دعا در ماه مبارک رمضان
ماه مبارک رمضان ماهی که خداوند متعال در آن قرآن را برای راهنمایی مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستاد.
اعمال مشترک ماه رمضان چهار گونه است
نخست: اعمالی است که در هر شب و روز این ماه به جا آورده می‌شود: سید بن طاوس از حضرت امام جعفر صادق و امام موسی کاظم (علیهما السلام) روایت کرده که فرمودند: پس از هر نماز در ماه رمضان دعای ذیل را بخوانید:اَللّهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ فِی عامی هذا وَفی کُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنی فی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، وَسَعَةِ رِزْقٍ، وَلا تُخْلِنی مِنْ تِلْکَ الْمواقِفِ الْکَریمَةِ، وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ، وَزِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَفی جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ فَکُنْ لی، اَللّـهُمَّ اِنّی اَساَلُکَ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ مِنَ الاَمْرِ الْمحْتُومِ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ، مِنَ الْقَضاءِ الَّذی لا یُرَدُّ وَلا یُبَدَّلُ، اَنْ تَکْتُبَنی مِنْ حُجّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ، الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، واجْعَلْ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری، وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقی، وَتُؤدِّی عَنّی اَمانَتی وَدَیْنی آمینَ رَبَّ الْعالَمین.(1)
خدایا! در این سال و هر سال، تا زمانی که عمرم باقی است و در آسایش و گشایش روزی به سر می‌برم، زیارت خانه‌ات ـ بیت الحرام ـ را نصیبم گردان و مرا از درک موقف‌های گرامی و دیدن مکان‌های شریف و زیارت قبر پیغمبرت ـ که درودت بر او و آلش باد ـ محروم مکن و در برآوردن جمیع احتیاجات دنیا و آخرتم یاری‌ام کن. ای خدا! از تو درخواست می‌کنم هر آنچه از قضا و قَدَرت را که در شب قدر حتمی قرار دادی و دیگر برگشت و تغییری نمی‌پذیرد، مرا از حجاج بیت الحرامت قرار دهی. حاجیانی که حجشان پسندیده، سعیشان پذیرفته، گناهانشان آمرزیده و اعمال بدشان بخشیده شده است و عمر طولانی در راه بندگی‌ات و روزی‌ا‌م را فراوان قرار ده و امانت‌ها و قرضم را ادا فرما.
هم چنین بعد از نمازها این دعا خوانده شود: یا عَلِیُّ یا عَظیمُ، یا غَفُورُ یا رَحیمُ، اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیءٌ وَهُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ، وَهذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَکَرَّمْتَهْ، وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذی فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَیَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ، الَّذی اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ، هُدیً لِلنّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانَ، وَجَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ، فَیا ذَا الْمَنِّ وَلا یُمَنُّ عَلَیْکَ، مُنَّ عَلَیَّ بِفَکاکِ رَقَبَتی مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنَّ عَلَیْهِ، وَاَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.(2)
ای خدای بلند مقام، ای بزرگوار، ای آمرزنده، ای مهربان! تویی خدای بزرگ که هیچ مانندی ندارد و به گفتار و کردار خلق شنوا و بینا است. و این ماهی که مقامش را بلند گردانیدی و بر دیگر ماه‌ها کرامت و شرافت بخشیدی، و روزه‌اش را بر من واجب گردانیدی، ماه رمضان است. ماهی که در آن قرآن را برای راهنمایی مردم و نشان دادن راه هدایت و جدا نمودن حق از باطل فرو فرستادی و شب قدر را در این ماه مقرر داشتی و نیز آن شب را بر هزار ماه برتری دادی؛ پس ای خدای صاحب منت که هیچ کس بر تو منت ندارد، در میان آن همه بندگانت که منت گزارده‌ای بر من منت گزار و از آتش دوزخ نجات بخش و به بهشت همیشگی داخل گردان! به حق رحمت بی پایانت ای مهربانترین مهربانان.
اعمال روز اول ماه مبارک رمضان
اوّل: غسل کردن در آب جارى و ریختن سى کف آب بر سر که باعث ایمنى از جمیع درد‌ها و بیماری است در تمام سال.
دوّم: کفى از گلاب بر رُو بزند تا از خوارى و پریشانى نجات یابد و قدرى هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود.
