شیرمادر چه فوایدی برای مادر و نوزاد دارد؟

چرا شیر مادر مهم است؟

شیر مادر، با توجه دقیق به نیازهای تغذیه ای کودکان در بدن مادران تولید می شود، و در آن تعادل پروتئین ها، چربی ها، ویتامین ها و کربوهیدرات ها، به اندازه ی نیاز نوزاد رعایت شده است.

یکی از مزایای تغذیه با شیر مادر این است که شیر مادران خیلی بیشتر از مواد غذایی دیگر، مقوی و سالم است. این شیر، همچنین، شامل آنتی بادی است.

آنتی بادی موجود در شیر مادر، به کودک شما در ماه های اولیه ی زندگی اش زمانی که سیستم ایمنی آنها هنوز در حال رشد است، برای مبارزه با عفونت ها کمک می-کند. از طرفی دیگر، شیر مادر دارای هورمون ها، آنزیم ها، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای بدن نوزادان است.1
 

تفاوت شیرمادر با شیر خشک

نوزاد، پروتئین و چربی شیر مادر را بهتر از شیر خشک هضم می کند.

ترکیبات شیر خشک تا اندازه ای شبیه ترکیبات شیر مادر است، اما مقدار مواد مغذی آن برای همه نوزادان یکسان است. در حالی که شیر هر مادری متناسب با نوزاد خودش است.

در نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می شوند، اسهال 3 تا 4 بار بیشتر رخ می دهد.

تحقیقاتی که به تازگی انجام شده است، نشان می دهد کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند، در دوران کودکی دچار اضافه وزن نمی شوند. در حالی که نوزاد شیر خشک خوار در کودکی 20 تا 30 درصد احتمال اضافه وزن خواهد داشت.

نوزادانی که در 3 ماه اول زندگی از شیر مادر استفاده می کنند، 34 درصد کمتر از نوزادان شیر خشک خوار احتمال ابتلا به دیابت وابسته به انسولین را خواهند داشت.

نوزادان شیرمادر خوار نسبت به نوزادان شیرخشک خوار، در بزرگسالی کمتر دچار پرفشاری خون و بیماری های قلبی می شوند.

نوزاد وقتی خسته شد، می تواند دیگر سینه مادر را مک نزند و مدتی صبر کند و بعد شروع به مک زدن کند، اما در تغذیه با شیشه شیر این امر ممکن نیست.2
 

مواد مغذی تشکیل دهنده شیر مادر

 

1.آنتی بادی

شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی مانند IgA است، که کودک شما را از عفونت های ویروسی، باکتری ها، E.coli (که باعث اسهال شدید می شود)، و احتمالا از انواع مختلف آلرژی ها محافظت می کند.
 

2. اسیدهای چرب امگا 3

چربی امگا 3 بهترین و شناخته شده ترین ماده ی موجود در شیر مادر است. اسیدهای چرب امگا 3 شامل چربی های اشباع نشده و زنجیرهای طولانی DHA و چربی AA هستند، که برای عملکرد مناسب مغز و سیستم عصبی کفید بوده و برای رشد سلول های چشم مهم است.
 

3. پروبیوتیک

شیر مادر حاوی کربوهیدرات غیر قابل هضم به نام Oligoscaccharides است، که فرزند شما هیچ ماده مغذی را از این کربوهیدرات غیر قابل هضم به دست نمی آورد، اما به باکتری-های مفیدی به نام بیفیدوباکتریوم برای کمک به ایجاد یک سیستم ایمنی قوی کمک می کند.
 

4. هورمون

شیر مادر حاوی هورمون اکسی توسین، که معروف به هورمون 'عشق' می باشد، است. گفته می شود: برای کمک به پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد موثر است. همچنین، شیر مادر دارای اندروفین ها است که مسکن های طبیعی بدن به شمار می روند. زمانی را که مادر، کودک خود را در بغل نگه می دارد، برخلاف اینکه تصور می شود این کار فقط برای شیر دادن به نوزادان است، ولی در واقع، زمانی که برای تغذیه در نظر گرفته می شود باعث ایجاد محبت و نزدیکی مادر و کودک خواهد شد.
 

5. ویتامین ها و مواد معدنی

شیر مادر محتوی ویتامین ها و مواد معدنی می باشد، که باید در رژیم غذایی کودک شما وجود داشته باشند، اما کارشناسان می گویند که شیر مادر از شیر خشک و یا شیرهای دیگر قابل هضم تر بوده و جذب بهتری دارد.1
 

مزایای شیردهی برای نوزاد

شیر دادن به مدت حداقل شش ماه (بدون هیچ ماده غذایی جامد ، شیر خشک یا آب) بهترین راه برای محافظت از کودک شما است . آن ها کمتر در معرض خطر ابتلا به ویروس های معده ، بیماری های تنفسی ، عفونت گوش و مننژیت قرار دارند.

شیر مادر کامل ترین غذا برای نوزاد است . به طور خلاصه ، وضعیت روانی ، تغذیه ای ، هورمونی و ایمونولوژیک ایده آلی را تضمین می کند. علاوه بر این ، همیشه در درجه حرارت مناسب قرار دارد و از هر شیر یا غذای دیگری قابل هضم تر است.

نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند ، آلرژی کمتری دارند ، هم آلرژی مواد غذایی و هم آلرژی محیطی این، در مقایسه با نوزادانی است که از شیر خشک تغذیه می کنند که حاوی شیر گاو یا سویا به عنوان عنصر اصلی آن است.

مکیدن مداوم و بلعیدن شیر مادر کمک می کند تا فک ، دندان ، و گفتار کودک رشد کند.

