سوره روم

تعداد آیات
60
 
تعداد کلمات
820
 
تعداد حروف
3472
 
ترتیب نزول
84
 
محل نزول
مکه مکرمه
 
معانی نام سوره
کشور روم. در آغاز این سوره بکار رفته و از آغاز جنگ آینده روم و ایران خبر میدهد.
 
ویژگیهای سوره
این سوره دارای مطالب آموزنده و مهم در مسیر هدایت و تربیت انسانها و پاداش اعمال نیکو در دنیا و آخرت است.
 
موضوعات مطرح شده
پیشگویی و خبر از پیروزی - توحید و خداشناسی – شرح و تبیین بخشی از قوانین خلقت – حسن دین خواهی و خداجویی – تاثیر اعمال انسان در ظهور فتنه و فساد – حقوق خویشاوندان – موعظه و نصیحت بر نااهلان.
 

فضیلت قرائت و خواص سوره روم

در فضیلت سوره روم از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده: هر کس سوره روم را بخواند ده برابر تمامی فرشتگانی که خداوند را در بین زمین و آسمان تسبیح گفته اند حسنه به او داده می شود و هر آنچه که در روز یا شبش از دست داده دوباره به دست می آورد.1

به قرائت این سوه در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است. در روایتی از امام صادق علیه السلام روایت شده: هر کس سوره های عنکبوت و روم را در شب بیست وو سوم ماه رمضان قرائت نماید به خدا قسم او از اهل بهشت است و پس از گفتن این جمله فرمودند: اینکه قسم یاد کردم هر کس در این شب این سوره ها را بخواند اهل بهشت است هیچ استثنایی نمی کنم و نمی ترسم که خداوند به خاطر سوگند و عدم استثنای در ان برای من گناهی بنویسد. زیرا مطمئن هستم که این دو سوره نزد خداوند جایگاهی بزرگ دارد.2

در روایتی دیگر از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم آمده است علت اینکه حضرت ابراهیم علیه السلام به نام خلیل الله نامیده شد قرائت آیات 17و 18 سوره روم است.3
 

آثار و برکات تلاوت سوره روم

 
راه دستیابی به خوبی ها
خواندن سه بار آیات 17و18 سوره روم در عصر و صبح مستحب است. امام علی علیه السلام فرموده است: هر کس در عصر سه بار بگوید: فسبحان الله حین تمسون و حین تصبحون و له الحمد فی السماوات و الارض و عشیا و حین تظهرون هیچ خیر و خوبی ای در ان شب از او فوت نمی شود و همه بدی ها و شرور، آن شب از او برداشته می شود و هر کس صبحگاه سه بار این آیات را بخواند نیز چنین بهره ای می برد.4

این دو ایه شریفه بسیار ارزشمند است که پیامبر صلی الله علیه واله و سلم به کسی که این دو آیه را همواره زمزمه می کند وعده بهشت داده است.5
 

شأن نزول و محتوای سوره روم

از آنجا که این سوره مطابق مشهور تماما در مکه نازل شده است، محتوا و روح سوره‏هاى مکى در آن منعکس مى‏ باشد، یعنى بیش از همه چیز بحث از مساله مبدء و معاد مى ‏کند، چرا که دوران مکه دوران آموزشى اعتقادات اصیل اسلامى، توحید و مبارزه با شرک، و توجه به معاد و دادگاه رستاخیز بود، و در لابلاى این مباحث مطالب دیگرى در ارتباط با آنها نیز مطرح شده است.
 
در حقیقت مطالب این سوره را در هفت بخش مى ‏توان خلاصه کرد
1. پیشگوئى از پیروزى رومیان بر ایرانیان در جنگى که در آینده درگیر مى ‏شد، به مناسبت گفتگوئى که میان مسلمانان و مشرکان در این زمینه روى داده بود که مشروح آن به خواست خدا خواهد آمد.

2. گوشه‏اى از طرز فکر و چگونگى حالات افراد بى‏ ایمان، و سپس تهدیدهائى نسبت به آنها در مورد عذاب و کیفر الهى در رستاخیز.

3. بخش مهمى از آیات عظمت خداوند در آسمان و زمین و در وجود انسانها از قبیل خروج حیات از مرگ، و مرگ از حیات، خلقت انسان از خاک، نظام زوجیت و آفرینش همسران براى انسانها و رابطه مودت در میان آنها، آفرینش آسمان و زمین، اختلاف زبانها، نعمت خواب در شب و جنبش در روز، ظهور رعد و برق و باران، و حیات زمین بعد از مرگ، و تدبیر امر آسمان و زمین به امر خدا.

4. سخن از توحید فطرى بعد از بیان دلائل آفاقى و انفسى براى شناخت خدا.

5. بازگشت به شرح و تبیین حالات افراد بى ایمان و گنهکار، و ظهور فساد در زمین بر اثر گناهان آنها.

6. اشاره‏اى به مساله مالکیت و حق ذى القربى و نکوهش از رباخوارى.

7. بازگشت مجددى به دلائل توحید و نشانه‏هاى حق و مسائل مربوط به معاد.

روى هم رفته در این سوره همچون سوره‏هاى دیگر قرآن مسائل استدلالى و عاطفى و خطابى چنان بهم آمیخته شده است که معجون کاملى براى هدایت و تربیت نفوس فراهم ساخته است.

پینوشت
1)مجمع البیان، ج8، ص42
2)ثواب الاعمال، ص109
3) مستدرک الوسائل، ج5، ص394
4) امالی شیخ صدوق، ص674
5)مجمع البیان،ج7، ص51.


منبع: سایت رواق الحجاج