روستای زیبای دوان در کازرون

طبیعت زیبای روستای دوان سبب جذب گردشگر به این روستا میشود. روستای دوان واقع در استان فارس در 12 کیلومتری شمال شرقی کازرون قرار دارد و جزو شهرستان کازرون است. از لحاظ تقسیمات کشوری در بخش «مرکزی» قرار گرفته و جز دهستان «حومه» است.


 
روستای دوان به ماسوله فارس معروف است
ماسوله نامیدن دوان از آن جهت است که این روستا در منطقه کوهستانی واقع شده و زمین‌های آن در دامنه تپه‌ها و به صورت پلکانی بنا شده است. آب و هوای معتدل، وجود تاکستان‌های بسیار و گویش کهن فارسی از ویژگی‌های این روستاست.


 
تاریخچه دوان
پیرامون قدمت تاریخی این روستا (چه پیش از اسلام و به خصوص در زمان ساسانیان و چه پس از آن) مقالات زیادی ارائه شده‌است.

وجود گورستان‌های متعدد، ته ستون‌ها، یک بنای احتمالاً ساسانی در داخل روستا، کتیبه‌هایی به خط کوفی و قلعهٔ دختر این روستا جزء اسناد تاریخی آن محسوب می‌شوند. تقریباً در اکثر کتاب‌هایی که پیرامون جغرافیا و تاریخ کلی شهرستان کازرون منتشر شده نامی از این روستا آمده‌است. 
 

 
تاریخچه روستای دوان احتمالا به زمان ساسانی بر میگردد
حُسن شهرت روستای دوان علاوه بر دانشمندان بزرگ گذشته و متخصصین و تحصیل کردگان امروز که در اقصی نقاط عالم پراکنده اند برمی گردد به تاکستان وسیع آن که سالانه مقادیر زیادی انگور و مویز و کشمش از آن برداشت می شود.

این تاکستان ها که در دامنه های پرشیب و با زحمات بسیار زیاد و در طول قرن ها با دستان توانایی انسان هایی  تلاشگر در مقیاس وسیع ( صد ها هکتار) و در  مناطقی بسیار صعب العبور ساخته شده است را بی شک باید یک میراث بزرگ فرهنگی قلمداد کرد.

دیواره های سنگ چینی شده این تاکستان ها که شاید در مجموع صدها کیلومتر طول داشته باشد انسان را ناخود آگاه به یاد دیوار بزرگ چین می اندازد.بدون تردید باید به همت چنین انسان هایی درود فرستاد.   
 
شهرت روستای دوان به تاکستان وسیع آن که سالانه مقادیر زیادی انگور از آن برداشت می شود، بر میگردد
 
امروزه بخش های قابل ملاحظه ایی از این تاکستان ها  که عمدتا در مناطق مرتفع کوهستانی قرار داشته بنا به دلایلی از جمله مهاجرت  اهالی بومی دوان به حال خود رها گردیده و به مرور زمان تخریب و نابود گردیده است.

وسعت این باغ ها به حدی است که تا کیلومتر ها دورتر از دوان وبه سمت تنگ چوگان وبر فراز قلل کوههای منطقه نیز ادامه دارد.

در میان این باغات درختان فراوان جنگلی مانند انجیر گیلاس وحشی (ببهروک) کیالک (زالزالک)گلابی وحشی و صد البته بلوط و بادام کوهی به وفور یافت می شود. همچنین پوشش گیاهی وعلف های مرتعی دوان بسیار متنوع و تقریبا دست نخورده باقی مانده که در میان آنها دن کوهی بی مادران الپه شوید کوهی ترشوک  و انواع و اقسام گلهای وحشی یافت می شود.  
 
 
آب و هوای معتدل، وجود تاکستان‌های بسیار و گویش کهن فارسی از ویژگی‌های روستای دوان است
 
وجود کلبه های کوچک کوهستانی که دیواره های آن سنگ چینی شده و سقف آن از چوب و خاشاک گیاهان است منظره ایی رویایی را برفراز کوهها بوجود آورده که معدود رهگذران کوهنورد را شیفته خود می سازد تا دمی در کنار آن بیاسایند و خستگی در کنند.    
 

 
قلعه دختر روستای دوان
در مورد این قلعه کمتر در متون منتشر شده یادی شده است و در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت نشده است.

این قلعه روی یکی از ارتفاعات بلند رشته کوه‌های شمالی کازرون و مشرف به دشت وسیع این شهرستان واقع شده است.
 
 
از قلعه دختر روستای دوان کمتر در کتابها , یاد شده و در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت نشده است
 
بیان دقیق قدمت آن نیازمند حضور کارشناسان میراث‌فرهنگی و حفاری دقیق منطقه است، اما با در نظر گرفتن شواهد حداقلی که از مدفون شدن در خاک در امان مانده‌اند (مانند دیواره‌های دور قلعه، خورده سفال‌های درون آن، دیواره‌ها و نوع بناهای ساخته شده درون قلعه، ملات به کار رفته در بنا و…) می‌توان فرض اولیه را بر ساسانی بودن آن قرار داد.  
 
یکی از نظریه‌هایی که پیرامون نامگذاری قلعه‌های دختر در ایران مطرح می‌شود، مربوط به دید فرهنگی ایرانیان به دخترهاست.

همانطور که می‌دانیم دختر در فرهنگ ایرانی به عنوان موجودی بکر و دست‌نیافتنی قلمداد می‌شود.

قلعه و یا دژهایی را هم که روی کوه‌ها و یا تپه‌ها بنا شده و دسترسی به آنها به هر نحو با مشکل امکانپذیر بوده به نام قلعه دختر نامگذاری می‌شده‌ است.   
 

منبع: سایت ایران ناز