اختلال شخصیت مرزی و علائم و راههای درمان آن

شاید واژه اختلال شخصیت مرزی (BPD) را بارها و بارها شنیده باشید. این واژه برای بیشتر افراد سردرگم کننده است و اطلاعات زیادی درباره اش ندارند.

چنین اختلالی بیش از ۱.۴ درصد بزرگسالان آمریکایی را تحت تاثیر خود قرار داده اما NAMI معتقد است که تعداد این افراد حتی بیش از ۵.۹ درصد است. زنان بیشتر از مردان با چنین اختلالی شناسایی می شوند هر چند تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان می دهد هم مردان و هم زنان به چنین شرایطی مبتلا می شوند.

گاهی از اوقات اختلال شخصیت مرزی با افسردگی یا PTSD اشتباه گرفته می شود. بحث های نادرست زیادی درباره این اختلال وجود دارد.

اختلال شخصیت مرزی هم به درستی تشخیص داده نمی شود و هم به درستی درمان نمی گردد.

برخی از پزشکان هم هستند که بیماران مبتلا به BPD را ویزیت نمی کنند چون معتقدند چنین اختلالی قابل درمان نیست، اما واقعیت چنین نیست.

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی بیماری روحی حادی است که مشکلاتی را در خلق  و خو، خویشتن شنایی و رفتار ایجاد می کند. افرادی که با چنین اختلالی دست و پنجه نرم می کنند در تنظیم احساساتشان مشکل دارند و برای بازه زمانی طولانی مدت احساسات شدیدی را تجربه می کنند.

به همین خاطر بازگشت این افراد به یک جایگاه ثابت و پایدار کمی دشوار است. برخی از افرادی که مبتلا به BPD هستند عملکرد بسیار بالایی دارند اما بیشترشان نمی توانند کارهای روزمره شان را به درستی انجام دهند و در انجام کارهایشان مشکل دارند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است در حفظ شغل یا تکمیل تحصیلاتشان به مشکل بخورند، اختلال سوء مصرف مواد داشته باشند، در روابط بد گیر بیفتند و به خودشان آسیب بزنند.

نشانه های اختلال شخصیت مرزی چیست و به چه مواردی باید توجه کرد؟

نشانه های چنین اختلالی دربرگیرنده مواردی است که در ادامه بیان خواهیم کرد اما به خاطر داشته باشید که هر فردی که از چنین اختلالی رنج می برد همه نشانه های زیر را نخواهد داشت. شدت این نشانه ها در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود:

نوسانات خلق و خو

خشم نامناسب و مشکل در کنترل کردن آن

داشتن دیدگاه سیاه و سفید نسبت به زندگی. برای این افراد یا همه چیز خوب است یا همه چیز بد.

ترس شدید از طرد شدن توسط خانواده یا دوستان. همین امر باعث می شود این افراد نتوانند تنهایی را تحمل کنند.

اضطراب و یا افسردگی که می تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد.

الگوی روابط ناپایدار، از حس شدید دوست داشتن یا حس شدید دوست نداشتن یا خشم

خویشتن شناسی نادرست یا داشتن تصویر نادرست از خود

رفتارهای پرخطر که در برگیرنده سوء مصرف موارد، رابطه جنسی ناایمن، رانندگی بد و صرف نادرست هزینه ها است.

رفتارهای آسیب رسان به خود مثل بریدن یا زخمی کردن بدن یا اقدام به خودکشی

عدم همکاری و حس پوچی

آیا متخصصان می دانند چه چیزی باعث ابتلای افراد به اختلال شخصیت مرزی می شود؟

تحقیق بر روی این اختلال هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. متخصصان بر این باورند که هنوز تمرکز کافی بر روی این اختلال وجود ندارد. با این حال آنها معتقدند که مواردی همچون ژنتیک و فاکتورهای محیطی می تواند باعث ابتلای افراد به چنین شرایطی شود.

