خیلی وقت است که برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از پیامک و شبکه‌‌های پیام‌رسان استفاده‌‌ می‌کنیم و مطالبی را که شاید خیلی طولانی باشد، خیلی سریع و خلاصه به مخاطب‌مان ارسال‌‌ می‌کنیم.

ولی خیلی پیش‌‌ می‌آید که مخاطب‌مان اشتباه برداشت‌‌ می‌کند و جواب اشتباه می‌دهد و ما هم بدتر جواب‌‌ می‌دهیم و در نتیجه دعوا و ناراحتی بین‌مان پیش‌‌ می‌آید.


ریشه‌ی این اتفاق در چیست؟

در فضای حقیقی برای انتقال پیام از سه عامل مهم استفاده‌‌ می‌کنیم: «پیام، لحن پیام و زبان بدن!»

وقتی‌‌ می‌گوییم سلام، خب یعنی سلام! پیام منتقل شد.

ولی وقتی یک مادر یا پدر‌‌ می‌گوید: «بنشین!» اگر با لحن مهربانانه‌ای باشد، معنی‌اش‌‌ می‌شود: «بفرما بنشین!» ولی ممکن است در عصبانیّت باشد و همراه با لحنی تند که معنی‌اش‌‌ می‌شود... پس لحن پیام ممکن است، پیام را معکوس کند و به پیام اصلی ما جهت بدهد.

اخم و خنده و چشمک زدن و خیلی حرکات دست و صورت و بدن هم‌‌ می‌تواند مطلبی را منتقل کند؛ مثلاً بعضی وقت‌ها چشم‌‌های‌مان را بالا‌‌ می‌اندازیم و بدون هیچ حرفی، نه را به مخاطب‌‌ می‌گوییم یا در حین حرف زدن، با تکان دادن سرمان، اظهار تأسّف هم‌‌ می‌کنیم. پس زبان بدن هم در انتقال پیام مؤثّر است.

حتّی گاه، زبان بدن هم پیام را معکوس‌‌ می‌کند؛ مثلاً در یک مهمانی که پسر بچّه‌ای حسابی شلوغ‌‌ می‌کند و همه را کلافه‌‌ می‌کند، پدرش برای این‌که او را بنشاند و در عین حال تخریبش هم نکند، می‌گوید: «بشین پسر گلم!» و هم‌زمان دستش را هم بالا و پایین‌‌ می‌کند، منظورش این است که اگر گوش ندهی، برویم خانه کتک در انتظار تو است!

حالا این فضای مجازی که ارتباطات ما را بسیار آسان کرده، در انتقال پیام ضعیف است و نمی‌تواند پیام‌ها را تمام و کمال و همانند ارتباطات چهره به چهره منتقل کند.

مثلاً وقتی شما تلفنی با کسی صحبت‌‌ می‌کنید، پیام و لحن پیام منتقل‌‌ می‌شود؛ ولی زبان بدن نه! ولی ما تلاش‌‌ می‌کنیم با زبان بدن، حتّی پشت تلفن، منظورمان را به مخاطب برسانیم؛ حتّی با وجود این‌که‌‌ می‌دانیم مخاطب ما را نمی‌بیند.

سؤال: وقتی با پیامک مطلبی را منتقل‌‌ می‌کنیم به جز خود پیام، لحن و زبان بدن هم منتقل‌‌ می‌شود؟

بله! پیامک نمی‌تواند پیام ما را به طور کامل برساند و همین‌‌ می‌تواند ریشه‌ی بسیاری از سوءتفاهم‌ها باشد.

چه بسیار حرف‌‌هایی که زده‌ایم و منظورمان چیز دیگری بوده؛ مثلاً گفته‌ایم: «خسته نباشی برادر یا خواهر!» و مخاطب ما فکر کرده است داریم مسخره‌اش‌‌ می‌کنیم، درحالی‌که واقعاً نیّت ما گفتن خدا قوّت به مخاطب بوده است.

بنابراین، در ارتباطات، حواس‌تان را بیش‌تر جمع کنید و هر جایی که احساس کردید مخاطب‌تان، منظورتان را درست برداشت نکرده است، ارتباط پیامکی را بی‌درنگ قطع کرده، تماس بگیرید و تلفنی صحبت کنید یا حتّی اگر‌‌ می‌توانید حضوری بروید و با او صحبت کنید تا سوءتفاهم‌ها بیش‌تر نشود.

نکته‌ی آخر این‌که در ارسال پیام‌ها در شبکه‌‌های پیام‌رسان، از شکلک‌ها یا ایموجی‌ها استفاده کنیم تا بتوانیم لحن پیام را تا حدّی به مخاطب‌مان منتقل کنیم و جلوی خیلی از سوء‌برداشت‌ها و سوءتفاهم‌ها را بگیریم.

و این را هم یادمان نرود که درست است ارتباطات خیلی ساده و ارزان شده است، ولی هیچ چیز جای ارتباطات حضوری و چهره به چهره را نمی‌تواند پُر کند. با این‌که فضای مجازی ارتباطات را وسیع‌تر و بیش‌تر کرده است، ولی کیفیّتش را پایین آورده است!


منبع: مجله باران