انواع توجه

تایید و توجه بزرگسالان در بین پاداش‌های مختلف برای کودکان جزء پاداش‌های قوی محسوب می‌شود. متاسفانه به ندرت والدین به طور معمول از این مورد استفاده می‌کنند. سه نوع توجه وجود دارد: توجه مثبت، توجه منفی، بی توجهی.
 
توجه مثبت
 وقتی به خاطر رفتار خوب و شایسته به فرزندان خود توجه می‌کنید در واقع توجه مثبت به آنها می‌کنید. توجه مثبت یعنی توجه به رفتارهای خوب و شایسته کودک.

توجه مثبت را می‌توان از طریق تشویق کلامی، بغل کردن کودک، تحسین کردن، نوازش کردن و غیره به کودک نشان داد.

گذاشتن یک یادداشت کوچک کنار ظرف غذای کودک می‌تواند یک توجه مثبت به کودک محسوب شود. توجه مثبت رفتار خوب و شایسته کودک را افزایش می‌دهد.
 
توجه منفی
 وقتی به خاطر سوء‌رفتار کودک او را مورد توجه قرار می‌دهید در واقع به او توجه منفی می‌کنید. توجه منفی اصولا زمانی که شما ناراحت و عصبانی هستید صورت می‌گیرد.

در این جور مواقع از طریق تهدید و موعظه کودک خود را مورد توجه منفی قرار می‌دهید. توجه منفی تنبیه نیست بلکه نوعی پاداش است. توجه منفی به کودک بدرفتاری او را از بین نمی‌برد بلکه باعث افزایش آن می‌شود.

توجه منفی به کودکان یاد می‌دهد که چطور می‌توانند پدر و مادر خود را به بازی گرفته و توجه آنها را به خود جلب کنند. آنها از این طریق یاد می‌گیرند تا والدین خود را به دردسر بیندازند. آنها نحوه دست انداختن والدین و کنترل آنها را از این طریق یاد می‌گیرند.

ما این رفتار را زمانی به کودکانمان یاد می‌دهیم که رفتار خوب و شایسته آنها را مورد توجه قرار نمی‌دهیم و صرفا زمانی که سوءرفتار داشته باشند به آنها توجه می‌کنیم. بنابراین هرگز رفتار خوب را فرض مسلم ندانید.

ما در مورد نوجوانان خود قطعا چنین رفتار می‌کنیم. ما از نوجوانان خود انتظار رفتار خوب را داریم اما تلاش‌های آنها را در این زمینه نادیده می‌گیریم.

هر وقت دیدید که کودکتان رفتار خوبی داشت آن را مورد توجه قرار دهید. همیشه دنبال رفتار خوب کودکان خود باشید. هر قدر به این رفتارها بیشتر توجه بکنید، در آینده نیز رفتار خوب بیشتری از کودک‌تان خواهید دید.1
 

دلایل جلب توجه در کودکان

کمبود اعتماد به نفس و نیاز به دیده شدن از مهم ترین دلایل توجه طلبی در کودکان است. رفتار های شما نیز به عنوان والدین، این مشکلات را در کودک تقویت می‌کند و کودک دست به جلب توجه می‌زند. برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان کلیک کنید. برخی از اشتباهات والدین که موجب توجه طلبی کودکان می‌شود عبارتند از:
 
دست کم گرفتن کودک
برخی از والدین تصور می‌کنند که کودک شان هیچ توانایی ندارد و علارغم توانایی های او، هیچ مسئولیتی را به کودک واگذار نمی‌کنند. این رفتار باعث کمبود اعتماد به نفس در کودک می‌شود.
 
توجه نکردن به کودک
نادیده گرفتن و بی توجهی باعث احساس نامرئی بودن در کودک می‌شود. زمانی که شما به حرف های کودک گوش نمی‌دهید و به بهانه های مختلف او را از خود می‌رانید، کودک احساس بی توجهی می‌کند و برای جلب توجه شما، رفتار های غیر عادی از خود نشان می‌دهد.2
 

