کافئین، مفید است یا مضر؟

اگر مانند بسیاری از افراد بالغ در ایران باشید، صبح شما با یک فنجان قهوه یا چای شروع می شود. با خود می گویید نمی توانید بدون قهوه زندگی کنید. نکته دیگر در مورد این موضوع این است که شما نمی توانید بدون تاثیرات خوشایند کافئین بر شروع روز خود، زندگی کنید.

میلیون ها نفر از ایرانیان به مصرف روزانه کافئین وابسته هستند. نوشیدن کافئین کمک می کند تا آنها از تختخواب بیرون بیایند، روز خود را شروع کنند، و در حین کار سرحال و با دقت باشند. به طور ذاتی، هیچ مشکلی در مورد خوردن کافئین وجود ندارد، اما این ماده محبوب به تازگی به دلیل انرژی بالا، تحت حرارت زیاد قرار می گیرد.
 

مزایای کافئین

اگر بی پرده سخن بگوییم، کافئین محرک است. این ماده در گیاهان و دانه های لوبیایی شکل خاصی یافت می شود که انسان اگر نگوییم هزاران سال طی صدها سال آن را مصرف کرده است. البته، دانه های قهوه و نوشیدنی های بدون الکل، راه های محبوب دریافت کافئین برای ایرانیان هستند.

کافئین به عنوان یک محرک، به سادگی سیستم عصبی شما را بیش از حد فعال می کند. ضربان قلب و متابولیسم بدن شما افزایش می یابد. کارایی همه قسمت های بدن کمی افزایش پیدا می کند. اما گاهی اوقات کافئین می تواند موجب اضطراب، ضربان قلب سریع و نا منظم و افزایش فشار خون شود. نه دقیقا عوارض جانبی سالم.

همچنین برای دیگران یا افرادی که کافئین را برای مدت طولانی مصرف کرده اند، اثرات تقریبا فوری و یا مضر نیستند. بدن آنها به سادگی به مصرف این ماده عادت کرده است.

حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم کافئین برای اکثر بزرگسالان به عنوان مقدار ایمن در نظر گرفته می شود. این میزان معادل ۳ تا ۵ فنجان قهوه در روز است، که بسیاری از مردم در این گروه قرار دارند. مصرف بیش از حد کافئین تقریبا غیرممکن است – این کار نیاز به مقدار زیادی از قرص های خالص کافئین دارد!

اکثر مردم حتی نزدیک به ۳۰۰ میلی گرم کافئین مصرف نمی کنند، اما کسانی هستند که بیش از حد کافئین مصرف می کنند و برخی عوارض جانبی ناخوشایند را تجربه می کنند.
 
خواص کافئین در کاهش آلزایمر و پارکینسون
همان‌طور که مطالعه کردید مصرف کردن کافئین باعث بهبود عملکرد مغز و همچنین افزایش نشاط و شادابی افراد می‌شود. در تازه‌ترین مشاهدات علمی که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شده است، مصرف کردن کافئین و عوامل فعال در آن می‌تواند باعث تأخیر در بروز آلزایمر شود.

همچنین از دیگر خواص کافئین که باید به آن اشاره کنیم، مبارزه عوامل فعال آن با بیماری خطرناکی همانند پارکینسون است. خواص کافئین اثبات شده باشد یا نه شما می‌توانید به اندازه کافی از مواد غذایی دارای کافئین میل کنید و سالم زندگی کنید.2
 
خواص کافئین در بهبود حافظه
بر اساس مطالعه انجام شده بر روی ۹۵ دانش آموز جوان و سالم کشف شد که مصرف کردن ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین می‌تواند بر روی بهبود حافظه افراد مؤثر واقع شود. هرچند این مطالعات به صورت آماری هستند و اثبات شده نیستند اما مطالعات مشابه در خصوص مصرف کافئین و تأثیر آن بر روی حافظه نشان از تأثیر مثبت کافئین دارد.

مطالعه دیگری روی زمان مصرف کافئین انجام شد. بر همین اساس مشخص شد کسانی که صبح زود کافئین مصرف می‌کردند بیشتر از دیگرانی که کافئین را در ساعات پایانی روز مصرف می‌کنند از قدرت حافظه بیشتری برخوردار هستند. به این ترتیب شما می‌توانید خوردن کافئین و ترکیبات غذایی دارای کافئین را به صبح زود موکول کنید تا هم از بی‌خوابی خلاص شوید و هم در کل روز همه چیز را به خاطر بسپارید و به خاطر بیاورید.2
 
سلامت قلب و عروق را افزایش می‌دهد
شاید به نظرتان عجیب باشد، اما نوشیدن چند فنجان قهوه در روز، قلبی سالم به شما هدیه می دهد! در واقع، این مواد با نفوذ به گیرنده های موجود در دیواره‌ی رگ‌های خونی، شریان‌ها را منقبض می‌کند و سبب افزایش فشار خون می شود. اگر همیشه کافئین مصرف نکنید، ممکن است این مشکل برای شما رخ دهد، اما چنانچه، همواره از نوشیدنی‌های کافئین‌دار استفاده کنید، بدن شما به آن عادت می‌کند و این مشکل را نخواهید داشت.

