بدون شک گرم شدن جهانی ناشی از فعالیت‌های انسانی بزرگترین تهدیدی است که سیاره ی ما امروزه با آن مواجه است. واقعیت این است که اثرات گرم شدن جهانی بر زمین امروزه به یک فاجعه‌ی جهانی تبدیل شده است. همه‌ی ما اغلب گرم شدن جهانی را به معنای کاهش زیستگاه گونه‌هایی مانند خرس قطبی و یا روباه ساکن نواحی قطب شمال می‌شناسیم. اما جالب است که بدانیم که اثرات گرم شدن جهانی بر حیات وحش در واقع بسیار وسیع‌تر از آن چیزی است که ما تصور می‌کنیم. در طول چند سال گذشته که سیاره‌ی ما در حال گرم شدن است، خسارات جبران ناپذیری به اکوسیستم‌های مختلف در طی چند سال آینده وارد خواهد شد و این موضوع منجر به مرگ تعداد زیادی از گونه‌هایی که در این اکوسیستم‌ها رشد می‌کنند، خواهد شد.
 

اثرات گرم شدن جهانی بر حیات وحش

سیستم آب و هوایی سیاره‌ی ما نسبت به تغییرات در دمای جهانی آسیب پذیر است که به همین دلیل افزایش دما تا چند درجه می‌تواند منجر به پیامدهای شدیدی بر الگوی کلی آب و هوا گردد. در حالی‌که این تغییرات تا چند سال گذشته بی‌سابقه بود، اما امروزه با نگاهی به محیط اطراف شاهد تغییرات بسیار مشهودی در حیات وحش اطراف خود هستبم. در حالی‌که عقب نشینی یخچال ها و ذوب یخ‌های قطبی به ترتیب نشانه‌هایی از تغییر اقلیم در ارتفاعات بالا و در نواحی قطبی می‌باشد، تابستان‌های بسیار گرم، روان شدن یخ در آب دریاچه‌ها، شکسته شدن یخ چشمه‌ها قبل از موعد و بارش‌های غیر منتظره همگی نشانه‌هایی از تغییر اقلیم می‌باشد. تغییر در الگوی اقلیم باعث افزایش بلایای طبیعی و افزایش وقوع طوفان، گرد باد و غیره می‌گردد. همه‌ی این تغییرات همراه با هم نه تنها پیامدهای سنگینی بر انسان‌ها داشته، بلکه بر زندگی گیاهان و حیوانات ساکن در زمین نیز تأثیرات مخربی خواهند گذاشت.
 

از بین رفتن زیستگاه گونه‌ها

تأثیر گرم شدن جهانی بر حیات وحش به بهترین شکل توسط از دست دادن زیستگاه گونه‌های متعددی از گیاهان و همچنین حیوانات به تصویر کشیده می‌شود. مناطق قطبی زیستگاه تعدادی از گونه‌ها است که خودشان را با اقلیم‌های سرد سازگار کرده‌اند. در صورتی‌که متوسط افزایش دمای جهانی همچنان ادامه یابد، اقلیم‌های قطبی نیز تغییر می‌کند و این امر به نوبه‌ی خود باعث ایجاد مجموعه‌ای از تغییرات در اکوسیستم‌های قطبی می‌گردد که در این شرایط زندگی و سازگاری سریع حیواناتی مانند روباه‌های ساکن قطب شمال، خرس قطبی، گوزن کانادایی و جغدها با این تغییرات مشکل خواهد شد و این گونه‌ها شروع به حرکت به سمت شمال جهت یافتن شرایط زندگی ایده آل خواهند کرد. وضعیت مشابهی نیز در مناطق با ارتفاعات بالاتر ایجاد شده که گونه‌های ساکن در این مناطق مجبور به حرکت به سمت ارتفاعات جهت یافتن شرایط زندگی ایده آل خواهند شد. مهم از همه این است که، نه تنها حیوانات در حال حرکت به سمت شمال هستند، بلکه حتی شرایط زندگی برای گیاهانی مانند درختان افرای قندی نیز مشکل خواهد شد. این موضوع در نهایت منجر به از بین رفتن زیستگاه چندین گونه شده که به دلیل رقابت شدید درون گونه‌ای در نهایت این گونه‌ها منقرض خواهند شد.
 