سوّم: دو رکعت نماز اوّل ماه و تصدّق را به عمل آورد.
چهارم: دو رکعت نماز کند؛ در رکعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا و در رکعت دوّم حَمْد و هر سوره که خواهد بخواند تا حق تعالى جمیع بدی‌ها را در آن سال از او دور گرداند و در حفظ خدا باشد تا سال آینده.
پنجم: بعد از طلوع فجر این دعا را بخواند: اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَینا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا عَلى صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا وَسَلِّمْهُ لَنا فى یسْرٍ مِنَک وَعافِیةٍ اِنَّک عَلى کلِّشَىْءٍ قَدیرٌ.
خدایا ماه رمضان آمد و تو روزه آن را بر ما واجب کرده‌اى و نازل فرموده‌اى در آن قرآن را که راهنماى مردم و حجت‌هایى از هدایت و تمیز (میان حق و باطل) است خدایا کمک ده ما را بر گرفتن روزه‌اش و آن را از ما بپذیر و بخوبى از ما دریافتش کن و سالمش گردان براى ما در آسودگى و عافیت خودت که همانا تو بر هر چیز توانایى
ششم: بخواند دعای چهل و چهارم صحیفه کامله را اگر در شب نخوانده.
دعاى روز اول ماه رمضان
هفتم: علامه مجلسى (رحمه الله) در زادالمعاد فرموده کلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت کرده‌اند که حضرت امام موسى کاظم (علیه السلام) فرمودند که در ماه مبارک رمضان در اوّل سال یعنى روز اوّل ماه، چنانچه علما فهمیده‌اند این دعا را بخوان و فرمودند که هر که این دعا را براى رضاى خدا و بى شائبه اغراض فاسده و ریا بخواند در آن سال به او نرسد فتنه و گمراهى و نه آفتى که ضرر رساند به دین او یا بدن او و حق تعالى او را حفظ کند از شرّ آنچه در آن سال واقع مى شود، از بلا‌ها و دعا این است:اللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُک بِاسْمِک الَّذى دانَ لَهُ کلُّشَىْءٍ وَبِرَحْمَتِک الَّتى وَسِعَتْ کلَّشَىْءٍ
خدایا من از تو خواهم به حق آن نامت که گردن نهاد در برابرش هر چیز و بدان رحمتت که فراگرفت هر چیز راوَبِعَظَمَتِک الَّتى تَواضَعَ لَها کلُّشَىْءٍ وَبِعِزَّتِک الَّتى قَهَرْتَ کلَّشَىْءٍ
و بدان بزرگیت که فروتن شد در برابرش هر چیز و بدان عزتت که مقهور کرد هر چیز راوَبِقُوَّتِک الَّتى خَضَعَ لَها کلُّشَىْءٍ وَبِجَبَرُوتِک الَّتى غَلَبَتْ کلَّشَىْءٍ
و بدان نیرویت که خاضع شد در برابرش هر چیز و به جبروتت که غالب آمد بر هر چیزوَبِعِلْمِک الَّذى اَحاطَ بِکلِّشَىْءٍ یا نُورُ یا قُدُّوسُ یا اَوَّلُ قبْلَ
و به دانشت که هر چیز را احاطه کرده‌اى نور و اى منزه از هر عیب اى نخست پیش ازکلِّشَىْءٍ [وَیا باقِیاً بَعْدَ کلِّشَىْءٍ]یااَللّهُ یارَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ
هر چیز و اى باقى پس از هر چیز اى بخشاینده درود فرست بر محمد و آلمُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُغَیرُ النِّعَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى
محمد و بیامرز از من گناهانى را که نعمت‌ها را تغییر دهد و بیامرز از من گناهانى را کهتُنْزِلُ النِّقَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَقْطَعُ الرَّجاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ
رنج و عذاب فرو ریزد و بیامرز از من گناهانى را که امید را قطع کند و بیامرز از من گناهانى راالَّتى تُدیلُ الاْعْداَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ
که دشمنان را چیره کند و بیامرز از من گناهانى را که دعا را باز گرداند و بیامرز از منالذُّنُوبَ الَّتى یسْتَحَقُّ بِها نُزُولُ الْبَلاَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى
گناهانى که مردم را مستحق نزول بلا گرداند و بیامرز از من گناهانى را کهتَحْبِسُ غَیثَ السَّماَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَکشِفُ الْغِطاَّءَ وَاغْفِرْ
باران آسمان را جلوگیرى کند و بیامرز از من گناهانى را که پرده را بالا زند و بیامرزلِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُعَجِّلُ الْفَناَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُورِثُ النَّدَمَ
از من گناهانى را که در نابودى شتاب کند و بیامرز از من گناهانى را که پشیمانى آردوَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَهْتِک الْعِصَمَ وَاَلْبِسْنى دِرْعَک الْحَصینَةَ
و بیامرز از من گناهانى را که پرده‌ها را بدرد و زره محکمت را که پاره شدنى نیستالَّتى لا تُرامُ وَعافِنى مِنْ شَرِّ ما اُحاذِرُ بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ فى مُسْتَقْبَلِ
بر من بپوشان و سلامتم بدار از شر آنچه حذر مى کنم از آن در شب و روز در روزهاى آیندهسَنَتى هذِهِ اَللّهُمَّ رَبَّ السَّمواتِ السَّبْعِ وَرَبَّ الاْرَضینَ السَّبْعِ وَما
امسال من خدایا اى پروردگار آسمان هاى هفتگانه و اى پروردگار زمین هاى هفتگانه و آنچهفیهِنَّ وَما بَینَهُنَّ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ وَرَبَّ السْبْعِ الْمَثانى
در آن‌ها و آنچه مابین آن‌ها است و اى پروردگار عرش عظیم و پروردگار هفت آیه (یعنى سوره حمد یا هفت سوره)وَالْقُرْآنِ الْعَظیمِ وَرَبَّ اِسْرافیلَ وَمیکاَّئیلَ وَجَبْرَئیلَ وَرَبَّ مُحَمَّدٍ
و قرآن بزرگ و پروردگار اسرافیل و میکاییل و جبرئیل و پروردگار محمدصَلَّى اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ سَیدِ الْمُرْسَلینَ وَخاتِمِ النَّبِیینَ اَسْئَلُک بِک وَبِما
صلى الله علیه و آله آقاى رسولان و خاتم پیمبران از تو خواهم به حق خودت و به حق آنچهسَمَّیتَ بِهِ نَفْسَک یا عَظیمُ اَنْتَ الَّذى تَمُنُّ بِالْعَظیمِ وَتَدْفَعُ کلَّ
خود را بدان نام نهاده‌اى اى خداى بزرگ تویى که به نعمت عظیم منت نهى و هر محذور را دفع کنىمَحْذُورٍ وَتُعْطى کلَّ جَزِیلٍ وَتُضاعِفُ الْحَسَناتِ بِالْقَلیلِ وَبِالْکثیرِ
و هر عطاى شایانى را تو عطا کنى و دو چندان کنى کارهاى نیک را به کم و زیادوَتَفْعَلُ ما تَشاَّءُ یا قَدیرُ یا اَللّهُ یا رَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیتِهِ
و مى‌کنى هر کارى را بخواهى اى توانا اى خدا اى بخشاینده درود فرست بر محمد و خاندانشوَاَلْبِسْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ سِتْرَک وَنَضِّرْ وَجْهى بِنُورِک
و بپوشان بر من در آینده این سال پرده خویش را و چهره‌ام را به نور خویش منور گردانوَاَحِبَّنى بِمَحبَّتِک وَبَلِّغْنى رِضْوانَک وَشَریفَ کرامَتِک وَجَسیمَ
و به محبت خویش دوستم بدار و مرا به مقام خوشنودى خود و بزرگوارى شریفت و عطاى بزرگتعَطِیتِک وَاَعْطِنى مِنْ خَیرِ ما عِنْدَک وَمِنْ خَیرِ ما اَنْتَ مُعْطیهِ اَحَداً