انواع طعم هایی که کودک در شیر مادر می چشد (بسته به آنچه مادر می خورد) متفاوت است . و آن ها را برای آینده ، زمانی که باید غذاهای مختلف با انواع طعم ها را بخورند، آماده می کند.3
 

 مزیت هایی که شیردهی برای مادران دارد

 

1- کاهش وزن اضافی مادر

شیردهی، کالری مصرفی در بدن مادر را افزایش می دهد. مادران شیرده 500 تا 800 کیلوکالری بیشتر از مادران غیر شیرده می سوزانند، حتی زمانی که فعالیت کاملا مشابهی دارند. هیچ نیازی هم به رژیم گرفتن نیست.

 در واقع رژیم لاغری به مادری که در شش ماه اول شیردهی قرار دارد، اصلا توصیه نمی شود. به این ترتیب مادر شیرده می تواند هفته ای 500 تا 800 گرم وزن کم کند. کاری که یک رژیم لاغری نسبتا سخت برای شما انجام می دهد.
 

2- برگشت اندازه شکم مادر به حالت قبل از بارداری

داشتن برخورد عاطفی با کودک و در آغوش گرفتن او و شیر دادن باعث تحریک ترشح هورمون اکسی توسین می شود. در طی روزهای اول بعد از زایمان، شیردهی و افزایش ترشح اکسی توسین باعث بازگشت اندازه رحم مادر به میزان قبل از بارداری می شود. اگر مادر شیردهی نداشته باشد، اندازه رحم کوچک می شود، اما به اندازه قبل از بارداری برنمی گردد.

 اکسی توسین همچنین نقش مهمی در کاهش فشار خون و آرامش مادر دارد. تاثیر آرام کننده ای که ترشح این هورمون در بدن دارد، منجر به آرامش روحی و فکری و نیز آرامش جسمی مادر خواهد شد. به طوری که خیلی وقت ها مادران در کنار نوزاد خود به خواب می روند.
 

 3- کاهش خطر سرطان سینه و سرطان تخمدان

بررسی ها نشان داده اند خطر سرطان سینه در مادرانی که شیردهی داشته اند، 50 درصد کاهش می یابد.

شیردهی برای 12 تا 24 ماه متوالی می تواند خطر سرطان رحم را تا حدود یک سوم کاهش دهد.
 

4- کاهش خطر پوکی استخوان

جالب است بدانید خطر پیشرفت پوکی استخوان در مادرانی که کودکشان شیرخشک می خورند، چهار برابر بیشتر از مادرانی است که شیردهی داشته اند. علت آن است که در شیردهی برای تامین کلسیم از منابع کلسیم استخوان استفاده می شود. این تخریب و ساخت مجدد استخوان ها باعث تقویت استخوان ها و مقاوم تر شدن آنها به پوکی استخوان خواهد شد.
 

 5- تاخیر در برگشت باروری

بیشتر مادران، تا وقتی که به فرزند خود شیر می دهند، تخمک گذاری مجدد را نخواهند داشت. حتی برخی مادران می گویند بعد از اتمام دوره شیردهی نیز قاعدگی شان چند ماه تاخیر داشته است.

همچنین مادرانی که برای شش ماه فقط شیر خودشان را به کودکشان داده اند، قطع قاعدگی را تا 39 ماه نیز گزارش کرده اند.
 
اما این نکته را یادآور شویم که اگر هدف شما پیشگیری از بارداری مجدد است، شیردهی نمی تواند راه حل صددرصد مطمئنی باشد، زیرا خیلی اوقات پیش آمده که خانمی در دوران شیردهی و علی رغم قطع قاعدگی، مجددا باردار شده است، بدون اینکه خودش بداند.
 

 6- هزینه و مشکلات تهیه و آماده سازی شیرخشک

فکرش را بکنید که قرار است روزی چند بار و حداقل برای یک سال و نیم برای کودک خود شیرخشک آماده کنید.

 اگر دلیل انتخاب شیر خشک، مشغله و نداشتن فرصت برای شیردهی در طول روز بوده است، این را باید بدانید که شیر مادر قابلیت ذخیره سازی و انجماد را هم دارد، بدون آنکه کیفیت آن تغییری کند.
 
مادران می توانند در مواقع لزوم شیر خود را دوشیده و در فریز خانگی نگه دارند تا در صورت نبودن در خانه، کودک بتواند از شیر مادر استفاده کند.4
 

چیز هایی دیگری که می شود به آن فکر کرد

شیر مادر حاوی انسولینی کمتر از شیر خشک است و انسولین باعث ایجاد چربی می شود. نوزادان تغذیه شده در این سیستم leptin کمتری دارند . Leptin یک هورمون است که نقش اساسی در تنظیم اشتها دارد.

واقعیت مهم دیگر این است که ترکیب شیر مادر با رشد کودک تغییر می کند به این ترتیب پیوسته نیاز های خود را در هر مرحله از رشد برطرف می کند.

علاوه بر این شیر دادن می تواند به پیشگیری از شرایط خاص سلامتی مانند دیابت نوع 1و 2 ، کلسترول بالا و بیماری های التهابی روده کمک کند.

یکی از مهم ترین آنتی بادی هایی که شیر مادر حاوی آن است ، ایمونوگلوبولین است این ماده با ایجاد یک لایه محافظ در غشاء روده، بینی و گلو ،نوزاد را از هجوم میکروب ها ،حفظ می کند. هم چنین از کولی ، سالمونلا ، استرپتوکوک ، استاف، پنوموکوک ، ویروس و روتا ویروس محافظت می کند.

اما یکی دیگر از مهم ترین دلایل شیر دادن نوزاد این است که پیوند بین مادر و کودک را تقویت کنید. این خود نیاز به نزدیکی و امنیت را برآورده می کند.3

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.tebyan.net
3.www.namnak.com
4.www.beytoote.com