تنوع گذران فصل زمستان توسط حیوانات مختلف

هوا سردتر و روزها کوتاه‌تر می‌شوند، برگ‌ها رنگ می‌بازند و از درختان فرو می‌ریزند. زمستان به زودی فرامی‌رسد و برف زمین را می‌پوشاند. مردم در خانه‌های گرم به سر برده و ژاکتها و کتهای زیادی در خارج از خانه به تن می‌کنند. و مواد غذایی خود را از فروشگاه‌ها تهیه می‌کنند. اما درباره حیوانات وضعیت چگونه است؟
 

مهاجرت

 حیوانات کارهای مختلف و شگفت انگیزی جهت گذر از زمستان انجام می‌دهند. بعضی از آنها «مهاجرت»  می‌کنند. این بدان معناست که از مکانی به مکان دیگری که آب و هوا گرمتر است یا غذا وجود دارد کوچ می‌کنند.
 
بسیاری از پرندگان در فصل پاییز کوچ می‌کنند. به دلیل امکان خطرناک بودن این سفر، بعضی از آنها در دسته‌های بزرگ حرکت می‌کنند. به عنوان مثال، غازها در دسته‌های «V» شکل با سر و صدای زیاد پرواز می‌کنند. انواع دیگر پرندگان به تنهایی پرواز می‌کنند.
 
 آنها از چه طریق متوجه می‌شوند که زمان کوچ زمستانی است؟ دانشمندان همچنان در حال مطالعه این موضوع هستند. بسیاری از آنها مهاجرت را به عنوان چرخه سالیانه تغییراتی می‌بینند که پرنده درگیر آن می‌شود. این چرخه به وسیله ایجاد تغییرات در مقدار روشنایی روز و آب و هوا کنترل می‌شود.
 
پرندگان می‌توانند فواصل بسیار طولانی را پرواز کنند. به عنوان مثال، پرستوی دریایی شمالگان در فصل تابستان نزدیک به قطب شمال لانه سازی می‌کند. این پرنده در پاییز  تمام راه را به سوی قطب جنوب پرواز می‌کند. و در هر بهار دو باره به شمال باز می‌گردد.
 
بیشتر پرندگان مهاجر فواصل کوتاه‌تری پرواز می‌کنند. اما آنها چگونه هر ساله راه خود را به همان مسیر و همان محل پیدا  می‌کنند؟ به نظر می‌رسد که پرندگان همانند کاری که ملوانان زمانی انجام می‌دادند، از خورشید، ماه و ستارگان جهت مسیریابی استفاده می‌کنند. آنها همچنین به نظر می‌رسد که به منظور استفاده از میدان مغناطیسی زمین در مغز خود قطب نما دارند.
 
حیوانات دیگر نیز مهاجرت می‌کنند. تعدادی از پستانداران از جمله خفاش، گوزن آمریکای شمالی و نهنگ به دنبال یافتن غذا در هر زمستان مهاجرت می‌کنند. ماهی‌های بسیاری نیز مهاجرت می‌نمایند. آنها ممکن است به جنوب یا درون آبهای عمیق‌تر و گرمتر شنا کنند.
 
حشرات نیز مهاجرت می‌کنند. برخی از انواع پروانه و شب پره فواصل طولانی را پرواز می‌کنند. به عنوان مثال پروانه‌های مونارک تابستان را در کانادا و آمریکای شمالی می‌گذرانند. آنها در زمستان به سوی جنوب از جمله مکزیک  مهاجرت می‌کنند. بیشتر حشرات مهاجر فواصل کوتاه‌تر را طی می‌کنند. بسیاری مانند موریانه‌ها و سوسکهای ژاپنی به سمت پایین درون خاک حرکت می‌کنند. کرم‌های خاکی نیز به سمت پایین و برخی به اندازه شش پا یا 183 سانتیمتر به زیر از سطح زمین می‌روند.
 

سازگاری

بعضی حیوانات در زمستان به صورت فعال باقی می‌مانند. آنها بایستی خود را با آب و هوای متغیر سازگار سازند. بسیاری  در رفتار و بدن خود تغییراتی ایجاد می‌کنند. در حیوانات به منظور حفظ گرما ممکن است در فصل پاییز مو یا خز جدید و ضخیم‌تر رشد کند. موی جدید در راسوها و خرگوش‌های پا برفی یا پا پهن به رنگ سفید است که به آنها در استتار در برف کمک می‌کند.
 
در زمستان پیدا کردن غذا کار سختی است. بعضی حیوانات مانند سنجاب‌ها، موش‌ها و سگهای آبی، غذای اضافی در فصل پاییز جمع آوری کرده و برای مصرف بعد خود ذخیره می‌سازند. بعضی مانند خرگوش و گوزن زمستان را در جستجوی خزه و شاخ و برگ درختان جهت تغذیه می‌گذرانند. پرندگان می‌توانند فواصلی بسیار طولانی را پرواز کنند. سایر حیوانات با تغییر فصول از انواع مختلف غذا تغذیه می‌کنند. روباه قرمز در بهار، تابستان و پاییز میوه و حشره می‌خورد. در زمستان نمی‌تواند این غذاها را بیابد، بنابراین به جای آن جوندگان کوچک را می‌خورد.
 