بر اساس تحقیقات کالج بروکلین، مردانی که روزانه ۴ فنجان نوشیدنی کافئین دار مصرف می‌کنند، کمتر ممکن است به بیماری‌های قلبی مبتلا شوند. همچنین، خطر سکته در این افراد تا ۲۲ درصد کاهش می یابد. پس، بهتر است فواید زیاد آن را از دست ندهید.3
 

چه زمانی مصرف کافئین بیش از حد می شود؟

فقط به این دلیل که شما می توانید ۳ تا ۵ فنجان قهوه در روز یا ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم کافئین بنوشید، به این معنا نیست که باید بیش از حد آن را مصرف کنید. عوارض جانبی دیگری نیز وجود دارند که ناشی از مصرف بیش از حد کافئین هستند. به گفته کلینیک مایو، برخی از عوارض جانبی دیگر مصرف کافئین بیش از حد عبارتند از: “بی خوابی، عصبانیت، بی قراری، تحریک پذیری، ناراحتی معده، ضربان قلب سریع و لرزش عضلانی است. ”

اگر حین مصرف قهوه هر کدام از این علائم را دارید، کافئین قطعا برای شما مفید نیست، بلکه برای سلامتی مضر است. مطمئنا تشخیص این موضوع آسان است که ببینیم آیا کافئین دلیل هر کدام از علائم یا مشکلات شما است یا نه. در این صورت به سادگی از مصرف آن پرهیز کنید. ممکن است در ابتدا سخت باشد، اما قادر خواهید بود سریعا تعیین کنید که چه مقدار کافئین نیاز دارید و در نتیجه از مصرف بیش از حد آن جلوگیری کنید.
 

مضرات کافئین

 
1.اضطراب و استرس به دلیل تاثیر کافئین روی سیستم عصبی بدن
کافئین می‌توانید بر سیستم عصبی بدن تاثیر بگذارید و در نتیجه سبب تحریک پذیری بیش از حد، عصبانیت، هراس، استرس و اضطراب در فر شود.
 
2-بی‌خوابی و کم شدن عمق و کیفیت خواب
کافئین، عملکرد نوعی پیام‌رسان شیمیایی (نوروترانسمیتر) به‌نام آدنوزین را مهار می‌کند. آدنوزین باعث القاء خواب در فرد می‌شود و به همین دلیل، مصرف کافئین خواب را از سر شما می‌پراند.  
 
3-مشکلات معده و روده
اگر عادت دارین قهوه را به صورت ناشتا میل کنید باید بگوییم که قهوه تولید اسید معده را افزایش می‌دهد. اسید معده و اسید هیدروکلریک اگر بیش از حد لازم ترشح شوند سبب آسیب دیواره‌های معده و در نهایت زخم معده می‌شوند. به این ترتیب ابتلا به زخم معده، رفلاکس معده و ترش کردن معده می‌تواند از جمله عوارض کافئین قهوه باشد. علاوه بر این تحریک پذیر شدن روده و ورم معده می‌تواند از عوارض و مضرات مصرف کافئین برای بدن به خصوص با معده خالی و ناشتا باشند.
 
4-تخریب عضلات اسکلتی یکی دیگر از عوارض کافئین برای بدن است
در واقع مصرف زیاد کافئین باعث آسیب عضلانی در بدن می‌شود. به همین دلیل اگر عضلات ضعیفی دارید مصرف کافئین را به 250 میلی‌گرم در روز کاهش دهید.
 
5-اعتیاد به کافئین
یکی دیگر از عوارض منفی کافئین برای بدن است. با این همه بررسی‌های دقیق حاکی از آن است که کافئین به همان روش‌هایی که کوکائین و آمفتامین‌ها منجر به ایجاد برخی مواد شیمیایی مغز می‌شوند، باعث ایجاد اعتیاد کلاسیک نمی شود.

از سوی دیگر در یک مطالعه صورت گرفته در این زمینه، 16 نفر که به طور معمول قهوه با کافئین زیاد، متوسط یا بدون کافئین مصرف کرده بودند ، پس از طی یک ساعت بدون کافئین در یک آزمایش شرکت کردند. فقط مصرف کنندگان کافئین زیاد برای مصرف کافئین بی‌قرار شده بودند و احساس نیاز می‌کردند.4

پینوشتها
1.www.rastineh.com
2.www.gymito.com
3.www.lafarrerr.com
4.www.namnak.com