به عنوان مثال سوء استفاده از فرد در همان دوران کودکی و سایر تروماها می تواند فرد را در معرض ابتلا به اختلال شخصیت مرزی قرار دهد. اما متخصصان به تفاوت هایی که در عملکرد مغزی افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد هم اشاره می کنند (به خصوص آن قسمتی از مغز که احساسات و قضاوت ها را کنترل می کند ممکن است ارتباط درست و خوبی با هم نداشته باشد).

افرادی که مشکلات حاد و مزمنی در تنظیم احساساتشان دارند همانند خودروی فراری با پدال شتاب دهنده هستند. حالا این فراری را با ترمز کوچکی همچون ترمز خودروی فیات تصور کنید. ترمزهای مغز در قشر پیش پیشانی قرار گرفته که در آن دلیل آوردن، فهمیدن عواقب کار و تنظیم اهداف صورت می گیرد.

زمانی که همه چیز خوب پیش می رود و جاده باز و صاف است، این خودروها می توانند با سرعت بیشتری نسبت به سایر خودروها حرکت کنند اما به محض اینکه جاده دچار پیچ و خم می شود، سرعتشان را به تدریج کم می کنند و به کنار جاده می روند. ما هم که قبلا شاهد سرعت گرفتنشان بودیم حالا به خاطر این موضوع سردرگم می شویم. چون این افراد را دوست داریم چندین بار بهشان هشدار می دهیم و می گوییم پیچ و خم جاده نزدیک است.

افرادی که با اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم می کنند می توانند روابط موفقی داشته باشند؟

بیشتر نشانه های BPD تاثیر زیادی بر روی روابط افراد دارد و همین امر موجب می شود کار کردن، دوست پیدا کردن و حتی روابط عاشقانه چالش برانگیز باشد. فردی که با اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم می کنند یک روز احساسی نزدیکی به یکی می کنند و روز بعد ممکن است بخواهند رابطه شان را با او تغییر دهند.

ترس از طرد شدن موجب می شود در رابطه ناسالمی باقی بمانند یا حتی مورد سوء استفاده قرار گیرند. با این حال با انجام فرآیندهای درمانی، فرد می تواند نحوه مدیریت احساساتش را به طور موثر بیاموزد.

همسران این افراد هم در برنامه مخصوص به خودشان شرکت می کنند تا نحوه برقراری ارتباط با آنها را یاد بگیرند.

برای اختلال شخصیت مرزی چه درمان هایی توصیه می شود؟

روان درمانی اولین خط درمان برای چنین افرادی است. این شیوه درمانی، هر هفته یک یا دو جلسه با مشاور برگزار می شود و به آنها کمک می کند احساس بهتری داشته باشند. درمان برخی از نشانه ها نسبت به نشانه های دیگر ساده تر است و اغلب روند درمانی بر روی سایر اختلالاتی که ممکن است واضح باشند تمرکز می کند.

دو نوع روند درمانی دربرگیرنده DBT و MBT است.

در روند درمانی DBT که یک رویکرد حل مسئله است به بیمار مهارت های خاصی آموزش داده می شود و به او کمک می کند احساسات شدیدی که دارد را کنترل نماید و رفتارهای خودتخریبی را کمتر نماید.

در روند درمانی MBT که گفتاردرمانی است به افراد کمک می کند بر روی وضعیت روحی خود تمرکز کنند و ببینند دیگران چه تفکرات و احساساتی دارند.

داروی خاصی برای اختلال شخصیت مرزی وجود دارد؟

بر اساس گفته های متخصصان داروی خاصی برای درمان این اختلال وجود ندارد. اما گاهی از اوقات پزشک بیمار داروهایی را برای هدف قرار دادن نشانه های خاصی همچون اضطراب، افسردگی و نوسانات خلق و خو تجویز می کند.

فردی که با این اختلال دست و پنجه نرم می کند باید رابطه نزدیکی با پزشک داشته باشد و در رابطه با روند درمان و عوارض جانبی برخی از داروها با او صحبت کند.


منبع: سایت مجله سلامت