افزایش تمرکز در کودکان

حتما روزهایی را که در کلاس درس نشسته و در فکر و خیال بودید، به خاطر دارید. همین موقع معلم صدای‌تان می‌کرد و رشته افکار از دست‌تان در می‌رفت و قادر به جواب دادن سؤال معلم نبودید.

کودک شما هم چنین تجربه‌ای را خواهد داشت. کودکان و نوجوانان این روزها کارهای زیادی انجام می‌دهند، از جست‌وجو در اینترنت گرفته، تا بازی‌های کامپیوتری و... این حواس‌پرتی‌ها با توجه و تمرکز آنها در حال رقابت است.

با این همه مسائلی که ممکن است باعث وقفه در کار شود کودکان به سختی می‌توانند بر آنچه در حال انجام آن هستند تمرکز کنند اما کمک به کودکان برای ایجاد نظم و استراتژی‌های تمرکز و مهارت‌های تمرکز در سنین پایین ضامن موفقیت آنها در دبیرستان،‌ دانشگاه و حتی محل کار خواهد بود.1
 

راههایی برای افزایش تمرکز در کودکان

 
۱. کارها و تکالیف بزرگ را به کارهای کوچک تقسیم کنید
کارهای بزرگ نیازمند تمرکز و نظم بالایی هستند بنابراین تقسیم کردن آن به کارهای کوچک‌تر می‌تواند بسیار نتیجه‌بخش باشد. این روش می‌تواند هم در تکالیف مدرسه، هم در کارهای خانه و هم در یادگیری مهارت‌های جدید به کمک کودک شما بیاید.

انجام پروژه‌های کوچک که مجموع آنها منجر به انجام یک پروژه بزرگتر است، حس پیشرفت را در افراد ایجاد می‌کند و باعث می‌شود تا بتوانند راحت‌تر تمرکز کنند.

کارهای بزرگ نیازمند زمان و تمرکز بالاست و افراد برای انجام آنها باید خودشان را وقف آن کار کنند. این امر موجب خستگی فرد شده و باعث می‌شود تا افراد نسبت به انجام کار بی میل شوند. کارهای کوچک به سادگی انجام می‌شوند و نیاز به مقاومت بالا ندارند.2
 
محیط را آماده کنید
برخی کودکان با محیط آرامش‌بخش و ساکت راحت‌تر هستند. برخی دیگر در محیطی راحت‌تر هستند که جنب‌و‌جوش زیادی دارد. درک این مسأله که کودک شما در کدام محیط راحت‌تر است، می‌تواند اولین قدم در افزایش تمرکز او باشد.

آرامش: موسیقی بی‌کلامِ آرامش‌بخش و نور کم می‌تواند کودک شما را برای درس‌خواندن آماده کند. «کالپانا» (Kalpana)، مادر «ماناو» (Manav) چهار ساله، می‌گوید: ««ماناو» همیشه پرانرژی بود، ولی بعد از اینکه یک تنگ ماهی را در اتاقش قرار دادم، حس می‌ٰکنم کمی آرام‌تر شده! فکر می‌کنم تماشای شناکردن ماهی‌ها تأثیر خوبی روی او داشته است!»

دستگاه‌های الکترونیکی: حالت ایده‌آل این است که همه‌ی دستگاه‌ها شامل تلویزیون، آی‌پد، گوشی هوشمند و غیره را موقع درس‌خواندن خاموش کنیم یا از اتاق بیرون ببریم تا حواس کودک را پرت نکنند. اگر برای درس‌خواندن به رایانه نیاز دارد، مطمئن شوید از آن فقط برای درس‌خواندن استفاده می‌کند، نه چیز دیگر.

در‌دسترس‌بودن لوازم: هر چیزی که کودک لازم دارد را در دسترس او قرار دهید تا مجبور نشود بلند شود و چیزی را بردارد. کتاب‌ها، دفتر‌ها، مدادرنگی، مداد‌ها و حتی یک لیوان آب را برای او روی میز بگذارید. این کار به کودک یادآوری می‌کند، چه میزان از کارها باقی مانده و زمان خود را بهتر مدیریت کند. همه‌ی این کارها تمرکز و توجه کودکان را بیشتر می‌کنند.3
 
تنظیم قوانین
هیچ‌چیز بیشتر از این تمرکز فرزندتان را به هم نخواهد زد که وقتی در حال انجام تکالیف است کودک همسایه در بزند و از او بخواهد برای بازی با او همراه شود در حالی که باید تکالیفش درست و مرتب انجام شود قبل از آنکه برای بازی به بیرون برود.

با تنظیم قوانینی مثل تعیین زمان مشخص برای انجام تکالیف، این پیام را برسانید که کار مدرسه بر هر چیزی ارجحیت دارد. همچنین بفهمانید تا پایان انجام تکالیف و کنترل آن، تلویزیون یا تماس تلفنی، بازی‌های ویدئویی و... تعطیل است.1
 
عوامل حواس‌پرتی را کاهش دهید
ممکن است کودکان به انجام یک کاری علاقه داشته باشند اما نتوانند به عوامل حواس‌پرتی بی توجهی کنند. شما باید فضایی که در آن کودکان مشغول یادگیری هستند، درس می‌خوانند و یا به انجام کاری می‌پردازند را تا حد ممکن از عوامل حواس‌پرتی خالی نمایید.

