فیسالیس گیاهی از خانواده سیب زمینی است و با نام‌های عروسک پشت پرده، گیلاس زمینی و فانوس چینی نیز در منابع علمی از آن نام برده شده است. فیسالیس یک گیاه بوته‌ای بوده که ارتفاع بوته‌های آن به یک متر نیز می‌رسد. گل‌های این گیاه زیر رنگ بوده و در قسمت میانی دارای نواحی بنفش رنگ هستند و به شکل سه گوش‌های مخملی تشخیص داده می‌شوند. میوه آن رنگ‌های مختلفی از قرمز، نارنجی تا زرد داشته و پس از رسیدن با یک غلاف نازک سه گوش روی گوشت میوه مشخص می‌شود.


زادگاه میوه فیسالیس و تنوع آن در ایران

این گیاه بومی مناطق استوایی بوده و در آمازون به صورت طبیعی رشد می‌کند. به دلیل ماهیت درمانی و همچنین طعم خوشمزه آن، سال هاست که در کشور‌های اروپایی و آمریکا مورد استفاده قرار گرفته می‌گیرد. فیسالیس در ایران نیز در مناطق شمالی و در شهر‌هایی مانند رامسر و تنکابن به وفور دیده می‌شود و اخیرا کشاورزان با هدف اقتصادی به رشد و پرورش آن اقدام نموده‌اند.

همچنین رشد گلخانه‌ای آن توسط کشاورزان سایر مناطق مانند بوشهر و تهران نیز رواج یافته است به طوری که مطابق با تخمین‌های زده شده، ۷۰۰۰ متر مربع از زمین‌های کشاورزی تهران به رشد این گیاه اختصاص دارد. می‌توان علت این اشتیاق به رشد و پرورش این میوه را به خواص استثنایی آن نسبت داد. در ادامه با خواص میوه فیسالیس بیشتر آشنا می‌شوید.


نحوه رشد و تکثیر فیسالیس

گیاه فیسالیس برای رشد مطلوب نیازمند آفتاب و دمای بالا است. این گیاه از لحاظ منابع تغذیه‌ای بسیار کم هزینه بوده و در خاک‌های معمولی و حتی گلدان نیز به خوبی رشد می‌کند. شرایط نگهداری آن شبیه گیاهانی از قبیل گوجه فرنگی است و در شرایط مطلوب هر بوته آن می‌تواند چیزی حدود ۲ الی ۵ کیلوگرم میوه به دست دهد.


ارزش غذایی میوه فیسالیس

میوه فیسالیس را می‌توان به صورت تازه و یا خشک شده به عنوان یک میان وعده مورد استفاده قرار داد. همچنین از فیسالیس تازه می‌توان برای تهیه سالادها، دسر‌ها و کیک‌ها استفاده کرد. فیسالیس دارای ارزش غذایی نسبتا بالایی بوده به طوری که صد گرم از آن حاوی ۵۰ کالری انرژی، ۱۱ گرم کربوهیدرات و ۲ گرم انواع پروتئین‌ها است.
میوه‌های این گیاه حاوی مقادیر بالایی از انواع ویتامین‌ها ازجمله ویتامین C، A، ریبوفلاوین ها، تیامین، نیاسین و ویتامین B۱۲ بوده و علاوه بر ویتامین‌ها منبعی غنی از مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، پتاسیم و فسفر محسوب می‌شوند. همچنین میوه و سایر بخش‌های گیاه فیسالیس حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان، پلی فنول‌ها و کارتنوئید‌ها است.


خواص میوه فیسالیس

میوه فیسالیس دارای خواص درمانی فراوانی است. علاوه بر میوه این گیاه، سایر اجزای آن از قبیل برگ‌ها و ساقه‌ها خاصیت دارویی داشته و به عنوان دمنوش‌های سلامتی موارد استفاده متعددی دارند.

۱. خاصیت ضد سرطانی
فیسالیس به علت دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدان فراوان با رادیکال‌های آزاد به خوبی مبارزه کرده و یک سد دفاعی قوی در برابر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و به ویژه سرطان‌ها محسوب می‌شود.

۲. درمان آسم و مبارزه با آلرژی‌ها
دم کرده‌ای گیاه برای درمان و تسکین آسم و سایر علائم آلرژیک بسیار مفید بوده و با خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی خود، می‌تواند در درمان بسیاری از التهاب‌ها و عفونت‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

۳. کاهش کلسترول خون
این گیاه دارای ترکیبات پکتینی فراوان و اسید‌های چرب غیر اشباع بوده و می‌تواند به کاهش کلسترول خون و تقویت سیستم قلبی عروقی بدن نیز کمک کند.

۴. طروات بخشی به پوست
این گیاه دارای خواص طروات بخشی و رطوبت دهی به پوست بوده و به همین دلیل در ساخت بسیاری از مواد آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این گیاه می‌تواند در درمان ضایعات پوستی ناشی از بیماری‌هایی مانند مالاریا موثر باشد.

۵. کنترل دیابت و قند
یکی دیگر از خواص میوه فیسالیس، کنترل دیابت و قند خون است. در واقع ترکیبات موجود در میوه فیسالیس خاصیت متابولیکی داشته و جذب قند‌ها را کاهش می‌دهند. همچنین میوه فیسالیس می‌تواند افزایش شدید قند خون را کنترل کرده و بنابراین از ابتلا به دیابت نوع دو بکاهد.

۶. خاصیت سم زدایی
فیسالیس با دارا بودن ترکیبات فنلی و پلی فنول‌ها می‌تواند به کبد در ساخت هورمون‌های مختلف کمک کرده و بنابراین در روند پاکسازی و سم زدایی بدن نقش موثری ایفا کند. همچنین ترکیبات موجود در فیسالیس باعث بقا و طول عمر سلول‌های لیزوزیمی فعال در روند پاکسازی و تخریب ترکیبات سمی می‌شوند.

۷. بهبود فعالیت کلیه‌ها
برخی گونه‌های فیسالیس با میوه‌های زرد رنگ موجب افزایش دفع ادرار از کلیه‌ها شده و در نتیجه می‌توانند در درمان بیماری‌هایی مانند سنگ کلیه موثر باشند.

۸. مبارزه با بیماری‌های چشمی
فیسالیس دارای مقادیر بالایی از ترکیبات رنگیزه‌ای به نام کارتنوئید‌ها است. این ترکیبات به تقویت قوه بینایی کمک کرده و همچنین می‌تواند در برابر ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند پیر چشمی و آب مروارید موثر باشند.

۹. بهبود عملکرد سیستم ایمنی
وجود آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین‌های فراوان در ساختار میوه‌های فیسالیس و به ویژه ویتامین C می‌تواند به عنوان صلاحی به کمک سیستم ایمنی بدن آمده و با تحریک تولید گلبول‌های سفید در ایمنی بدن نقش مهمی ایفا کند.


اثرات جانبی مصرف فیسالیس

میوه فیسالیس اثرات جانبی خاصی ندارد. تنها باید به یاد داشته باشید از مصرف میوه‌های نارس جلوگیری کنید چرا که می‌تواند به مسمومیت‌های شدید منجر شود. همچنین گونه‌های وحشی این گیاه مانند فانوس چینی دارای ساقه‌ها و برگ‌هایی حاوی مقادیر بالایی ترکیبات سمی بوده و می‌تواند به اختلالات مختلفی مانند مسمومیت، آلرژی و التهاب در بدن منجر شود.


منبع: سایت ستاره