تومور مغزی چیست؟

تومور مغزی نوعی بیماری بسیار جدی است که می‌تواند با بزرگ شدن بیش از حد، بر روی سلامت و رشد  نوزادان تاثیر بگذارد. در واقع، تومور مغزی توده‌ای از سلول‌ها است که در گذر زمان و با رشد غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌های عادی مغز نوزادان به وجود می‌آیند.

هنگامی که این توده با بزرگ شدن غیرعادی، جایی برای خود پیدا نکند، به سلول‌های دیگر موجود در منطقه مغز کودک فشار آورده و بر عملکرد مغزش تاثیر می‌گذارد. در چنین شرایطی، وضعیت نگران‌کننده‌ای در مورد سلامت این نوزادان به وجود خواهد آمد.1
 

علت تومور مغزی در کودکان چیست؟

همه ما با دیدن کودکی که به سرطان یا تومور مغزی مبتلا است ناراحت و نگرانیم اما سوالی که ذهن همه ما را درگیر می کند این است که چرا یک کودک در سال های اولیه زندگی خود به این بیماری مغزی مبتلا شده است.

برای پاسخ به این سوال باید به فرآیندی طبیعی تقسیم سلولی بدن مراجعه کنیم. سلول ها برای ادامه حیات و رشد و نمو، دائما در حال تقسیم هستند اما این فرآیند در بدن به صورت کنترل شده است و سلول های جدید زمانی تولید می شوند که سلول های قدیمی و فرسوده از بین رفته باشند.

اما اگر تقسیم سلولی از کنترل خارج شود این فرآنید نیز به هم میخورد و سلول های جدید بی آنکه سلول های قدیمی نابود شود؛ تشکیل می شود و نتیجه چنین فرآیندی تشکیل توده های بزرگ و عظیم در اجزای بدن است. در صورتی که چنین اتفاقی برای سلول های مغز اتفاق بیفتد؛ سبب بروز تومور مغزی در کودک می شود.2
 

علائم تومور مغزی کودکان عبارت‌اند از

 
۱. افزایش دور سر
به دلیل باز بودن درزهای جمجمه اطفال، توده‌های مغزی یا بروز هیدروسفالی (تجمع مایع مغزی نخاعی) در اثر تومورهای مغزی ممکن است سبب افزایش فشار داخل جمجمه و رشد غیرعادی آن شوند.
 
۲. بی‌قراری غیرعادی
این بی‌قراری ممکن است به دلیل سردرد در شیرخوار که توانایی صحبت ندارد رخ دهد و گاهی با استفراغ و بردن مکرر دست توسط شیرخوار به سمت سرش همراه است.
 
۳. سردرد
در کودکان همواره باید سردرد را جدی تلقی کرد و بررسی دقیق و کاملی برای رد علل مهم انجام داد.
 
۴. انحراف چشم‌ها
این انحراف اگر به دلیل بالارفتن فشار داخل جمجمه باشد معمولاً به سمت پایین است اما فلج عصب‌های چشمی به دلیل ضایعه مغزی ممکن است به انحراف چشم‌ها به هر سمت منجر شود. مادران در اکثر موارد پیش از سایر افراد متوجه تغییر در نگاه شیرخوار و کودک خود می‌شوند و این اتفاق باید مهم و جدی در نظر گرفته شود.
 
۵. تأخیر تکاملی
تکامل شیرخواران به‌صورت رفتار و گفتار و واکنش آن‌ها به محیط اطراف در سنین مختلف ارزیابی می‌شود؛ مثل گردن گرفتن، لبخند زدن، نشستن، ایستادن و ... هرگونه تأخیر در این پلکان باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
 
۶. تشنج
تشنج در کودکان لزوماً به‌صورت کاهش سطح هوشیاری و حرکات شدید در اندام‌ها نیست. قطع ناگهانی ارتباط و عدم توجه به اطراف برای چند ثانیه تا دقیقه، قرار دادن سر یا اندام‌ها در یک وضعیت خاص، حرکت پرشی اندام‌ها، شل شدن عضلات به‌طور ناگهانی، حرکات تکراری در دهان مثل مزه مزه کردن، انحراف چشم‌ها و حتی تولید صداهای غیرعادی و عجیب به‌صورت متناوب می‌توانند نوعی تشنج باشند که گاهی مورد توجه قرار نگرفته و بعدها بیماری خود را با علائم جدی‌تر نشان می‌دهد.
 
۷. ضعف اندام‌ها
که گاهی به‌صورت عدم استفاده کودک از یکدست و یا راه رفتن غیرمتقارن خود را نشان می‌دهد.
 
۸. برجسته‌شدن ملاج
ملاج فضایی نرم و بدون استخوان در جلوی جمجمه است که در شیرخواران قبل از پوشش کامل استخوانی جمجمه قابل‌لمس است. بالا رفتن فشار داخل جمجمه سبب برجسته و سفت شدن ملاج می‌شود.
 