به خصوص نسبت به اثرات تماشای تلویزیون توسط کودک، موسیقی بلند، آلودگی‌های صوتی گوناگون و هرچیز دیگری که حواس کودک را پرت می‌کند دقت داشته باشید.2
 
کاری کنید تا کودکان بازی کنند و شاد باشند
محول کردن کارهای بسیار زیاد به کودکان و نیز درگیر کردن آنها با فعالیت‌های بیش از حد، خستگی و فرسایش مغز کودکان را در پی خواهد داشت. به عنوان یک پدر و مادر باید به آنها کمک کنید تا زمان کافی برای تفریح و شادی را داشته باشند و احساس فشار نکنند.2
 
با دادن جایزه  تمرکز در کودکان را افزایش دهید
جایزه دادن به کودک اگر افراطی باشد می‌تواند تبدیل به باج شود اما حقیقت این است که انسان به تقویت مثبت،‌ پاسخ می‌دهد. اگر فکر می‌کنیدپاداش باعث ایجاد انگیزه در فرزندتان می‌شود از جایزه پولی یا غذایی خودداری کنید و در عوض پاداش را براساس گذران وقت با یکدیگر قرار دهید.

از فرزندتان بپرسید چه کارهایی دوست دارد با شما انجام دهد و یک هدف ماهانه برای آن تنظیم کنید. یک جدول انجام تکالیف ایجاد کنید.

برای هر تکلیفی که منظم انجام شده به فرزندتان یک ستاره بدهید. این ستاره‌ها می‌تواند بخشی از کاری باشد که آخر ماه قرار است انجام دهید؛ مثل خرید یک کتاب جدید یا به پارک رفتن، دوچرخه سواری یا سینما.1
 
تغذیه‌ سالم
خوردن غذای سالم رابطه مستقیمی با تمرکز کودک دارد. خوردن غذاهای آماده یا شیرین باعث می‌شود کودک بی‌حال شود، ولی غذا‌های پروتئینی مانند بادام، تخم‌مرغ و گوشت بدون‌چربی هوشیاری و تمرکز را بالا می‌برد.
 
کافئین
تحقیق جدیدی در آمریکا نشان می‌دهد مصرف قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا و کافئین‌دار در کودکان افزایش یافته است. این نوشیدنی‌ها شکر اضافی ناسالمی را وارد بدن آنها می‌کند که بعد باعث افت انرژی آنها می‌شود.
 
سبزیجات
تحقیقی جالب در دانشگاه «آلستر» (Ulster) انگلیس نشان می‌دهد: خوردن نان تُست و لوبیا‌ی پخته برای صبحانه قدرت درک کودکان را افزایش می‌دهد. کارشناسان اعتقاد دارند خوردن میوه‌ها و سبزیجات، آنتی‌اکسیدان‌ هایی را وارد بدن می‌کند که قدرت ذهن را افزایش می‌دهند.3
 
زمانی را به حواس‌پرتی اختصاص دهید
کودکان به‌صورت طبیعی پرانرژی و بازیگوش هستند، پس، وقتی زمان آنها برای انجام کاری به پایان رسید، می‌توانیم زمانی را به آنها بدهیم تا انرژی خود را تخلیه کنند. بهتر است در این زمان کار متفاوتی انجام دهند.

برای مثال، «شانتا» (Shantha) مادربزرگ «شیفرا» (Shifra) کودک ۸ ساله، می‌گوید: «وقتی به نوه‌‌ام املا یاد می‌دم، املای ۱۰ کلمه رو یاد می‌گیریم و بعد از آن به او اجازه می‌دم یک یا دو دقیقه اطراف خونه بدود یا اسکیت بازی کنه. این به او کمک می‌کنه روی ۱۰ کلمه‌ی بعدی تمرکز کنه».

از نظر او ترکیب‌کردن یک فعالیت ذهنی و یک فعالیت فیزیکی خیلی مؤثر است.3
 
برای رسیدن به هدف ضرب‌العجل تعیین کنید
تعیین زمان برای رسیدن به یک هدف به کودکان کمک می‌کند تا تمرکز کنند و در زمان تعیین شده آن را به سرانجام برسانند. با این حال شما باید حواستان باشد که برخی از کودکان وقتی که زمانی برای انجام کار تعیین می‌شود و یا زمان در نظر گرفته شده غیر معقول و کم است، احساس فشار می‌کنند. این فشار باعث ایجاد استرس در کودکان می‌شود که نتیجه آن از دست رفتن تمرکز است.2
 
برای کودکتان بازی فکری تهیه کنید
شما می‌توانید توانایی تمرکز در کودکتان را با بازی‌هایی که نیازمند فعالیت مفید ذهنی هستند افزایش دهید و بهبود بخشید. انواع بسیار گوناگونی از این بازی‌ها وجود دارد که می‌توانید آنها را از اسباب‌‌بازی فروشی‌ها تهیه نمایید.

بازی‌هایی که نیازمند تمرکز، برنامه ریزی و به طور کلی فعالیت ذهنی هستند، می‌توانند تفریح را با تمرکز ترکیب کرده و موجب افزایش تمرکز کودکان شوند. 2

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.setare.com
3.www.chetor.com