نگاهی آماری به توسعه گردشگری در ایام گلاب گیری کاشان

توسعه گردشگری در ایام گلاب گیری کاشان

کاشان یکی از اصلی‌ترین شهرهای گردشگری ایران به شمار می‌رود که دارای برخی از جذاب‌ترین جاذبه‌های بی‌نظیر ایران است. از باغ‌ها و خانه‌های تاریخی خاکی رنگ و بوتیک هتل‌ها گرفته تا مراسم گلاب گیری که هر ساله در فصل بهار برگزار می‌شود و در بین گردشگران خارجی با عنوان جشنواره گلاب شناخته می‌شود.

گلاب گیری، رویدادی دیرنیه است که تاریخچه آن به 2500 سال پیش بر می‌گردد و در برخی از شهرهای ایران از جمله قمصر و نیاسر کاشان، میمند شیراز و لاله زار کرمان برگزار می‌شده است (1) .

با این حال، نام کاشان به عنوان مرکز اصلی گلاب گیری و گردشگری برای مشاهده این رویداد شناخته شده‌تر از سایر مناطق است و وسعت این شناخت نه تنها در گستره‌ی ملی، که در گستره بین المللی نیز هست.

گلاب گیری کاشان در چه زمانی برگزار می‌شود؟

تاریخ دقیق مراسم گلاب گیری بسته به وضع آب و هوا می‌تواند متغیر باشد اما به طور معمول، هر ساله در فصل بهار از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد (از ماه می تا ژوئن) برگزار می‌شود (2) .

منظره‌ی خیره کننده گل‌های محمدی (که انگار دریایی صورتی رنگ ساخته)، هر کسی را شیفته این زیبایی می‌کند و افراد زیادی از سراسر دنیا به دیدن آن می‌آیند و بوی خوش رز که همه جا را فرا می‌گیرد، می‌تواند هر کسی را به سمت خود جذب کند.

به همین دلیل است که در ماه‌های برگزاری این مراسم و فصل رویش و شکوفا شدن گل‌های محمدی، هر ساله تورهایی ویژه‌ی تماشای آن توسط موسسه های گردشگری برگزار می‌شود.

در این جشنواره زنان و مردان در اوایل صبح به باغات می‌روند و گل‌ها را می‌چینند و آماده می‌کنند و گردشگران می‌توانند از نزدیک شاهد چیدن و سپس مراحل تولید گلاب باشند. همچنین گلاب کاشان دارای بهترین کیفیت در سراسر دنیاست (3) .

در این مراسم گردشگران می‌توانند بطری‌هایی را از گلاب و همین طور عصاره گل محمدی به طور مستقیم از تولیدکنندگان سنتی تهیه کنند.

جالب است بدانید که ایران تولیدکننده 90 درصد گلاب جهان است (4) . که آمار قابل توجهی است و همین موضوع کنجکاوی گردشگران را برای تجربه نزدیک منبع اصلی این ماده خوراکی و دارویی اعجاب انگیز چند برابر می‌کند.

 

تاثیر مراسم گلاب گیری بر گردشگری کاشان

گفته می‌شود سالانه هزاران نفر در فصل بهار برای تماشای مراسم گلاب گیری به کاشان سفر می‌کنند. طبق آمار رسمی، تعداد گردشگرانی که در تاریخ 11 تا 14 اردیبهشت 97 به کاشان سفر کرده‌اند، بیش از 190 هزار نفر بوده است و این رقم در تمام طول زمان برداشت گل محمدی حدود دو میلیون نفر است (5) .

با در نظر گرفتن گردشگران در نوروز که اصلی‌ترین ایام تعطیلات ایران به حساب می‌آید (و تعداد آن در سال 1398 بیش از 690 هزار نفر بوده است)، می‌توان گفت که ایام گلاب گیری، اصلی‌ترین دوره جذب گردشگر در کاشان (حتی مهم‌تر از نوروز) به حساب می‌آید.

در همین حال، گزارشات نشان می‌دهد که آمار بازدید از خانه‌های تاریخی در این ایام افزایش داشته و این آمار حاکی از آن است که هرچند گردشگران برای این مراسم به این شهر می‌آیند؛ با این حال تاثیر آن بر گردشگری کاشان در مجموع افزایش پیدا می‌کند و بازدیدکنندگان به سراغ سایر جاذبه‌های توریستی نیز می‌روند.

با در نظر گرفتن این آمار و ارقام و با تبعیت از آن، ورود جریان پولی نیز در مراکز اقامتی، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و سایر مراکز گردشگری، در ایام گلاب گیری بیشتر است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که مراسم گلاب گیری کاشان از اصلی‌ترین رویدادهای تاریخی و فرهنگی ایران با در نظر گرفتن اهداف گردشگری است که باید هر چه بیشتر برای مارکتینگ این رویداد در سطح جهانی اقدام کرد.
 