یکی از بهترین نمونه‌های حیواناتی که گرم شدن جهانی موجب تهدید زندگی آن‌ها می‌گردد، خرس قطبی است. در واقع، اگر چه در حال حاضر خرس قطبی به عنوان حیوان آسیب پذیر در لیست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، اما کارشناسان معتقدند که ما باید به زودی آن‌ها را در لیست گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار دهیم. در واقع روندهای موجود پیشنهاد می‌دهد که جمعیت خرس قرمز تا سال 2050 تا یک سوم کاهش خواهد یافت.
 
این خرس‌ها متکی بر زندگی بر روی تکه‌های عظیم یخ و شکار می‌باشند. هنگامی‌که این یخ‌ها بر اثر پدیده‌ی گرم شدن جهانی ذوب شد، شکار نیز برای خرس‌ها دشوار شده و بنابراین دستیابی به غذا برای آن‌ها کاهش می‌یابد.
 
اگر چه خرس قطبی می‌تواند شنا کند، اما آن‌ها بعد از زمان اندکی شنا نیازمند استراحت می‌باشند و در صورتی‌که هیچ‌گونه یخی برای استراحت آن‌ها وجود نداشته باشد، شکار و زندگی برای آن‌ها دشوار خواهد شد.
همه‌ی این موارد باعث به خطر افتادن بیولوژی زندگی خرس‌ها و کاهش روند تولید مثل در آن‌ها خواهد شد.
 
از بین رفتن زیستگاه در نتیجه‌ی گرم شدن جهانی دارای عوارض فاجعه بارتری بر روی گونه‌های با دامنه‌های محدود است و وزغ‌های طلایی بومی جنگل‌های کاستاریکا یکی از بهترین مثال‌ها در این زمینه می‌باشد. حشراتی که قبلاً محدود به زندگی در مناطق گرمسیری جهان بودند، اکنون در ارتفاعات بالاتر به فراوانی یافت می‌شوند. این گونه‌ها هنگامی‌که بیماری همه‌گیر قارچی در سراسر این منطقه شیوع پیدا کرد، در معرض خطر انقراض قرار گرفتند و در نتیجه این مر منجر به کاهش شدید جمعیت وزغ طلایی گردید. این موضوع به گرم شدن جهانی نسبت داده شد که منجر به بروز شرایط ایده آل برای رشد قارچ‌ها گردیده بود. تعداد کمی از بچه وزغ‌ها که موفق به زنده ماندن در این شرایط شدند، در نهایت بر اثر خشک شدن منابع آبی در نتیجه‌ی افزایش دما از بین رفتند. وزغ طلایی نماینده‌ی چندین گونه‌ی دوزیستان است که بین دهه‌های 1980 و 1990 تحت این شرایط از بین رفتند.
 

تغییر در الگوی مهاجرت

اثرات گرم شدن جهانی بر حیواناتی که مهاجرت می‌کنند، نیز در طی چند سال گذشته بسیار واضح می‌باشد و زمان بندی و الگوی مهاجرت این حیوانات براثر تغییرات در شرایط اقلیمی با مشکل مواجه شده است. حیوانات متکی بر تغییرات دمایی به منظور شروع مهاجرت خود می‌باشند. برای مثال، در مورد حیواناتی که از مناطق سرد ارتفاعات بالاتر به مناطق گرم نواحی گرمسیری حرکت می‌کنند، شروع مهاجرت آن‌ها هنگامی می‌باشد که دما به یک درجه‌ی خاصی رسیده باشد. تغییر در الگوی اقلیمی باعث شده تا این حیوانات سفر خود را قبل از زمان بندی مناسب شروع کنند که این موضوع باعث زودتر رسیدن حیوانات به محل مقصد شده و در نتیجه با کمبود مواد غذایی در این مکان‌ها روبرو خواهند شد. این موضوع در بخش‌های مختلف جهان که در آن گونه‌های مهاجر قبل از زمان بندی مشخص شده به مقصد خود می‌رسند، و بر اثر کمبود غذا از بین می‌روند، مشهود می‌باشد.
 

