گرمایش جهانی یک پدیده‌ی طبیعی است که با افزایش قابل توجه دمای نزدیک سطح زمین، تا حدی به واسطه‌ی فعالیت‌های انسانی مختلف مشخص می‌گردد. اگر چه برخی علل طبیعی برای این افزایش دما وجود دارد، اما این علل در مقابل عوامل انسانی اهمیت کمتری دارد.
 

علل گرمایش جهانی

علل طبیعی
این موارد شامل انتشار متان، فوران‌های آتشفشانی و غیره می‌باشد. متان یک گاز گلخانه‌ای است که به جهت توانایی به دام انداختن گرما درون جو زمین شناخته شده است. این گاز در مقادیر زیاد در دشت‌های بی‌درخت نواحی قطبی و تالاب‌ها انتشار می‌یابد. در رویدادهای فوران آتشفشانی، مقدار فراوانی خاکستر به درون جو انتشار می‌یابد. همان طور که می‌بینیم، طبیعت نقش مهمی در گرمایش جهانی ایفا می‌کند، اما نقش آن در مقایسه با سهم انسان ناچیز است.
 
علل انسانی
 این موارد شامل طیف وسیعی از فعالیت‌های انسانی از جمله آلودگی معادن می‌باشد. هنگامی‌که در باره‌ی آلودگی صحبت می‌کنیم، بخش بزرگی از این آلودگی می‌تواند به سوختن سوخت‌های فسیلی نسبت داده شود. هنگامی‌که زغال سنگ به منظور تولید برق یا گازوئیل به منظور تولید انرژی در موتور احتراق داخلی می‌سوزد، دی اکسید کربن آزاد می‌شود. همانند متان، دی اکسید کربن نیز می‌تواند یکی از گازهای گلخانه‌ای باشد که حرارت را در جو زمین به دام می‌اندازد.
 
شایان ذکر است که متان نه تنها به دلیل وقوع رخدادهای طبیعی به درون جو وارد می‌شود، بلکه در مقادیر زیاد در نتیجه‌ی برخی از فعالیت‌های انسان مانند معدن کاری نیز انتشار می‌یابد.
 
در هنگام آنالیز عوامل انسانی باید رشد جمعیت را نیز در نظر بگیریم. جمعیت بیشتر به معنای نیاز بیشتر از جمله نیازهای غذایی، برق و حمل و نقل می‌باشد. به منظور تحقق این نیازها، سوخت‌های فسیلی بیشتری مصرف می‌شود و این امر به نوبه‌ی خود پدیده‌ی گرمایش جهانی را تسریع می‌بخشد.
 
همچنین لازم به ذکر است که انسان‌ها دی اکسید کربن را به عنوان یک محصول جانبی حاصل از تنفس، آزاد می‌کنند. با افزایش جمعیت، مقدار دی اکسید کربنی که ما انسان‌ها در نتیجه‌ی تنفس تولید می‌کنیم، نیز افزایش می‌یابد.
 
حتی فعالیت‌های کشاورزی نیز به دلیل مصرف بیش از حد کودها و فضولات تولید شده توسط گاوها که یکی از منابع مهم متان می‌باشند، به گرمایش جهانی کمک می‌کنند.
 

اثرات گرمایش جهانی

تغییرات در سطح آب دریاها
با افزایش دمای نزدیک سطح زمین، یخ های موجود در زمین شروع به ذوب شدن خواهند کرد. آب حاصل از ذوب این یخچال‌ها در نهایت وارد اقیانوس‌ها می‌شود که این امر منجر به افزایش سطح آب دریا می‌گردد. در طول قرن گذشته، سطوح آب دریاها 4 تا 8 اینچ افزایش یافته است و انتظار می‌رود که این میزان تا سال 2100 به 35 اینچ افزایش پیدا کند.
 
افزایش 2 درجه دمای جهانی منجر به ذوب کامل یخ‌های قطب جنوب می‌شود که این امر به نوبه‌ی خود باعث بالا رفتن 5 تا 6 متری سطح آب دریاهای آزاد خواهد شد. در چنین شرایطی، مناطقی مانند سواحل خلیج فارس و بنگلادش و جزایر کوچکی مانند لاکشادویپ و توالو به زیر آب خواهند رفت.
 