نائل گردان و عطا کن به من از بهترین چیزى که نزد تو است و از بهتر چیزى که عطا مى‌کنى بر یکىمِنْ خَلْقِک وَاَلْبِسْنى مَعَ ذلِک عافِیتَک یا مَوْضِعَ کلِّ شَکوى وَیا
از خلق خویش و با آن‌ها لباس عافیتت را هم بر من بپوشان اى مرجع هر شکایت و اىشاهِدَ کلِّ نَجْوى وَیا عالِمَ کلِّ خَفِیةٍ وَیا دافِعَ ما تَشاَّءُ مِنْ بَلِیةٍ یا
گواه بر هر راز و اى داناى هر پنهان و اى جلوگیرنده از هر بلا که خواهى اىکریمَ الْعَفْوِ یا حَسَنَ التَّجاوُزِ تَوَفَّنى عَلى مِلَّةِ اِبْراهیمَ وَفِطْرَتِهِ
بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر بمیران مرا بر کیش ابراهیم و فطرت اووَعَلى دینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیهِ و الِهِ وَسُنَّتِهِ وَعَلى خَیرِ الْوَفاةِ
و بر دین محمد صلى الله علیه و آله و طریقه اش و بر بهترین مردنهافَتَوَفَّنى مُوالِیاً لاِولِیاَّئِک وَمُعادِیاً لاِعْداَّئِک اَللّهُمَّ وَجَنِّبْنى فى هذِهِ
پس بمیرانم در آن حال که دوست دار دوستانت و دشمن دشمنانت باشم خدایا و مرا در اینالسَّنَةِ کلَّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یباعِدُنى مِنْک وَاَجْلِبْنى اِلَى کلِّ
سال از هر کارى یا گفتارى یا عملى که مرا از تو دور کند دورم بدار و به سوى کار یا گفتار یاعَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یقَرِّبُنى مِنْک فى هذِهِ السَّنَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
عملى که مرا در این سال به تو نزدیک سازد بکشانم اى مهربانترین مهربانانوَامْنَعْنى مِنْ کلِّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یکونُ مِنّى اَخافُ ضَرَرَ
و بازم دار از هر کارى یا گفتارى یا کردارى که از من سر زند و از سرانجام زیان آورشعاقِبَتِهِ وَاَخافُ مَقْتَک اِیاىَ عَلَیهِ حِذارَ اَنْ تَصْرِفَ وَجْهَک الْکریمَ
بیمناک باشم و از خشمت به خاطر آن بر خویش بترسم، بترسم از اینکه توجه کریمانهاتعَنّى فَاَسْتَوجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لى عِنْدَک یا رَؤُفُ یا رَحیمُ
را از من بگردانى و بدان جهت مستوجب نقصانى از بهرهاى که پیش تو دارم گردم اى با عطوفت اى مهرباناَللّهُمَّ اجْعَلْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ فى حِفْظِکوفى جِوارِک
خدایا در آینده امسال مرا در حفظ و پناهوَفى کنَفِک وَجَلِّلْنى سِتْرَ عافِیتِک وَهَبْ لى کرامَتَک عَزَّ جارُک وَجَلَّ
و کنف خودت قرارم ده و پرده عافیت خود را بر من بپوشان و از بزرگوارى خویش بر من ببخش عزیز است پناهنده به توثَناَّؤُک وَلا اِلهَ غَیرُک اَللّهُمَّ اجْعَلْنى تابِعاً لِصالِحى مَنْ مَضى مِنْ
و والا است ستایشت و معبودى جز تو نیست خدایا مرا پیرو شایستگان از اولیاء گذشته ات قرارم دهاَوْلِیاَّئِک وَاَلْحِقْنى بِهِمْ وَاجْعَلْنى مُسَلِّماً لِمَنْ قالَ بِالصِّدْقِ عَلَیک
و بدان‌ها ملحقم کن و چنانم کن که براى آنانکه از جانب تو به حقیقت سخن گفتندمِنْهُمْ وَاَعُوذُ بِک اللّهُمَّ اَنْ تُحیطَ بى خَطیئَتى وَظُلْمى وَاِسْرافى
تسلیم باشم و پناه مى‌برم به تو خدایا از اینکه فرا گیردم خطا و ستم و زیاده رویمعَلى نَفْسى وَاتِّباعى لِهَواىَ وَاشْتِغالى بِشَهَواتى فَیحُولُ ذلِک
