نقد و بررسی انیمیشن عملیات آجیلی۲

داستان در مورد چند سنجاب و تعدادی از حیوانات جنگل است که توی یک مغازه‌ی‌‌‌ آجیل‌فروشی زندگی‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌کنند.

‌‌‌‌‌‌‌‌آن‌ها کم‌کم غریزه‌‌‌‌‌‌‌‌ی جنگلی خود را از دست‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌دهند و به حیواناتی تنبل و پُرخور تبدیل‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شوند. در این بین، یکی از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها متوجّه می‌شود و قصد دارد بقیّه را از خواب غفلت بیدار کند.

مغازه‌ی آجیل‌فروشی آتش‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌گیرد و ‌‌‌‌‌‌‌‌آن‌ها به پارکی که قبلاً ساکن آن بوده‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌روند و زندگی جدیدی را شروع‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌کنند؛ امّا شهردار بدجنس قصد دارد برای ساختن یک شهربازی، پارک حیوانات را خراب کند. این‌جاست که حیوانات دو راه دارند: از پارک بروند و دنبال مکان دیگری برای زندگی بگردند یا بمانند و جلوی خراب شدن خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های‌شان را بگیرند که ‌‌‌‌‌‌‌‌آن‌ها راه دوّم را انتخاب‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌کنند.
 
 
عملیات آجیلی۲ که سال ۲۰۱۴ قسمت اوّل آن پخش شد، توسّط Cal Brunker کارگردانی شده و محصول شرکت اوپن رود فیلمز در سال ۲۰۱۷ است. این انیمیشن سه‌بُعدی که در قسمت اوّل از نظر فروش توانست مبلغ قابل‌قبولی برای تهیّه‌کنندگانش کسب کند، به هیچ عنوان نتوانست نظر منتقدان حرفه‌ای را جلب کند و آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها انتقادات زیادی از فیلم‌نامه و سایر بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آن داشتند. تنها بخشی که در قسمت اوّل عملیات آجیلی قابل توجّه بود، رنگ و لعاب و تکنیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های انیمیشن‌سازی و فضاسازی آن بود که مورد قبول بینندگان قرار گرفت؛ در واقع تنها ظاهر فیلم بود که همه را راضی کرد و مفهوم و محتوا و همین‌طور داستان و شیوه‌ی قصّه‌گویی انیمیشن بسیار مورد بحث و انتقاد قرار گرفت.

بعد از ساخت یک فیلم ضعیف و عجولانه، شاید تنها دلیلی که باعث‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود سازنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به سراغ ساختن قسمت دوّم آن بروند، فروش خوب و پُردرآمد فیلم است.

درباره‌ی عملیات آجیلی۲ هم این فروش خوب بود و باعث شد قسمت دوّم آن ساخته شود که البتّه از نظر برخی نکات بهتر از قسمت اوّل بود؛ ولی باز هم اثری درخشان و بی‌نقص نبود.

عملیات آجیلی۲ برخلاف قسمت اوّل، علاوه بر ظاهر خوب و فضا و رنگ جذّابی که دارد، از نظر قصّه هم ساده و سرراست است و دور از پیچیدگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بعضی آثار است که مخاطب را سردرگم کرده، اجازه‌ی‌ همراهی راحت و آسان را از بیننده‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌گیرند؛ البتّه این تحلیل بدان معنا نیست که قصّه‌ی فیلم و ماجرای آن بی‌عیب و نقص است؛ چراکه کلیشه و تکرار در قصّه، ضعف بزرگی در اثر است؛ چراکه با ماجرایی تکراری و پیش‌پاافتاده سر و کار داریم که خوبی‌اش این بود که سرراست و ساده روایت شده و مخاطب را به دردسر نمی اندازد. ماجرای تعدادی از حیوانات که قصد دارند جلوی از بین رفتن محلّ زندگی‌شان توسّط انسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خودخواه را بگیرند و همان طور که قابل حدس است،‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌توانند با همکاری و فداکاری پیروز شده، انسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را شکست دهند. این ماجرا بارها به همین شکل در انیمیشن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دیگر تکرار شده و بیننده یا مخاطب، خیلی راحت‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌تواند پایان قصّه را حدس بزند.

عملیات آجیلی۲ از نظر مخاطب‌شناسی هم مورد داشت؛ یعنی مشخّص نیست سازندگان این انیمیشن در ذهن خود چه تصوّراتی درباره‌ی بینندگان آن داشته‌اند! این انیمیشن بی‌شک مناسب کودکان نیست، حدّاقل برخی بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آن، که اصلاً به کودکان توصیه نمی‌شود؛ چراکه بدآموزی دارد؛ حتّی در قسمت اوّل عملیات آجیلی هم بدآموزی وجود داشت؛ حتّی شخصیّت اصلی اثر، شخصیّت منفی و غیرمعمولی است و رفتاری از خود نشان‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌دهد که چندان توصیه نمی‌شود. هرچند در پایان شرایط تغییر‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌کند و شخصیّت منفی داستان هم دست‌خوش تغییر شده، کار درست را انجام‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌دهد.

یکی از نکات خوب این اثر پیام کلّی آن است که اگر به آن دقّت کنیم خیلی راحت‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود دید که روحیه‌ی همکاری، اتّحاد و از خودگذشتگی در مقابل زورگویی و خودکامگی پیروز‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود.

طنز هم از مواردی است که در این انیمیشن نقش مهمّی داشت و کارگردان سعی کرده بود با برخی شوخی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و حرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خنده‌دار که گاهی وقت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مناسب کودکان نیست و بیش‌تر برای جلب توجه بزرگ‌سالان در انیمیشن جای داده شده‌اند، مثلاً ارتباط سگ قصّه که مادّه سگی شیرین و بامزه است با یک سگ نر که در چندین بخش فیلم حضوری پررنگ دارد و با ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کار کودک جور درنمی‌آید. 

در کل مشخص نیست سازندگان این انیمیشن هنگام ساخت به کدام گروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سنّی نظر داشته‌اند و این موضوع‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌تواند بسیار مضر باشد.

انیمیشن عملیات آجیلی۲ اگرچه اثری خارق‌العاده و دیدنی نیست، به نظرم تماشای آن برای یک‌بار‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌تواند ما را به جمع‌بندی و تحلیل خوبی برساند. به نظر‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌رسد فروش بالای این انیمیشن هم‌چنان دلیل خوبی برای ساخت قسمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بعدی آن است؛ دلیلی که کمی هم عجیب و دور از ذهن است.

باید منتظر بنشینیم تا ببینیم آیا قسمت سوّم عملیات آجیلی ساخته‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود یا خیر و اگر ساخته‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌شود تا چه اندازه ضعف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دو قسمت قبل را پوشش داده است.


منبع: مجله باران