ترتیب و محل نزول

سوره عصر از سوره‌ های مکی و در ترتیب نزول سیزدهمین سوره‌ ای است که بر پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است. این سوره در مُصحَف کنونی صد و سومین سوره است و در جزء سی‌ ام قرآن جای دارد.
 

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره عصر ۳ آیه، ۱۴ کلمه و ۷۳ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی، جزو سوره‌ های مفصلات (دارای آیات کوتاه) است. سوره عصر با سوگند آغاز می‌ شود.
 

نامگذاری

این سوره‌ ی مبارکه به‌ جهت کلمه‌ ی عصر (زمان و دوران) که در آیه‌ ی اوّل آن خداوند بدان سوگند یاد فرموده، بدین اسم «عصر» نامگذاری شده است.
و برای این عصر معانی گوناگونی بیان کرده‌ اند از قبیل: عصر نبّوت، عصر نزول قرآن، عصر قیامت، عصر دولت امام زمان(علیه السلام)، نماز عصر و...
 

محتوای سوره

در این سوره سخن از زیانکار بودن همه انسان‌ها به میان می‌آید، و فقط یک گروه را که دارای: ایمان، عمل صالح، سفارش یکدیگر به حق،سفارش یکدیگر به صبر،هستند را استثنا کرده و زیانکار نمی‌ داند.
 

فضیلت سوره

از منابع اهل سنت نقل شده است که این سوره در فضیلت امیرالمومنین علی علیه السلام است.1

این سوره در میان یاران رسول خدا (صلی الله علیه و اله و سلم) به قدری مهم و ارزشمند بود که هر گاه یکدیگر را دیدار می کردند تا سوره عصر را برای هم نمی خواندند ، از هم جدا نمی شدند.2

امام صادق (علیه السلام) در تفسیر این سوره فرمودند: «الا الذین امنوا» یعنی کسانی که به ولایت امیرالمومنین علی( علیه السلام) ایمان آورده اند.3

هم چنین در فضیلت این سوره فرمودند: هر کس سوره عصر را در نماز های مستحبی قرائت کند، خداوند در روز قیامت چهره اش را نورانی و خندان و چشمش را روشن کرده تا او را وارد بهشت نماید.4

از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم )نقل شده است: هر کس این سوره را قرائت نماید عاقبت کار او به صبر و شکیبایی ختم خواهد شد و در روز قیامت همراه با یاران حق محشور خواهد شد.5

از منابع اهل سنت نقل شده است که این سوره در فضیلت امیرالمومنین علی (علیه السلام است).این سوره در میان یاران رسول خدا (صلی الله علیه و اله و سلم) به قدری مهم و ارزشمند بود که هر گاه یکدیگر را دیدار می کردند تا سوره عصر را برای هم نمی خواندند از هم جدا نمی شدند.
 

آثار و برکات سوره

گویند: اگر سوره عصر را بر کسی که تب داشته باشد بخوانند تب او زائل گردد و اگر این سوره را بر فرد افسرده بخوانند از افسردگی بیرون آید. 6
 
نکته ای دیگر
سرمایه آدمى زندگى او است، با زندگى است که مى تواند وسیله عیش خود در زندگى آخرت را کسب کند، اگر در عقیده و عمل حق را پیروى کند تجارتش‍ سودبخش بوده ، و در کسبش برکت داشته است، و در آینده اش از شر ایمن است، و اگر باطل را پیروى کند، و از ایمان به خدا و عمل صالح اعراض نماید، تجارتش ضرر کرده (نه تنها از سرمایه عمر چیزى زاید بر خود سرمایه به دست نیاورده، بلکه از خود سرمایه خورده، و سرمایه را وسیله بدبختى خود کرده است) و در آخرتش از خیر محروم شده، لذا در سوره مورد بحث مى فرماید: (ان الانسان لفى خسر الا الذین امنوا و عملوا الصالحات) و مراد از ایمان، ایمان به خدا، و مراد از ایمان به خدا ایمان به همه رسولان او، و مراد از ایمان به رسولان او اطاعت و پیروى ایشان است، و نیز ایمان به روز جزا است همچنان که قرآن در جاى دیگر تصریح کرده به اینکه کسانى که به بعضى از رسولان خدا ایمان دارند، و به بعضى ندارند، مومن به خدا نیستند.
 
پی نوشت
(1) الدرالمنثور، ج6، ص392
(2) همان، ص391
(3) تفسیرالقمی، ج27، ص441
(4) ثواب الاعمال، ص125
(5) مجمع البیان، ج10، ص434
(6) درمان با قرآن، ص162


منبع: سایت تبیان