تغییرات شدید در الگوهای اقلیمی
گرمایش جهانی الگوهای اقلیمی این سیاره را نیز تغییر می‌دهد. به عنوان مثال بارش در مناطق استوایی و قطبی افزایش یافته و در مناطق زیر استوایی کاهش می‌یابد. در نتیجه‌ی این موضوع، برخی مناطق خشک سالی را تجربه می‌کنند، در حالی‌ که برخی مناطق دیگر شاهد سیلاب خواهند بود.
 
در صورتی‌که دمای نزدیک سطح افزایش ‌یابد، دمای آب اقیانوس نیز افزایش پیدا خواهد کرد. این امر به نوبه‌ی خود تعداد طوفان‌ها را افزایش می‌دهد. در مجموع، این سیاره شرایط شدید آب و هوایی مانند سیل و خشک سالی، امواج گرما و امواج سرما و جریانات شدید مانند طوفان‌ها و گردبادها را تجربه می‌کند.
 
انقراض گسترده‌ی گیاهان و جانوران
بر اساس نظر مجمع بین ‌المللی تغییرات اقلیمی، افزایش در دمای جهانی بین 5/1 تا 5/2 درجه سانتی‌ گراد باعث انقراض 20 تا 30 درصد گونه‌ها می‌شود، در حالی‌که افزایش حدود 5/3 درجه سانتی‌ گراد باعث انقراض 40 تا 70 درصد گونه‌ها می‌گردد. گرمایش جهانی الگوهای اقلیمی این سیاره را نیز تغییر می‌دهد. تغییر اقلیم منجر به کاهش زیستگاه گونه‌هایی مانند خرس‌های قطبی و قورباغه‌های گرمسیری می‌گردد. این موضوع الگوهای مهاجرت گونه‌های مختلفی از پرندگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همانند حیوانات، انسان‌ها نیز تحت تأثیر الگوهای نامنظم بارش قرار می‌گیرند.
 
اثرات گرمایش جهانی بر انسان‌ها
گرمایش جهانی عرضه‌ی غذا و آب و همچنین سلامتی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییر در بارش بر کشاورزی، تولید برق و غیره تأثیر می‌گذارد. به طور مشابه، افزایش در دمای آب اقیانوس‌ها زندگی ماهی‌ها را مختل می‌سازد. تغییر ناگهانی در الگوهای اقلیمی اثر مخربی بر بدن انسان دارد به گونه‌ای که قادر به تحمل شرایط شدید نخواهد بود.
 
افزایش در تغییرات در اقلیم‌های طبیعی مانند طوفان‌ها و سیلاب‌ها منجر به تلفات سنگین انسانی خواهد شد. در شرایط گرمایش جهانی بیماری‌های عفونی ایجاد خواهد شد، زیرا شرایط مناسب تولید مثل برای حشرات انتقال دهنده‌ی بیماری فراهم خواهد گردید. بسیاری از انسان‌ها به دلیل کاهش مواد غذایی در نتیجه‌ی خشک سالی‌ها و سیل‌های مکرر دچار سوء تغذیه خواهند شد.
 
بسیاری از مردم تصور می‌کنند که گرمایش جهانی یک فرایند آهسته است و اثرات مخرب آن از قرن‌ها پیش آشکار شده است. ما اکنون به وضوح از آسیب گرمایش جهانی آگاه هستیم. در صورتی‌که با این مشکل مقابله نکنیم و اقدامات لازم را در جهت کاهش گرمایش جهانی انجام ندهیم، در آینده‌ای نزدیک با عواقب وحشتناکی مواجه خواهیم شد.
 
به طور خلاصه باید گفت طی صد سال گذشته، کره‌ی زمین به ‌طور غیرطبیعی حدود هفتاد و چهار صدم درجه‌ سلسیوس گرم‌تر شده است که این موضوع دانشمندان را نگران کرده‌ است. گرمایش جهانی یا گرم شدن زمین نام پدیده‌ای است که منجر به افزایش دمای میانگین زمین و سطح اقیانوس‌ها می‌شود.
 
برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌است.
 
گزارش‌ها حاکی از آن است که ده مورد از گرم‌ترین سال‌های جهان تنها از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۷ به ثبت رسیده ‌است که این میزان در ۱۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده ‌است. به نظر می‌رسد فعالیت‌های صنعتی و آلودگی سوخت‌های فسیلی در ایجاد این مشکل بسیار مؤثر بوده‌اند و به گرم‌شدن کره‌ زمین کمک می‌کنند.
 
منبع: هِلپ سِیو نِیچر