29 دی 1388 / 3 صفر المظفر 1431 / 19 ژانویه 2010

به مناسبت اربعين حسيني و دعوت حضرت امام خميني (رحمت الله علیه) رهبركبيرانقلاب اسلامي به شركت در تظاهرات ، تهران و ديگر شهرستانها شاهد يكي از بزرگترين راهپيمايي ها در تاريخ ايران بود راهپيمايان در قطعنامه خود اعلام غير قانوني بودن سلطنت و خلع شاه ، برقراري حكومت اسلامي ، تشكيل شوراي انقلاب اسلامي ، بركناري دولت بختيار و پيوستن قواي نظامي به ملت را خواستار شدند مردم انقلابي هم چنين در اين قطعنامه برروابط حسنه با همه ملتها ، استعفاي وكلاي مجلس و اعضاي شوراي سلطنت تأكيد كردند. در همين ايام حضرت امام خميني (رحمت الله علیه) در پيامي فرمودند:« اينجانب ان شاءالله تعالي به زودي به شما مي‎پيوندم تا در خدمت شما باشم و باهمّت شجاعانه شما به رفع مشكلات كوشا بوده و با هم صدا و هم قدم شده همه اقشارملت برفسادها غلبه كنيم گفتني است كه طبق گزارش خبرگزاري ها در راهپيمايي اربعين حسيني در شهر تهران، دو ميليون نفر شركت داشتند.
در پي تهاجم چند صد مرد مسلح عراقي به پاسگاههاي مرزي اطراف قصر شيرين دولت ايران يادداشت اعتراضي تسليم مرزبانان عراقي كرد. شايان توجه است كه اين واقعه ماهها قبل از شروع رسمي جنگ تحميلي عراق عليه نظام جمهوري اسلامي ايران روي داد.
غائله آذربايجان يكي از مسائل‏ي بودكه با پايان جنگ جهاني دوم در ايران صورت عمل به خود گرفت اما بازتاب بين‏المللي يافت. شكل‏گيري فرقه دموكرات به رهبري جعفر پيشه‏وري و حمايت دولت شوروي از خودمختاري آذربايجان، باعث عكس‏العمل ارتش ايران شد. در اين حال نيروهاي نظامي ايران قصد ورود به منطقه را داشتند اما سربازان شوروي كه از زمان جنگ جهاني دوم در منطقه مستقر بودند از ورود آنان به منطقه جلوگيري كردند. در شهريور 1324ش، دولت ايران از دولت‏هاي نيروهاي مستقر در كشور درخواست كرد افراد خود را از ايران خارج كنند كه آمريكا و انگلستان در راستاي مقابله با شوروي اين امر را عملي كردند. اما ارتش شوروي، برخلاف قراردادهاي قبلي از اين اقدام سر باز زد. از اين رو، در روز 29 دي 1324ش نماينده ايران در سازمان ملل از اين سازمان درخواست رسيدگي نمود كه پس از صدور قطعنامه و پيگيري امر، قرار شد كه نيروهاي شوروي تا خرداد 1325 ايران را ترك كنند. شش ماه پس از خروج ارتش سرخ، نيروهاي نظامي ايران با ورود به آذربايجان، به غائله حزب دموكرات پايان بخشيدند.
آيت‏اللَّه سيدمحمد حجّت كوه‏كمره‏اي در سال 1271ش (1310 ق) در تبريز به دنيا آمد. پدر ايشان آيت‏اللَّه سيدعلي از مراجع معروف و معاصر شيخ مرتضي انصاري بود. ايشان پس از تحصيل مقدمات در تبريز راهي نجف اشرف گرديد و از محضر آيات عظام سيد محمدكاظم يزدي، ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي، شيخ الشريعه اصفهاني، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي استفاده نمود. ايشان سپس راهي قم گرديد و از درس آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي بهره برد و مورد توجه و لطف استاد قرار گرفت، به طوري كه وي را به عنوان يكي از دو وصي شرعي خود انتخاب نمود. آيت‏اللَّه حجت در فن رجال و درايه تخصص فراواني داشت و از علماي بزرگ، اجازه روايت اخذ كرده بود. ايشان پس از درگذشت آيت‏اللَّه حائري، زعامت اجرايي و علمي حوزه را با همكاري دو تن از بزرگان معاصرش به دوش كشيد و به تأليف و تدريس خود ادامه داد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1331ش (3 جمادي‏الاولي 1372ق) در 60 سالگي رحلت كرد و در مدرسه حجتيه قم مدفون گشت.
