شکر سفید ماده پرمصرفی است که مصارف خانگی و صنعتی بسیاری دارد. شکر قهوه‌ای، شکر زرد و شکر سرخ از انواع دیگر شکر هستند. نحوه‌ تولید این شکر‌ها باهم متفاوت است و طبعا ویژگی‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. درست است که همه‌ی آن‌ها از نیشکر به دست می‌آیند، اما خواص شکر سرخ به خاطر طبیعی بودن، بر دیگر شکر‌ها برتری دارد. در فرآیند تولید شکر سرخ هیچ گونه افزودنی شیمیایی وجود ندارد. از این رو در طب اسلامی و سنتی همواره به استفاده از آن اشاره شده است.


خواص شکر سرخ چیست؟

شکر سرخ حاوی ویتامین، پروتئین و املاح معدنی فراوانی است. فیبر، آنتی اکسیدان، آهن، کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم از جمله آنهاست که باعث می‌شود این ماده مغذی در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر باشد. از جمله خواص آن:


۱. ضد نفخ و ملین است و در درمان خانگی یبوست از آن استفاده می‌کنند.

۲. شکر سرخ سودا زداست برعکس شکر سفید که سودا زاست.

۳. بازکننده‌ی گلوست و گرفتگی صدا را برطرف می‌کند. 

۴. مصرف شکر سرخ قند خون را می‌کاهد و برای سلامت قلب و عروق مفید است.

۵. در درمان سرماخوردگی موثر است و ریه خشک را درمان می‌کند.

۶. برای مادران باردار و افراد تحت رژیم غذایی و لاغری بهترین گزینه است، زیرا کالری و قند کمی دارد.

۷. در پاکسازی خون و درمان کم خونی مفید است.

۸. از دیگر خواص شکر سرخ خاصیت تقویت کنندگی کبد است.

۹. با کمک به استحکام مفاصل و استخوان‌ها، روند پیری زودرس را به تأخیر می‌اندازد.

۱۰. استفاده از آن نیروی جنسی را قوا می‌بخشد.

۱۱. التهابات معده و درد‌های شکمی را درمان می‌کند.

۱۲. به شادابی و جوانسازی پوست کمک می‌کند.


شکر سرخ چیست؟

شکر سرخ از حرارت دادن عصاره گیاه نیشکر حاصل می‌شود. علت نامگذاری این ماده نیز به همین دلیل است، زیرا شیره نیشکر را با آتش حرارت داده و سرخ می‌کنند. نسبت به دیگر شکر‌ها از کالری و ساکاروز کمتری برخوردار است که این یکی از مهمترین خواص شکر سرخ است، زیرا برای استفاده افراد دیابتی و کسانی که رژیم غذایی دارند مناسب خواهد بود. رنگ شکر سرخ بسته به نوع نیشکر کاشته شده، شرایط مزرعه کشت نیشکر و میزان حرارت هنگام پخت آن ممکن است متفاوت باشد، اما در خاصیت‌های شکر سرخ بدست آمده تاثیری ندارد مگر اینکه رنگ تیره آن بخاطر سوخته شدنش باشد که در آن صورت از خواص دارویی و طبی آن کاسته می‌شود.


طرز تهیه شکر سرخ در کارگاه نیشکرپزی

کشاورزان پس از کندن نیشکر‌ها از مزارع به جدا کردن برگ و اضافات از ساقه آن می‌پردازند. سپس آن‌ها را جمع آوری کرده و به داخل کارگاه می‌برند. در کارگاه نیشکر‌ها را به درون دستگاه آبگیری ریخته و آب آن‌ها را می‌گیرند. آب حاصل از نیشکر را به مدت دو تا سه ساعت در دیگ‌های بزرگ مسی می‌جوشانند تا آب آن تبخیر شده و غلظت شیره نیشکر افزایش پیدا کند. برای آنکه شیره نیشکر سر نرود و ته نگیرد در هنگام جوشاندن آن را به طور مداوم هم می‌زنند.

برای تهیه شیره خالص باید ناخالصی‌هایی را که روی سطح آن جمع می‌شود خارج کنند. البته این ناخالصی‌ها دور ریخته نشده و در جای دیگری کاربرد دارند. پس از چند ساعت حرارت دیدن، شکر سرخ که تقریبا از نظر ظاهری شبیه حلواست آماده شده است. پس از جامد شدن آن را به قسمت‌های کوچکتری تقسیم کرده و آماده مصرف می‌کنند. از پخت شیره نیشکر برای تهیه شکر سرخ چند محصول جانبی نیز بدست می‌آید که مصارف خوراکی دارند. لازم به ذکر است برای تهیه شکر سرخ مرغوب به شکرپزی باتجربه و ماهر نیاز است که دقت کافی را داشته و کاملا به فوت و فن این کار آشنا باشد.


کاربرد و نحوه‌ی مصرف شکر سرخ

کشت نیشکر در ایران به دوران قبل از ساسانیان می‌رسد. اکنون کشت نیشکر در خوزستان و استان‌های شمالی به خصوص مازندران به دلیل داشتن زمین‌های مرغوب و حاصلخیز  و آب فراوان، انجام می‌گیرد. هر ساله جشنواره‌هایی نیز در این زمینه برگزار می‌شود که می‌تواند برای گردشگران جذاب و دیدنی باشد. همچنین باعث رونق کسب و کار و ایجاد انگیزه برای مردم محلی می‌شود.

از شکر سرخ به جای قند همراه با چای استفاده می‌شود.

انواع کیک و شیرینی و مربا را می‌توان با شکر سرخ تهیه کرد.

از ناخالصی‌هایی که از روی شیره نیشکر گرفته شده کره محلی تولید می‌کنند.

همچنین در صاف کردن عسل طبیعی نیز از این ناخالصی‌ها استفاده می‌شود.

"کف" محصول جانبی بدست آمده از شیره نیشکر است که آن را همراه با نان در صبحانه مصرف می‌کنند.

"روشکر" نیز محصول دیگریست که از پخت شیره بدست می‌آید و در تهیه شربت از آن استفاده می‌کنند.


منبع: سایت ستاره