بر خویشتن و پیرویم از هواى نفس و سرگرمیم به شهوات و در نتیجه آن‌ها میان منبَینى وَبَینَ رَحْمَتِک وَرِضْوانِک فَاَکونُ مَنْسِیاً عِنْدَک مُتَعَرِّضاً
و رحمت و خوشنودى تو حایل گردد و کار بدانجا کشد که فراموش درگاهت شوم و به آنچه موجب خشملِسَخَطِک وَنِقْمَتِک اَللّهُمَّ وَفِّقْنى لِکلِّ عَمَلٍ صالِحٍ تَرْضى بِهِ عَنّى
و عقوبت تو است دست زنم خدایا موفقم بدار براى هر عمل شایستهاى که به وسیله آن از من خشنودوَقَرِّبْنى اِلَیک زُلْفى اَللّهُمَّ کما کفَیتَ نَبِیک مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ
شوى و مرا به مقام قرب خویش نزدیک کن خدایا چنانچه هراس دشمن را از پیامبرت محمد صلى الله علیه و آلههَوْلَ عَدُوِّهِ وَفَرَّجْتَ هَمَّهُ وَکشَفْتَ غَمَّهُ وَصَدَقْتَهُ وَعْدَک
کفایت فرمودى و اندوهش را برطرف کردى و غمش را زدودى و به وعده ات درباره اش وفا کردىوَاَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَک اَللّهُمَّ فَبِذلِک فَاکفِنى هَوْلَ هذِهِ السَّنَةِ وَآفاتِها
و پیمانت را با او به پایان رساندى خدایا به همان ترتیب هراس این سال و آفاتوَاَسْقامَها وَفِتْنَتَها وَشُرُورَها وَاَحزانَها وَضیقَ الْمَعاشِ فیها
و امراض و بلا‌ها و شرور و اندوه‌ها و تنگى و فشار زندگى را از من دور فرماوَبَلِّغْنى بِرَحْمَتِک کمالَ الْعافِیةِ بِتَمامِ دَوامِ النِّعْمَةِ عِنْدى اِلى مُنْتَهى اَجَلى
و به رحمت خویش برسان مرا به کمال عافیت بوسیله ادامه نعمتت که پیش من دارى تا پایان عمرماَسْئَلُک سُؤ الَ مَنْ اَساَّءَ وَظَلَمَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ وَاَسْئَلُک اَنْ
و از تو خواهم خواستن کسى که گناه کرده و بر خویش ستم کرده و به حال بیچارگى افتاده و به گناه خویش معترف است از تو خواهمتَغْفِرَ لى ما مَضى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى حَصَرَتْها حَفَظَتُک وَاَحْصَتْها
که بیامرزى گناهان گذشته مرا آن‌ها را که نگهبانانت ثبت کرده و فرشتگانکرامُ مَلاَّئِکتِک عَلَىَّ وَاَنْ تَعْصِمَنى اِلهى مِنَ الذُّنُوبِ فیم ابَقِىَ
بزرگوارت شماره کرده‌اند و نگاهم دارى خدایا از گناهان در آیندهمِنْ عُمْرى اِلى مُنْتَهى اَجَلى یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ صَلِّ عَلَى
عمرم تا پایان عمرم اى خدا اى بخشاینده اى مهربان درود فرست برمُحمَّدٍ وَاَهْلِ بَیتِ مُحَمَّدٍ وَ اتِنى کلَّ ما سَئَلْتُک وَرَغِبْتُ اِلَیک فیهِ
محمد و خاندان محمد و بده به من همه آنچه را از تو خواستم و دربارهاش مشتاقانه به درگاهت آمدمفَاِنَّک اَمَرْتَنى بِالدُّعاءِ وَتَکفَّلْتَ لى بِالاْجابَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.(4)
زیرا تو خود دستور دعایم دادى و اجابت آن را نیز برایم به عهده گرفتى اى مهربانترین مهربانان
فقیر گوید که سید این دعا را در شب اوّل ماه ذکر فرموده.
پی‌نوشت‌ها:
1. مراقبات ماه رمضان، محمّد محمّدی ری شهری، صفحه 198
2. همان، صفحه 200
3. همان، صفحه 134
4. نهج الذکر، محمّد محمّدی ری شهری، جلد 4، صفحه 316
منابع:
1. سایت نمناک
2. سایت باشگاه خبرنگاران
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}