که شاید تنش هنگام انجام تکالیف با ناخن جویدن او ارتباطی داشته باشد. معلم مت به مادرش گفته بود که گرچه ناخن جویدن مت را دیده است، ولی او این کار را به طور دائم در مدرسه انجام نمی دهد. بنابراین به نظر می رسید که انجام تکالیف در خانه بدون نظارت کسی، مت را عصبی میکند.
 
برای مبارزه با این فشار روحی، مادر او برنامه تکالیفش را به زمانی تغییر داد که بتواند در کنارش بنشیند و او را هنگام بروز نخستین علائم آشفتگی و عدم مهارتش راهنمایی کند. سپس مت موافقت کرد که انجام دادن تکالیفش را با دوره کوتاه تمرین های آرامش بخش آغاز کند. او باید مینشست و تمرین تنفس عمیق را جهت آرام کردن واکنش عصبی انجام میداد. بعد، فکر مثبتی را پنج بار با صدای بلند تکرار می کرد: «من تکالیفم را انجام میدهم و این کار را به خوبی انجام خواهم داد.» سپس در حالی که مادرش در کنارش بود، دست چپ خود را محکم فشار میداد و روی زانوهایش می گذاشت و تکالیفش را انجام میداد.
  منبع: بچه‌های خوب، عادت‌های بد، دکتر چارلز شافر، ترزافوی دیگرونیمو، مترجم: میر محی‌الدین گلبار، صص 57-54، انتشارات همشهری، چاپ چهارم، 1391.