رفتارهای شایع

کودک توجه طلب اغلب به روش های زیر رفتار می کند
 
  • معمولا پرهیاهو است.
  • به اقتدار پاسخ منفی می دهد.
  • سعی می کند به زور راه خود را به گروه همسن و سالان خود باز کند.
  • در همه کار تاخیر دارد.
  • در انجام تکالیف مدرسه تنبلی می کند.
  • اغلب در مدرسه دور از نیمکت خود است.
  • به خواهر-برادرها یا بچه های دیگر پیله می کند.
  • سوالات غیرضروری می پرسد.
  • اغلب سعی می کند برای اینکه جلب توجه کند، آدم غیرمتعارفی باشد.
  • حرف اشتباه را در زمان نامناسب می گوید.
  • اغلب لباس نامعمول و توجه طلبانه می پوشد.
  • ممکن است ناسزا بگوید  یا از کلامی زننده استفاده کند.3
 

چه موقع باید توجه طلبی کودک را نادیده گرفت؟

نادیده گرفتن توجه طلبی کودک به معنای نادیده گرفتن مشکل کودک نیست بلکه به معنای نادیده گرفتن خواسته کودک در خصوص توجه منفی است.

سوء‌رفتارهای زیادی هستند که نبایستی نادیده گرفته شوند. مشخص کردن اینکه چه سوء‌رفتاری باید تنبیه شود، کار آسانی نبوده و در این خصوص قاعده دقیقی هم وجود ندارد.

اما وقتی کودک به خاطر توجه طلبی بدرفتاری می‌کند آن را نادیده بگیرید. اگر کودکتان ظرف دو یا سه دقیقه، بدرفتاری خود را متوقف نکرد تذکری به او بدهید.

مثلاً به او بگویید: «من توجهی به گریه و زاری تو نخواهم کرد. هر وقت این بدرفتاری را متوقف کردی، می‌توانیم با من حرف بزنیم».

اگر عصبانی شده و یا اجازه بدهید که کودک شما، شما را دیوانه کند در این صورت بازنده خواهید بود. اگر کودکتان باید تنبیه شود این کار را بدون خشم انجام بدهید.

اما اگر خشمگین شوید کودک شما به خواسته خود که همان توجه منفی است دست می‌یابد. اگر احساس می‌کنید که دارید عصبانی می‌شوید کمی قدم بزنید و آرام بگیرید.1
 

نحوه برخورد با جلب توجه در کودکان

برای برخورد با جلب توجه های کودک راه حل هایی وجود دارد که عبارتند از:
 
کاهش توجه به رفتارهای منفی
هر قدر که به کارهای کودک، حساسیت بیشتری نشان بدهید، او را بیشتر به انجام آن کار تشویق می‌کنید. توجهات منفی همچون عصبانی شدن، فریاد زدن و ناراحتی باعث افزایش شدت کار نامطلوب کودک می‌شود.

کودکان دوست دارند رفتار هایی را انجام دهند که توجه والدین را به خود جلب می‌کند. در مقابل رفتارهای منفی کودک صبور باشید و بی توجهی کنید.

در عوض به رفتار های مثبت او توجه بیشتری نشان دهید تا کودک متوجه شود چه رفتارهایی مفید هستند. گاهی والدین نمی‌دانند در مواجهه با اشتباهات کودکان چگونه واکنش نشان دهند. در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی برخورد با اشتباهات کودک را مطالعه کنید.
 
ارضا حس جلب توجه کودک
علت جلب توجه کودک را شناسایی و مشکل را بر طرف کنید. به حرف های کودک توجه کنید و او را جدی بگیرید. مسئولیت هایی متناسب با سن و توانایی اش به او واگذار کنید تا احساس مفید بودن داشته باشد.
 
ایجاد حس تعلق در کودک
از عبارت های همچون من تو را خیلی دوست دارم، من به تو افتخار میکنم، من از تو خیلی راضیم و کلمات محبت آمیز دیگر استفاده کنید تا احساس تعلق خود را به کودک القا کنید.
 
محبت بی قید و شرط
برای محبت کردن به فرزندتان، شرط نگذارید یا به دنبال بهانه نباشید. او را هر لحظه در آغوش بگیرید و ببوسید و از عبارت های محبت آمیز استفاده کنید.

به این صورت کودک متوجه می‌شود که در هر حالی برای شما ارزشمند و دوست داشتنی است و نیازی به رفتارهای خاص برای جلب توجه ندارد. انواع راه‌های مناسب برای تشویق کودکان را مطالعه کنید.2

پینوشتها
1.www.setare.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.behinegi.com