کمبود شدید غذا

کمبود غذا منجر به بروز پیامدهای شدیدی در میان گونه‌ها می‌گردد. جمعیت کریل در اقیانوس قطب جنوب 80 تا 85 درصد کاهش یافت و این امر باعث شده تا کریل به عنوان یک بخش عمده‌ی رژیم غذایی پنگوئن در این مکان‌ها از بین رفته و در نتیجه پنگوئن‌ها مجبور به ترک این نواحی گردند. این امر منجر شد به این که تعداد جوامع گونه‌هایی مانند پنگوئن تا 50 درصد کاهش یابد. پنگوئن‌ها تنها حیواناتی نیستند که بر اثر کاهش جمعیت کریل در قطب جنوب از بین می‌روند، بلکه حیواناتی مانند وال‌ها و خوک‌های آبی نیز به دلیل کاهش جمعیت کریل با مشکلات کمبود مواد غذایی رو به رو می‌باشند. تعجب آور نیست اگر این کاهش غذا چندین گونه‌ را مجبور به آدمخواری به عنوان آخرین گزینه برای بقاء خود کند.
 

تغییر در رفتار تولید مثلی

همه‌ی این تغییرات ناشی از گرم شدن جهانی باعث وقوع چندین تغییر در رفتار حیوانات نیز خواهد شد. چندین گونه زمان تولید مثل مشخصی را به منظور تضمین این که تولد این حیوانات همزمان با فراهمی غذا در آن منطقه می‌باشد، انتخاب می‌کنند. یکی از نمونه‌های مناسب در این زمینه گونه‌های چرخ ریسک سر آبی است که از حشرات تغذیه کننده‌ی برگ برای تغذیه‌ی خود استفاده می‌کنند. باز شدن برگ‌ها قبل از زمان‌بندی مشخص منجر به جذب تعداد زیادی از حشرات تغذیه کننده از این برگ‌ها می‌گردد. چرخ ریسک سر آبی دو هفته قبل از برنامه‌ی زمان بندی شده شروع به تخم گذاری می‌کند، به طوری‌که اطمینان یابد که مقدار فراوانی غذا برای فرزندانش هنگامی‌که سر از تخم در آوردند، موجود باشد.
 

افزایش شیوع آفات

دمای جهانی شرایط ایده آلی را برای رشد حشرات ایجاد کرده و این موضوع به نوبه‌ی خود باعث افزایش شیوع آفات در جنگل‌های مختلف سراسر جهان خواهد شد. حشراتی که قبلاً محدود به زندگی در مناطق گرمسیری جهان بودند، اکنون در ارتفاعات بالاتر به فراوانی یافت می‌شوند. افزایش شیوع کرم جوانه صنوبر باعث بروز خساراتی بر روی درخت صنوبر شده، چون این حشرات تنها بر روی این درختان تخم‌گذاری کرده و از برگ‌های آن‌ها تغذیه می‌کنند.
 
گرگ آمریکایی که بومی دشت‌های چمنزار شمال آمریکا می‌باشد و ببرها که بومی بخش‌هایی از جنوب شرقی آسیا می‌باشند نیز امروزه به دلیل تغییر در دمای جهانی، زیستگاه خود را از دست داده‌اند و با کمبود شدید مواد غذایی رو به رو هستند. این تنها یکی از مثال‌هایی است که نشان می‌دهند چگونه پدیده‌ی گرم شدن جهانی می‌تواند به طور غیر مستقیم بر زندگی ما تأثیر بگذارد و تعجب آور نیست که بگوییم در طی چند سال آینده و تا سال 2050 به دلیل گرم شدن جهانی بیش از یک میلیون گیاه و حیوان در معرض خطر انقراض غیر قابل بازگشت قرار خواهند گرفت.
 
منبع: آبهیجیت نایک - HelpSaveNature