دلایل تورم زبان کوچک و چگونگی درمان آن

بزرگ شدن زبان کوچک (اوولیت)

در این بیماری، غشای مخاطی دور زبان ‌کوچک متورم و اندازه زبان‌ کوچک چهار تا پنج برابر اندازه طبیعی، بزرگ می‌شود و فرد احساس می‌کند یک جسم خارجی در ته حلق او وجود دارد و دچار تنگی‌نفس نیز می‌شود؛ این حالت ممکن است به خفگی بیانجامد. در صورتی که التهاب اوولیت، شدید شده و به حالت «آنژیو ادم» برسد و شخص را به منظور باز کردن راه هوایی موقت از راه گردن، سریعا به اورژانس نرسانند، بیمار به علت خفگی جان خود را از دست می‌دهد. ( آنژیو ادم شبیه کهیر است ولی بافت‌های عمقی‌تری را درگیر می‌سازد.)

علل بزرگ شدن زبان کوچک 

بزرگ شدن بیش از حد طبیعی زبان کوچک، یک اختلال رایج نیست و عوامل زیادی نیز در ایجاد آن تأثیر ندارند؛ اما در ادامه مهم‌ترین علل ایجاد این عارضه را معرفی خواهیم کرد.

۱. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

عفونت ویروسی یا باکتریایی نظیر گلودرد گلودرد استرپتوکوکی، مونونوکلئوز (بیماری بوسه) و یا عفونت دستگاه تنفسی، از رایج‌ترین علل تورم زبان کوچک هستند. 

۲. بیماری اپی گلوتیت

بیماری کمیاب ولی خطرناکی به نام اپی گلوتیت نیز می‌تواند موجب بزرگ‌تر شدن زبان کوچک شود. این بیماری عمدتاً کودکان را تحت تأثیر قرار داده و می‌تواند به شدت تنفس را محدود کند.

۳. واکنش‌های آلرژیک

در صورتی که زبان کوچک و پشت گلو سریع و هم‌زمان متورم شود، علامتی از یک واکنش آلرژیک به مواد غذایی و یا نیش حشرات است. این واکنش یک واکنش آنافیلاکتیک نامیده می‌شود و بسیار مهم است که به سرعت به پزشک مراجعه شود. افرادی که مرتبا تورم در دهان و زبان کوچک را تجربه می‌کنند باید آزمایش‌های کامل آلرژی را انجام دهند.

۴. عمل جراحی

در برخی موارد، بعد از عمل جراحی، زبان کوچک دچار التهاب می‌شود. بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که بیهوشی عمومی می‌تواند باعث تحریک زبان کوچک شود. این نوع از تورم حتی می‌تواند از یک ترومای ناشی از گذاشتن لوله تراشه که راه هوایی را در زمان عمل جراحی باز نگه می‌دارد، ناشی شود.

۵. تحریک کننده‌ها

سیگار کشیدن و نوشیدن بیش از اندازه الکل می‌تواند سبب التهاب دهان و بزرگ‌تر شدن زبان کوچک شود. محرک‌های دیگر، مانند تنفس مواد شیمیایی نیز می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. در برخی از موارد نیز خشکی دهان باعث ایجاد این التهاب می‌شود که این خشکی معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد تنها از راه دهان خود تنفس کند.

۶. آنژیو ادم ارثی

آنژیو ادم ارثی (HANE)، یک بیماری کمیاب است که موجب تورم صورت و زبان کوچک و از طرفی گرفتگی عضلات شکم می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری علائم زیاد دیگری به جز بزرگ‌تر شدن زبان کوچک را نیز تجربه می‌کنند.

۷. شکاف لب یا کام

لب شکری یک عارضه مادرزادی است که سقف دهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عارضه ژنتیکی می‌تواند باعث بزرگ شدن، جابجایی، چروکیدگی و حتی از دست دادن زبان کوچک شود.

۸. سرماخوردگی

سرماخوردگی یکی از دلایل رایج عفونت زبان کوچک است، زیرا باعث بسته شدن بینی شده و شخص را مجبور به نفس کشیدن از راه دهان می‌کند؛ بنابراین همان‌گونه که در بالا اشاره شد، این امر منجر به ایجاد اوولیت می‌شود.

علائم بزرگ شدن زبان کوچک 

تورم زبان کوچک غالباً با التهاب قسمت‌های پیرامون آن همراه است. یکی از اولین علائم اوولیت این است که فرد احساس می‌کند چیزی ته گلویش گیر کرده است و از آنجا که زبان کوچک بزرگ شده است، مشکل در بلع و تکلم نیز برای فرد بیمار به وجود می‌آید. به صورتی که صدای فرد بیمار، به دشواری از گلویش در می‌آید. علاوه بر نشانه‌های گفته شده، ممکن است شما علائم زیر را نیز داشته باشید.

* مشکلات تنفسی
* ترشح بیش از اندازه بزاق دهان
* علت حالت تهوع و عق زدن
* گلودرد
* لوزه‌های متورم
* استفراغ کردن از بینی
* تب
* درد
* بلع سخت یا دردناک

درمان بزرگ شدن زبان کوچک

در صورتی که بیماری اوولیت وخیم شده و با رفع عامل ایجاد‌ کننده (مانند درمان خر و پف، مصرف آنتی‌بیوتیک و کورتون، کاهش وزن و ...) بهبود پیدا نکند، می‌توان با استفاده از جراحی این ضایعه را برداشت. لازم به ذکر است که در صورتی که عمل تنها مربوط به خود زبان کوچک باشد، عمل جراحی بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد، اما در صورتی که به همراه عمل زبان کوچک، لوزه‌ها و کام نیز نیاز به عمل همزمان داشته باشند، جراحی دشوارتر و طولانی‌تر خواهد شد.

سخن پایانی

در حالی که بسیاری از علت‌های بزرگ شدن زبان کوچک جدی نیستند، اما در صورتی که علائم آن شدید هستند، لازم است فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با تشخیص علل ایجاد این بیماری نسبت به درمان آن اقدام خواهد کرد.


منبع: سایت ستاره