برتری جشن گلاب گیری کاشان، نسبت به جشن‌های مشابه

یکی دیگر از موضوعات قابل توجه، خاص بودن این رویداد و برتری آن نسبت به مراسم مشابه است. در نقاط مختلفی از دنیا جشنواره‌هایی با محوریت گل رز و گلاب برگزار می‌شود. از بین این جشنواره‌ها می‌توان به جشنواره رز بلغارستان با زمان برگزاری یک هفته در ابتدای ژوئن، جشنواره رز مراکش در شهر قلعه مکونه به مدت سه روز و جشنواره رز تیف در عربستان با زمان برگزاری بیش از یک هفته اشاره کرد (6) .

همانطور که مشاهده می‌شود، زمان برگزاری مراسم در کاشان طولانی‌تر بوده و این موضوع یک امتیاز مثبت برای برتری مراسم کاشان نسبت به جشنواره‌های مشابه در سایر نقاط دنیا محسوب می‌شود. چرا که مدت زمان بیشتر به معنی گردشگر بیشتر است و کسانی که قصد سفر به کاشان در طی برگزاری این مراسم را داشته باشند، می‌توانند راحت‌تر زمان سفر خود را تنظیم کنند. با در نظر گرفتن کیفیت بالای گلاب و تبلیغ آن، مراسم گلاب گیری کاشان اصلی‌ترین رویداد در این حوزه است.


 

تاثیر تصویر ذهنی گردشگران بر ورود گردشگر

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، برگزاری مراسم و جشنواره‌ها می‌تواند تصویر ذهنی افراد و گردشگران را نسبت به هویت یک شهر تحت تاثیر قرار دهد. که این اثرگذاری می‌تواند مثبت و یا منفی باشد.

به این معنی که یک رویداد می‌تواند به تنهایی یک شهر را به شهرت برساند و یا اینکه هویت اصلی شهر را زیر سایه خود محو کند. امروزه، شهرهای زیادی در دنیا با برگزاری رویدادهای مختلف، سعی در بازاریابی گردشگری و برندینگ مثبت برای هویت و تصویر ذهنی گردشگران دارند (7) .

از آنجایی که مراسم گلاب گیری کاشان یک رویداد تاریخی و نه یک رویداد ساختگی برای جذب گردشگر به حساب می‌آید و نسبت به سایر جشنواره‌های مشابه برتری دارد، دارای پتانسیل بسیار زیادی برای تبدیل شدن به یک نماد بین المللی است.
 

راهکارهایی برای گسترش گردشگری در ایام گلاب گیری

متاسفانه رویدادی به این زیبایی و با این اصالت تاریخی و فرهنگی، هنوز به اندازه‌ای که باید در ابعاد و استانداردهای جهانی مورد توسعه قرار نگرفته است. یکی از راه‌های موثر بر افزایش گردشگران در طی برگزاری این مراسم، تمرکز بر نماد و هسته اصلی این رویداد یعنی گل محمدی است.

در بسیاری از شهرهای دنیا هنگام برگزاری یک رویداد، در تمام شهر حال و هوای این رویداد برقرار است و یک قالب کلی بر شهر اعمال می‌شود. رنگ صورتی می‌تواند به عنوان رنگ اصلی انتخاب شود و همچنین فرآورده‌های گل محمدی به طور ویژه به صورت خوراکی در مکان‌های مختلف در دسترس باشد؛ چرا که گردشگری غذایی، یکی از اصلی‌ترین دلایل سفر به یک مقصد خاص است (8) .

نکته مهم‌تر، تصویر ذهنی مخاطبان است که می‌تواند اصلی‌ترین معیار به شمار بیاید. چرا که در طی برگزاری یک رویداد، نکات منفی و کمبودهای یک مقصد گردشگری بسیار کمرنگ‌تر از معمول می‌شود و این فرصت وجود دارد تا در این ایام، هر چه بیشتر بر روی رسانه‌ها و بهبود برند یک شهر تمرکز کرد (9) .

همکاری با رسانه‌ها و داستان سرایی در کانال‌های مختلف رسانه‌ای، از جمله شبکه‌های اجتماعی که امکان وایرال کردن اخبار و اتفاقات در آن بسیار پررنگ است، می‌تواند راه حل خوبی باشد. موضوع دیگر، حضور عکاسان و ایجاد تصاویر با کیفیت از این رویداد است که به خاطر رنگ‌های موجود، پتانسیل خیلی بالایی نیز دارد.
 

سخن پایانی

در نهایت باید گفت که گلاب گیری کاشان، یک رویداد ویژه و خاص در سطح بین المللی است که هرچند مورد توجه قرار گرفته، اما با تبلیغ جهانی آن می‌توان گردشگران زیادی را از نقاط مختلف دنیا به ایران جذب کرد که ورود ارز را در پی دارد و در نهایت سبب توسعه شهر می‌شود.

پینوشتها
1.www.tripadvisor.com
2. www.atlasobscura.com
3. www.romaparvaz.com
4. www.financialtribune.com
5. www.esfahanemrooz.ir
6.www.pdfs.semanticscholar.org
7.www.citeseerx.ist.psu.edu
8.www.millionmetrics.com
9. www.tourism-review.com