به دعوت امام خميني(ره) مردم ايران، با اتحاد، در يك راهپيمايي، عليه آخرين بازمانده رژيم شاه شركت كردند. در اين تظاهرات كه از بزرگ‏ترين اجتماعات دوران انقلاب بود و همزمان با روز اربعين سال 1399ق برگزار شد، شركت كنندگان خواستار اعلام غيرقانوني بودن سلطنت و خلع رژيم شاه و تأسيس جمهوري اسلامي شدند. غير از تهران، در غالب شهرها راهپيمايي انجام گرفت وليكن در نجف آباد، كرمانشاه، نهاوند، اروميه و مسجد سليمان به شديدترين وضع به خاك و خون كشيده شد و صدها تن از مردم، كشته و زخمي شدند. در همين روز حضرت امام، در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند: "اينجانب ان شاءاللَّه به زودي به شما مي‏پيوندم تا در خدمت شما باشم و با همت شجاعانه شما به رفع مشكلات بپردازيم و با هم‏صدا و هم‏قدم شدنِ همه ملت، در راه استقلال و آزادي ايران بكوشيم".
آيت‏اللَّه سيد احمد موسوي خوانساري در سال 1269ش (1309 ق) در خوانسار به دنيا آمد. وي در كودكي پدر را از دست داد و از آن پس تحت سرپرستي برادر بزرگش قرار گرفت. ايشان پس از طي مقدمات در زادگاه خود، راهي اصفهان و نجف‏اشرف گرديد و از محضر استادان نامداري همچون: آخوند خراساني، سيد محمدكاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياء عراقي استفاده كرد. ايشان همچنين در اراك نيز از آيت‏اللَّه حائري يزدي كسب فيض نمود. آيت اللَّه خوانساري از آن پس به تدريس همت گماشت و مدتي بعد درس خارج فقه و اصول خود را داير ساخت. وي در سال 1329ش، به درخواست مردم تهران به آن شهر عزيمت نمود و در مسجد حاج سيد عزيزاللَّه بازار تهران، به اقامه نماز جماعت مشغول گرديد. آيت‏اللَّه خوانساري از عالماني است كه همزمان با خروش مقدس امام خميني عليه رژيم طاغوت، همواره از آن حضرت پشتيباني مي‏كرد و از هر اقدامي براي پيشبرد اهداف انقلاب كوتاهي نمي‏كرد. حضور ايشان در پايتخت علاوه بر روحيه دادن به انقلابيون، باعث برخورد محتاطانه‏تر رژيم با مردم مي‏گرديد. در محضر درس اين فقيه نستوه، عالمان نامداري چون حضرات آيات: شهيد مرتضي مطهري، امام موسي صدر، سيد رضا صدر و جلال طاهر شمس پرورش يافتند. آيت‏اللَّه خوانساري در طول عمر با بركت خود، آثار فراوان عمراني و علمي از خود برجاي گذاشت كه بخش عمده‏اي از آن، شامل آثار علمي و تاليفات آن فقيه بزرگوار مي‏باشد. شرح مختصر نافع، حاشيه بر عروة الوثقي و العقايد حقه و... از آن جمله‏اند. ايشان از صدقات جاريه به ساخت مساجد و مدارس و حسينيه‏ها و درمانگاه‏ها همت گماشت و منشأ خدمات خير گرديد. آيت‏اللَّه خوانساري سرانجام در 29 دي 27 ( 1363 ربيع‏الثاني 1405ق) در 94 سالگي رحلت كرد و در حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) به خاك سپرده شد.
