وقتی کودکان دچار سردرد می شوند!

سردرد یکی از علائمی است که در همه سنین از جمله کودکان وحتی شیرخواران بروز می کند و حدود ۹۰ درصد مردم حداقل یک بار در زندگی خود سردرد شدید را تجربه می کنند.

برخلاف تصور عامه مردم، میگرن در کودکان بسیار شایع است. بین ۷ تا ۱۰ درصد همه بچه ها درجاتی از میگرن را دارند و در دخترها حدود ۲ تا ۳ برابر شیوع بیشتری نسبت به پسرها دارد.
 

انواع سردردهای کودکان و عوامل زمینه ساز آنها کدامند؟

سردردهای کودکان ممکن است حاد یا مزمن (بیش از یک هفته) یا دوره ای باشند. سردردهای میگرنی یا تنشی که استرس و زمینه ژنتیک در بروز آنها خیلی مهم هستند، جزو سردردهای اولیه محسوب می شوند، اما گاهی سردرد ناشی از علل دیگری مانند مننژیت، آنسفالیک، عفونتهای مغزی، تومور مغزی یا افزایش فشار داخل مغز است که این سردردهای ثانویه بسیار خطرناک و جدی هستند.

گاهی نیز دندان درد یا درد سینوزیت سبب احساس درد در جمجمه می شود که سردردهای ارجاعی گفته می شود. انواع سردردها را پزشک متخصص باید بررسی کند و افتراق دهد.

برخلاف بزرگسالان که سردرد حاد و شدید اولیه در آنها بسیار خطرناک و ممکن است نشانه ای خونریزی مغزی باشد، خوشبختانه سردردهای حاد و ناگهانی کودک در صورتی که حال عمومی وی مساعد باشد، معمولا خطرناک نیست و مربوط به عفونت های سیستم تنفسی فوقانی است.

در این موارد نیاز به اقدام خاصی غیر از اطمینان بخشی توسط پزشک و درمان با مسکن استامینوفن نخواهد بود. البته در صورتی که سردرد حاد کودک با علائمی مانند تحریک مننژ، وخامت حال عمومی یا احتمال مشکلات خاصی همراه باشد، بررسی های دقیق تر توسط متخصص و جدی گرفتن مساله اهمیت زیادی پیدا می کند.

در رابطه با نقش ژنتیک در بروز سردردهای میگرنی نیز باید اشاره کرد که این مساله اثبات شده است و بچه هایی که پدر یا مادرشان سابقه ابتلا به این دردها یا معادل های میگرن مانند ماشین گرفتگی را دارند درمعرض خطر زیاد ابتلا به این مشکل هستند.
 
علائم سردرد در شیرخواران کدامند؟
علائم سردرد و میگرن در کودکان، به خصوص شیرخواران و به طور خاص تر در ماه های نخست تولد واضح و مشخص نیست. رنگ پریدگی، دل درد، بی قراری، خواب آلودگی، حرکات پرشی آنی، بی اشتهایی و بی حالی حتی علائم ماشین گرفتگی همراه تهوع و استفراغ می توانند علائم سردرد بچه ها باشند. به طور کلی نباید علائم سر درد کودکان را مانند بزرگسالان دانست.
 
سردردهایی که باید جدی بگیریم:
در بعضی موارد سردرد کودکان نشانه ای از مشکلی جدی است و باید به عنوان یک عامل خطر در نظر گرفته شود که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سردردهای پیشرونده که بیش از یک هفته طول کشیده، مزمن تلقی می شود و به تدریج شدت آنها افزایش می یابد.

سردرد اول صبح پیش از آنکه کودک از رختخواب برخیزد.

سردردی که کودک را از خواب بیدار کند.

اگر سردرد با استفراغ خوب شود، نوع خطرناکی است.

سردردهای دوره ای و تکرار شونده، به خصوص در سنین کمتر از ۶ سال نیاز به مداخله پزشکی و تصویربرداری مغزی دارد.

سردرد همراه با کاهش وزن و زمانی که کودک به طور مکرر از سردرد شکایت دارد و علائم بارز میگرن در والدین نیز دیده نمی شود نیاز به تصویربرداری مغزی خواهد بود.

سردرد توأم با علائمی مانند بی حسی یا فلجی نیمی از بدن، کاهش بینایی، تشخیص افزایش فشار خون حین معاینه و ورم اعصاب انتهای چشم چنین مواردی بسیار مهم و خطرناک هستند و کودک باید بلافاصله توسط پزشک متخصص معاینه شود و اقدامات لازم مانند تصویربرداری مغز و … انجام گیرد.
 
درمان سردرد کودکان
در مرحله حاد سردرد، کودک باید در محیطی تاریک و آرام استراحت کند و داروهای مسکن مانند استامینوفن و حتی استامینوفن کدئین به طور موقت توصیه می شود. مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند پروفن و ناپروکسن تجویز نمی شود زیرا عوارض گوارشی و خونریزی روده ای برای کودک دارد که البته در موارد ضرورت ممکن است لازم باشد.

همچنین بعضی داروهای گروه تریپتانها که برای بزرگسالان مورد استفاده است نباید برای کودکان تجویز شود. اگر کودک دچار تهوع و استفراغ شدید است می توان داروهای ضدتهوع را در مرحله حاد سردرد تجویز کرد.

در مواردی که کودک از سر درد شدید، مداوم و مکرر شکایت دارد و معاینات طبیعی است و پزشک مشکل خاصی را مشاهده نکرد باید به درمان های پیشگیرانه توجه داشته باشد.
 
پیشگیری سردرد کودکان
اما پیش از اقدامات دارویی، توجه به شیوه زندگی درست برای پیشگیری و کنترل سردرد بچه ها بسیار اهمیت دارد. بچه ها باید برنامه خواب منظمی داشته باشند. خواب خیلی زیاد و خیلی کم عامل تشدید سردرد خواهد بود.

همچنین استفاده طولانی و زیاد از وسایلی مانند تلویزیون، رایانه تلفن همراه و … به دلیل نورشدید صفحات نمایشگر عامل دیگر تشدید سردرد است.

مسلما استرس نیز یکی از عوامل زمینه ساز سردرد است و زندگی در شرایط آرام به پیشگیری و بهبود آن کمک می کند. در مورد تغذیه هیچ فهرست از پیش تعیین شده ای برای محدودیت های غذایی به هیچ عنوان مطرح نیست و زمانی که مصرف بعضی داروها یا مواد غذایی عامل بروز یا تشدید درد شود باید از مصرف آنها پرهیز کرد.

ابتلا به میگرن اصلا عامل بازدارنده کودک از تحصیل نیست و خوشبختانه بسیاری از مبتلایان به این مشکل از هوش، دقت و توجه خوبی برخوردارند.

در این شرایط کودک کاملا می تواند به درس خواندن ادامه دهد و تنها در صورتی که به دلیل مطالعه دچار سردرد شود باید تحت نظر پزشک دارو مصرف کند تا در روند تحصیل مشکلی ایجاد نشود.


منبع: سایت راستینه