۹. علائم پوستی
گاهی لک‌های پوستی، توده‌های کوچک متعدد زیرپوست و علائم مشابه که به‌راحتی از چشم دور می‌مانند اولین نشانه‌های ابتلا به سندرومی به نام «نوروفیبروماتوز» هستند که شامل تومورهای متعدد سیستم عصبی و درگیری همزمان پوستی می‌شود. ذکر وجود این ضایعات توسط والدین به پزشک معالج می‌تواند بسیار کمک‌کننده و راهگشای تشخیص زودتر توده‌های مغزی باشند.3
 

تشخیص

پزشک پس از مشکوک شدن به ابتلای کودک به تومور مغزی، یک معاینه کامل عصبی انجام خواهد داد و بررسی‌های تصویربرداری از مغز را تجویز می‌کند: یک سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری)، ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا احتمالاً هر دو).

این بررسی‌ها به پزشک اجازه می‌دهد تا درون مغز را مشاهده کرده و نواحی غیرطبیعی را شناسایی کند. اگرچه این تصویربرداری‌ها بدون درد هستند، اما کودک باید در حین انجام آن کاملاً بی‌حرکت باشد. بعضی از کودکان، به‌ویژه کودکان سنین پایین‌تر، باید آرام نگه داشته شوند.

چنانچه مطالعات تصویربرداری یک تومور مغزی را نشان دهند، احتمالاً عمل جراحی گزینه بعدی خواهد بود. یک جراح مغز و اعصاب اطفال سعی می‌کند تا تومور را خارج سازد؛ اگر خارج‌سازی کامل امکان‌پذیر نباشد، برداشتن بخشی از تومور سر یا نمونه‌برداری (برداشتن یک نمونه جهت بررسی) ممکن است انجام شود.

نمونه تومور در زیر میکروسکوپ مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود که تومور از چه نوعی است و آیا درجه پایین یا درجه بالا می‌باشد. با استفاده از این اطلاعات، پزشکان می‌توانند بهترین برنامه درمان را برای یک کودک مبتلابه تومور مغزی ترتیب دهند.4
 

روش درمان تومورهای مغزی در نوزادان

اگر تومور مغزی موجود در بدن نوزادان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل درمان خواهد بود. اما فراموش نکنید که در برخی شرایط ممکن است کودک بیمار تحت انجام عمل جراحی قرار گیرد.
 
1- انجام عمل جراحی در نوزادان
همانطور که می‌دانید انجام عمل جراحی یک روش درمانی موثر برای درمان تومور مغزی در نوزادان است، که جراحان مغز و اعصاب نوزادان با استفاده از دستگاه‌های استریوتاکتیک، این جراحی را برای بیماران خود انجام می‌دهند.

فراموش نکنید که انجام جراحی از گزینه‌های موثر برای درمان این نوع بیماری است. در طول عمل جراحی، جراحان بخشی از تومور را که به شکل غیرعادی بزرگ شده برداشته و در بیشتر موارد، به کمک آنتی‌بیوتیک‌ها به شکستن بقیه تومور اقدام می‌کنند.

به یاد داشته باشید که در چنین شرایطی، بعد از انجام عمل جراحی والدین برای پیگیری و اطمینان از وضعیت نوزاد خود و کوچک شدن تومور به انجام معاینات دوره‌ای و اسکن یا تصویربرداری نیاز خواهند داشت.
 
2- پرتودرمانی برای درمان تومور در نوزادان
در روش پرتودرمانی، پزشکان متخصص با استفاده از پرتوهای نور با انرژی بالا که به سرعت باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شود، به درمان بیمار خود اقدام می‌کنند. این روش درمانی با استفاده از فن‌آوری مدرن روز و کمک گرفتن از دستگاه‌های کامپیوتری صورت می‌گیرد.

معمولا، این نوع دستگاه‌ها به کمک تابش اشعه  3D به بافت‌های توموری حمله کرده و با دقت زیاد، بدون این که صد‌‌های به قسمت‌های دیگر بدن نوزاد وارد کنند، تومورهای مغزی را هدف قرار می‌دهند. با این حال، فراموش نکنید که انجام پرتودرمانی می‌تواند اثرات جانبی طولانی مدتی را بر روی بدن کودک شما داشته باشد.
 
3- شیمی‌درمانی روش رایج برای درمان تومور در نوزادان
همانطور که می‌دانید شیمی‌ درمانی یک روش رایج برای درمان انواع تومورهای مغزی است. اما این نکته مهم را باید در نظر داشته باشید که شیمی‌درمانی نیز عوارض جانبی زیادی بر روی بدن نوزادان گذاشته و می‌تواند باعث از دست دادن موهای سر و ابرو در کودکان شود.1
 

یک نکته احتیاطی مهم در مورد تومورهای مغزی در نوزادان

در نهایت، به عنوان مادر یک نوزاد بیمار به یاد داشته باشید که اگر تومورهای مغزی در مراحل اولیه شناسایی شوند، قابل‌ درمان خواهند بود. پس، اگر متوجه شده‌اید که نوزاد کوچک شما هم به تازگی از علائم و نشانه‌های تومور مغزی رنج می‌برد، باید فورا دنبال کمک‌های پزشکی رفته و خط درست درمان را پیگیری کنید.

یادتان باشد که تشخیص زودرس بیماری و استفاده از روش‌های مناسب درمانی به شما کمک خواهد کرد تا بیماری فرزند کوچک خود را مهار کرده و کودکی شاد و سرزنده داشته باشید.1

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.drsheikhi.com
3.www.isna.ir
4.www.drsheykholeslami.com