«حضرت امام محمد باقر(علیه السّلام) » پنجمين ستاره آسمان امامت درمدينه منوره قدم به عرصه حيات نهادند. مادرامام محمد باقر(علیه السّلام) فاطمه دخت گرامي امام حسن مجتبي (علیه السّلام) بود، ازاين رو آن حضرت هاشمي و علوي محسوب مي شوند. دوران زندگي امام محمد باقر(علیه السّلام) بسيارپرآشوب و نابسامان بود. زيرا ازيك طرف شهادت امام حسين (علیه السّلام) تأثيربسيارعميقي درمحيط جامعه اسلامي گذاشته بود و ازطرف ديگرجنايتهاي اجتماعي و مفاسد اخلاقي خلفاي آل مروان و آل زياد مردم را به تنگ آورده بود. امام محمد باقر(علیه السّلام) درچنين محيط نابساماني با درايت خاص خويش اصول فقه را بنيان گذاشتند و مكاني علمي- مذهبي بنا كردند كه دانشمندان بسياري دراين مركزپرورش يافتند. عمق دانش و اِشراف امام محمد باقر(علیه السّلام) برعلوم مختلف موجب شد كه ايشان را« باقِرُ العلوم» يعني شكافنده دانشها بخوانند. امام پنجم دردوران امامتشان با مخالفتهاي امويان مواجه بودند اما با وجود فشارها و تنگناهاي بسيار، امام باقر(علیه السّلام) ازطريق تعليم و تربيت طالبان علم، جنبش علمي دامنه داري را آغازكردند كه مقدمات تأسيس دانشگاه اسلامي را دردوران خفقان اموي پي ريزي كرد. اين امربا پرورش دانشمندان علوم اسلامي درزمان فرزند بزرگوارامام محمد باقر«علیه السلام» يعني امام جعفرصادق «علیه السلام» شكل گرفت و به ثمررسيد.
سيد احمد اديب پيشاوري حكيم ، اديب و شاعرگرانقدرقرن اخير درتهران درگذشت. او درپيشاور پاكستان متولد شد و تحصيلاتش را درغزنين، خراسان و سبزواربه پايان رساند. اديب پيشاوري ازشاگردان حاج ملا هادي سبزواري بود و مراتب عالي فلسفه را ازوي آموخت. سپس به مطالعه كتابهاي ادبي و سرودن شعرپرداخت.
« حجة الحق ابوعلي حسين بن عبدالله بن سينا » ملقّب به« شَرَفُ المُلك» و« شيخ الرئيس» ازنوابغ و دانشمندان نامدارجهان و ازحكيمان بزرگ ايران و اسلام درقريه خورمثن خراسان بدنيا آمد. اين نابغه دوران كودكي قرآن و برخي ازدانشها چون منطق، هندسه و نجوم راآموخت. سپس به تحصيل علوم طبيعي، مابعدالطّبيعه و طب پرداخت. ابن سينا دردوران جواني به سبب تحصيل علوم معالجه نوح بن منصورساماني ازكتابخانه و ارزشمند او بهره مند شد و با مطالعه كتابهاي فراوان بردانش خويش افزود. ازجمله كساني بود كه ازنظرهوش و استعداد درحدكمال انساني و دركارتحقيق بسياردقيق و نكته سنج بود. ابوعلي سينا درمشرق فيلسوفي توانا بشمارمي رود و درمغرب به طبيبي حاذق شهرت دارد. فلسفه ابن سينا مشّايي و متأثّر ازفلسفه نو افلاطوني اسلامي است. ابن سينا نخستين كسي است كه كتابهاي جامع و منظم فلسفي درباب اسلام نوشت. ازميان آثارارزشمند دانشمند نابغه ابوعلي سينا «نجات، انتشارات، قانون، شِفا و دانشنامه علايي» را مي توان نام برد.
سيده نفيسه، دختر حسن بن زيد بن حسن بن علي بن ابي‏طالب همسر اسحاق مُؤْتَمَن و از زنان محدّثه مي‏باشد. او در سال 145 ق درمكه متولد شد و در مصر اقامت گزيد. پس از وفات شافعي، عالم بزرگ مسلمان، جنازه‏اش را به خانه‏ي آن بانوي مجلّله برده و در آن‏جا نماز خواندند. سيده نفيسه در مصر دار فاني را وداع گفت و مقبره‏اش زيارتگاه گرديد.
: محمد بن عبداللَّه مشهور به حاكم نيشابوري از بزرگان محدثين و فقها و مورخين اسلام است. معروف است كه وي با دو هزارتن از مشايخ در بلاد مختلف ديدار و مباحثه كرده و از آنان حديث شنيده است. ابوعبداللَّه در سال 359 ق قاضي نيشابور شد و در نزد شاهان آل‏بويه و ساماني حرمت و تقرب داشت. كتاب معروف او در حديث "المُسْتَدْرَكُ بَيْنَ الصحيحين" است. كتاب تاريخ نيشابور يا تاريخ علماي نيشابور از تأليفات ديگر اوست.
