کبد چرب در کودکان

کبد چرب یکی از بیماری های بی سروصدا و موذی در کودکان و بزرگسالان است که تعداد مبتلایان هر دو گروه سنی به آن رو به افزایش است. دانشمندان علت بروز کبد چرب را در افراد شیوه زندگی مدرن و ارتباط نزدیک آن با وزن افراد می دانند.

اگر به طور اتفاقی وارد مدرسه ای شوید حتما با دانش آموزان زیادی مواجه خواهید شد که اضافه وزن دارند و اگر از آنها آزمایش هایی گرفته شود و بیشتر مورد بررسی دقیق قرار گیرند، احتمال اینکه بیماری کبد چرب در آنها تایید شود، وجود دارد. میزان بروز کبد چرب در کودکان بین ۲ تا ۱۰ سال ،حدود ۱۰ درصد است.
 
 علت نامگذاری کبد چرب چیست؟
نام بیماری به این دلیل است که چربی اضافی بدن در کبد انباشته می شود و فضاهای بین بافتی را پر می کند و منجر به بزرگ شدن کبد می شود. این وضعیت ممکن است باعث فیبروز و در نهایت سیروز کبدی شود که بیماری بسیار خطرناکی است و عملکرد کبد را به هم می زند.

فیبروز و سیروز کبدی بیماری غیرقابل برگشتی است و باید از وقوع آن جلوگیری شود. البته عللی که باعث بروز کبد چرب در کودکان می شود فقط چاقی نیست . عواملی مانند ابتلای کودک به دیابت و بیماری های قلبی عروقی و فشار خون بالا نیز میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را بالا ببرند.

ابتلا به کبد چرب در کودکان دارای رژیم غذایی نامناسب و سوء تغذیه و کودکانی که مصرف زیاد چربی اشباع شده همراه با مصرف زیاد شکر و نمک دارند و دچار هیپرلپیدمی هستند (یعنی چربی های خون، به خصوص تری گلیسرید بالا دارند)، بی تحرک اند و نژاد سفید دارند بیشتر دیده می شود.

همچنین کودکان پسر بیشتر از کودکان دختر دچار کبد چرب می شوند. کودکانی که با اضافه وزن متولد می شوند و وزن بیشتر از ۴ کیلوگرم دارند بیشتر در معرض چاقی در آینده و بیماری کبد چرب هستند. لازم به ذکر است بیماری کبد چرب ژنتیکی و ارثی نیست.
 
چرا بیماری کبد چرب ، آرام و بدون علامت است ؟
این بیماری معمولا بدون علامت است و اغلب اوقات به طور اتفاقی کشف می شود . به خصوص کبد چرب در کودکان به ندرت دیده می شود که یکی از آنها را با علائم کبد چرب به پزشک ارجاع دهند. علائم معمولا چند دهه (یکی- دو دهه یا بیشتر) بعد از ابتلا مشاهده می شود.
 
معمولا چطور علائم کبد چرب ظاهر می شود؟
علائم کبد چرب به صورت خستگی مفرط، کاهش وزن، کم اشتهایی، درد بالای شکم در ناحیه راست، ضعف و حالت تهوع، بزرگی کبد، لکه های پوستی، کهیر ، بوی بد دهان و حساسیت های پوستی، خارش، تعریق، زردی سفیدی چشم، سرخ شدن صورت با افزایش عروق خونی صورت است که این علائم معمولا در کبد چرب پیشرفته بروز می کنند.
 
تشخیص کبد چرب در کودکان چگونه است؟
همان طور که اشاره شد، بیماری در مراحل اولیه بدون علائم است، ولی این سوال پیش می آید که چگونه باید از سالها قبل متوجه شد کودک دچار این بیماری خاموش است یا نه؟ در آزمایش های معمولی خون، مقدار بعضی آنزیم های کبدی اندازه گرفته می شود.

اگر این آنزیم ها کمی بالا باشد باید مشکوک شد. ( افزایش خفیف آنزیم ها حدود ۲ تا ۵ برابر حد معمول ) در این مواقع سونوگرافی از کبد درخواست می شود که تا حدودی می تواند وجود کبد چرب در کودکان را تایید کند.

در سونوگرافی کبد بزرگ تر از حد عادی است، در نهایت با نمونه برداری و فرستادن نمونه از کبد به آزمایشگاه مشخص می شود که بیمار به کبد چرب مبتلا شده یا نه.
 
بعد از اینکه کبد چرب در کودکان تایید شد چه باید کرد؟
مهم ترین بخش درمان کبد چرب مربوط به تغییر در شیوه زندگی است. در صورتی که کبد چرب به طور اتفاقی تشخیص و تایید شود، باید تغییراتی در شیوه زندگی کودک ایجاد کرد.(کودکان معمولا در مراحل ابتدایی بیماری هستند) کودکی که تا چند وقت پیش بی وقفه غذاهای نامناسب می خورده، ناگهان باید غذاهای مورد علاقه اش حذف شود و وزنش کاهش یابد.

البته این کار کمی دشوار است و بهتر است والدین از متخصص تغذیه کمک بگیرند، ولی در هر صورت مصرف غذاهای پرکالری، پرچرب، مواد قندی، کربوهیدرات فراوان، نوشابه های حاوی قند، فست فود، فراورده های لبنی پرچرب، گوشت قرمز … باید به حداقل برسد.
 
نکته
کودکان باید ترغیب شوند تا از میوه و سبزی بیشتر استفاده کنند. والدین باید بدانند چه چیزهایی برای کبد مضر است ؟ همچنین کودکان امروزی تحرک بدنی کمتری دارند. همیشه مقابل تلویزیون و رایانه هستند و بیشتر به بازی های رایانه ای علاقه دارند.

همه کودکان چه آنهایی که وزن مناسبی دارند و چه آنهایی که اضافه وزن دارند حتما باید در باشگاه ورزشی با توجه به میل و علاقه شان ثبت نام شوند.

درمان دارویی برای کبد چرب وجود ندارد. برای بعضی بیماران دارو تجویز می شود، ولی داروها برای از بین بردن چربی انباشته شده در کبد نیستند. چربی داخل کبد وقتی از بین می رود که وزن کاهش یابد و بدن در وضعیت طبیعی قرار گیرد. داروها معمولا برای متعادل کردن آنزیم های کبدی است که افزایش یافته اند.

در مواقعی که کودک دچار فشار خون بالا یا دیابت است نیز بیماری باید کاملا تحت کنترل دربیاید چون این دو بیماری شرایط را برای ابتلا به کبد چرب مهیا می کنند.
 
اضافه وزن در کودکان حتما باید جدی گرفته شود
این نکته بسیار حائز اهمیت است که اگر بیماری کبد چرب دیر تشخیص داده شود، ممکن است نتوان کار زیادی برای بیمار انجام داد. پس از همان دوران کودکی باید به فکر سلامت کودکان باشید و کودکان دارای اضافه وزن را به حال خود رها نکنید. اگر بیمار بتواند ۱۰ درصد وزن خود را کم کند، تقریبا ۵۰ درصد چربی داخل کبدش را کاهش خواهد داد.

سن ابتلا به بیماری کبد چرب در کودکان کاهش یافته است و از آنجا که بیماری قبل از تشخیص چند دهه با فرد بوده، افرادی که عوامل خطرساز ابتلا به بیماری کبد چرب مانند اضافه وزن، دیابت انوع ۲، فشار خون (دیابت نوع ۲ و فشار خون معمولا در بزرگسالی دیده می شود) را دارند، بهتر است با پزشک خود در این مورد مشورت کنند.


منبع: سایت راستینه