پيك تباهی

نويسنده: ويدا معزي نيا




هربرت نورمن شوارتسكف در 28 اوت 1895 در نيويورك چشم به جهان گشود. پس از پايان تحصيلات ابتدائي و متوسطه وارد آكادمي نظامي ايالات متحده امريكا واقع در وست پوينت شد و با درجه ستوان دومي سواره نظام فارغ‌التحصيل و در سال 1917 با درجه سرواني توپخانه به فرانسه رفت.
4 سال بعد، پس از اخذ درجه سرهنگي به امريكا بازگشت و رياست پليس ايالت نيوجرسي را بر عهده گرفت. وي به عنوان افسر سواره‌نظام و فرماندار نظامي. شخصاً اولين گروه 25 نفره پليس سواره ايالتي را آموزش داد و سازمان پليس ايالتي را با دو نوع گروهان. يكي گروهان شمالي موتورسيكلت سوار به منظور كنترل مواد مخدر در شهر نيويورك و ديگري گروهان جنوبي اسب‌سوار و با هدف برخورد با قاچاقچيان شبانه ايجاد نمود.
شوارتسكف سال 1936 / 1315 ش. پس از بركناري، اين نيرو را ترك كرد و سال 1940 / 1319 ش در بحبوحه جنگ جهاني دوم بار ديگر به ارتش پيوست. 1

سال 1322 ش، به دنبال عقد قراردادي بين محمد ساعد وزير امور خارجه و لوي گ. دريفوس وزير مختار آمريكا به منظور تجديد سازمان ژاندارمري با سمت رئيس هيأت مستشاران ژاندارمري وارد ايران شد.
او مقدمات عقد قراردادهاي نظامي، زمينه‌‌هاي سلطه مستشاران امريكايي بر ارتش و تحميل پي‌در پي موافقت‌نامه‌ها و قراردادهاي بعدي را فراهم ساخت. 2
سرهنگ نورمن شوارتسكف افسري هوشمند و سخت كوش بود و طي 6 سال اقامت در ايران بر تمام نيروي امنيت داخلي كه تعدادشان 25 هزار نفر بود نظارت اجرايي داشت.
او با قوام‌السلطنه نخست‌وزير و برخي از نمايندگان مجلس شوراي ملي دوستي داشت يكي از افسران مورد اعتماد سپهبد رزم آرا به شمار مي‌رفت. شوارتسكف سال 1327 بدون هيچ تشريفاتي ايران را ترك كرد. 3
در جريان كودتاي 28 مرداد 1332 مستشاران نظامي امريكا نقشي تعيين كننده بر عهده داشتند؛ از جمله پس از آن كه كوششهاي سيا و اينتليجنت سرويس جهت برقراري ارتباط مستقيم با شاه توسط خواهرش اشرف پهلوي به نتيجه مطلوب نرسيد، شوارتسكف روز اول اوت 1953 برابر با 10 مرداد 1332 به بهانه «سفر جهانگردي و بازديد از دوستان قديم ايراني» وارد تهران شد و محرمانه با شاه ملاقات و پيام سيا را به او تسليم كرد. وي همچنين با سرلشگر زاهدي و سرلشگر حسن ارفع نيز ملاقات داشت. او در ملاقات با شاه وي را نسبت به پشتيباني كامل امريكا و انگليس از كودتائي كه در حال شكل‌گيري بود مطمئن ساخت و براي همكاري با كرميت روزولت (فرمانده كودتا) اعلام آمادگي كرد. 4
با وجود محرمانه بودن اين ديدارها، مطبوعات طرفدار دكتر مصدق، ملاقات نامبرده با شاه را به عنوان «توطئه‌اي شنيع» محكوم كرده و زمينه خروج زودهنگام وي را از ايران فراهم ساختند.
سرهنگ نورمن شوارتسكف پدر ژنرال شوارتسكف (فرمانده نيروي اعزامي امريكا به كويت در سال 1991 به منظور اخراج ارتش عراق از آن كشور) بود. وي در سال 1958 در اثر سرطان ريه درگذشت و در گورستان آكادمي نظامي امريكا مدفون شد.
1ـ اينترنت، سايت ويكي پديا.
2ـ‌ احيايي، زينب، مستشاران امريكايي در ايران به روايت اسناد، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ص 44.
3ـ گود، جيمز، امريكا در بي‌خبري (30 ـ‌1325 ه‍. ش)، ترجمه احمد شهسا، صص 86 ـ 91.
4ـ نجاتي، غلامرضا، جنبش ملي شدن صنعت نفت ايران و كودتاي 28 مرداد 1332، ص 371.
منبع : ويژه‌نامه «ايام» جام‌جم، 11 آبان 1385