حیوانات ممکن است پناهگاه‌های زمستانی را در حفره‌های درون درختان یا کنده درخت، یا زیر زمین پیدا ‌کنند. بعضی از انواع موش‌ها حتی تونل‌هایی را میان برف برای خود می‌سازند. حیواناتی مانند سنجاب‌ها و موشها به منظور حفظ گرما ممکن است به حالت چسبیده و نزدیک به هم قرار گیرند.
 
برخی از انواع عنکبوت و حشرات در صورتی که در نواحی بدون یخ زدگی زندگی کنند و بتوانند غذایی برای خوردن پیدا نمایند، ممکن است به صورت فعال باقی بمانند. چند مورد حشره مانند سنگ مگس یا پشه سنگ، درنا مگس و ککهای برفی وجود دارند که به طور معمول در زمستان فعال هستند. همچنین برخی از ماهیان در طول زمستان در آب سرد همچنان فعال باقی می‌مانند.
 

خواب زمستانی

بعضی از حیوانات بخشی از زمستان یا تمام آن را به خواب فرو می‌روند. این یک خواب ویژه و بسیار عمیق است. درجه حرارت بدن حیوان کاهش یافته و ضربان قلب و تنفس آن کم می‌شود. حیوان از انرژی بسیار کمی استفاده می‌کند.
 
در پاییز این حیوانات با خوردن غذای اضافی و ذخیره آن به عنوان چربی خود را برای زمستان آماده می‌کنند. آنها از این چربی جهت کسب انرژی به هنگام خواب زمستانی استفاده می‌کنند. بعضی نیز غذاهایی مانند مغز یا بلوط را جهت مصرف در آینده ذخیره می‌کنند. خرس، راسو، سنجاب و بعضی از انواع خفاش‌ها به خواب زمستانی می‌روند.
 
حیوانات خونسردی مانند ماهی، قورباغه، مار و لاک پشت راهی برای گرم کردن خود در زمستان ندارند. مارها و بسیاری از خزندگان دیگر، پناهگاه‌هایی را در حفره‌ها یا سوراخ‌های زیر زمینی پیدا کرده و زمستان را به صورت غیر فعال یا خفته می‌گذرانند. این وضعیت همانند خواب زمستانی است.
 
آب برای بسیاری از حیوانات پناهگاه خوبی است. هنگامی که هوا سرد می‌شود، آنها به ته دریاچه‌ها یا برکه‌ها می‌روند. قورباغه، لاک پشت و بسیاری از ماهی‌ها در زیر سنگها، حفره‌ها یا برگهای افتاده پنهان می‌شوند. آنها حتی ممکن است خود را در گل و لای دفن کنند. و بدین ترتیب به خواب فرو می‌روند. آب سرد اکسیژن بیشتری نسبت به آب گرم در خود نگه داشته و قورباغه و لاک پشت می‌توانند با جذب آن از طریق پوست خود، تنفس کنند.
 
حشرات در حفره‌های روی زمین، زیر پوست درختان، درون حفره‌های درختان پوسیده یا هر شکاف کوچک دیگری که بتوانند بیابند، زمستان را می‌گذرانند. یکی از جالب‌ترین مکان‌ها، درون گال است. گال تورم ایجاد شده بر روی گیاه است. که بر اثر برخی حشرات، قارچ‌ها یا باکتریها ایجاد می‌شود. آنها موادی شیمیایی تولید می‌کنند که بر رشد گیاه در ناحیه‌ای کوچک اثر گذاشته و توده‌ای را تشکیل می‌دهد. گال تبدیل به خانه و منبع غذایی سازنده خود می‌شود.
 
تمام انواع حشرات دارای چرخه زندگی منحصر به خود هستند که همان شیوه رشد و تغییر آن‌هاست. حشرات مختلف زمستان را در مراحل مختلف از زندگی خود می‌گذرانند. بسیاری از حشرات زمستان را به صورت خفته یا «دیاپوز» سپری می‌کنند. دیاپوز که نوعی کندی یا به تعویق افتادن رشد و تکامل است، به خواب زمستانی می‌ماند. ضربان قلب، تنفس و درجه حرارت بدن حشره کاهش می‌یابد. برخی حشرات زمستان را به صورت لاروهای کرم می‌گذرانند. سایر حشرات زمستان را همچون شفیره سپری می‌کنند. (این وضعیت زمانی است که حشرات از یک شکل به شکل دیگر تبدیل می‌شوند). سایر حشرات پس از تخم گذاری در پاییز از بین می‌روند. تخم‌ها در بهار سر باز کرده و به حشرات جدید تبدیل می‌شوند و همه چیز دو              باره از نو شروع می‌شود.
 
منبع: سایت ساینس مِِید سیمپل