امين الله حسين آهنگساز و موسيقيدان برجسته ايراني تبار در خانواده‎اي ايراني در تركمنستان روسيه متولد شد. او از 12 سالگي به دنياي موسيقي وارد شد و پس از انقلاب اكتبر در سال 1917 در روسيه به اتفاق خانواده اش به آلمان مهاجرت كرد امين الله حسين بعد از مدتي تحصيل طب دوباره به موسيقي روي آورد. اولين اثر امين الله حسين« به سوي روز نهايي و مهمترين اثر وي سمفوني شن و مينياتورهاي ايراني» نام دارد.
از اوايل قرن هشتم ميلادي برابر با اواخر اولين قرن هجري، مسلمانان كه بيش از نيم قرن از حكومتشان در جنوب غربي آسيا و شمال افريقا مي‏گذشت به اسپانيا لشكركشي كردند و آن را ضميمه حكومت اسلامي نمودند. در طول صدها سال حكومت مسلمانان در اسپانيا كه به اندلس شهرت يافته بود، مراكز متعدد فرهنگي و اقتصادي به وجود آمده و شهرهاي فراواني ساخته و تجديد بنا شد. در اواخر قرن پانزدهم ميلادي، اندلس دستخوش موج عظيمي از حملات پي در پي مسيحيان گرديد و قلمرو مسلمانان، در شرق و غرب، يكي پس از ديگري به دست مسيحيان افتاد. در طي حملات بعدي، بسياري از شهرهاي غربي به تصرف مهاجمان مسيحي درآمد و از آن پس، اوضاع اندلس رو به پريشاني نهاد. حملات سنگين مسيحيان باعث تضعيف بيشتر قواي مسلمانان و كاهش قدرت آنان گرديد و مسيحيان را در تصرف ديگر شهرهاي اندلس، مصمم‏تر ساخت. پس از چندي پرتغالي‏ها سرزمين‏هاي جنوب غربي را مورد تجاوز قرار داده و علي رغم تحمل تلفات فراوان، با تصرف نقاط مختلف اندلس شامل قرطبه و اِشبيليه، آخرين ضربات را بر پيكر اندلس وارد آوردند. هنوز مدت زيادي از اين تجاوزات نگذشته بود كه تمام شهرهاي اسلامي اندلس در شمال، غرب و شرق به دست مسيحيان افتاد و از فرمان‏روايى پهناور و مقتدر مسلمانان در اندلس، جز غرناطه در جنوب و چند شهر كوچك، ديگر چيزي باقي نماند. سرانجام مهاجمان مسيحي با حمله‏اي وسيع و پس از 9 ماه محاصره، شهر غرناطه، آخرين پايگاه مسلمانان در اندلس را كه در دوران شكوفايى تمدن اسلامي در طي چندين قرن به عنوان مهد اين تمدن به شمار مي‏رفت، در 19 ژانويه 1492م تصرف كردند و به اين ترتيب اندلس پس از حدود 800 سال به طور كلي از دست مسلمانان خارج شد. مسلمانان در هنگام حكومت خود در اندلس، در نشر فرهنگ و تمدن اسلامي كوشيدند و تمدني درخشان با شهرهاي آباد، كشاورزي، صنايع و معماري پرشكوه به وجود آوردند. بدين وسيله بود كه تمدن اسلامي و قسمت مهمي از علم و ادب يونان از طريق اسپانيا به اروپاي غربي انتقال يافت. و از ميان مسلمانان اندلس، دانشمندان بزرگي در علوم گوناگون ظاهر شدند و در بسط تمدن اسلامي كمك شاياني كردند.
ميشل عفلق پايه‏گذار حزب بعث در 19 ژانويه 1910م در دمشق و در يك خانواده مسيحي به دنيا آمد. وي در 18 سالگي براي ادامه تحصيل عازم فرانسه شد و از دانشگاه سوربُن اين كشور فارغ التحصيل گرديد. عفلق در سال 1933م به همراه يكي از دوستانش هسته اوليه يك سازمان سياسي تشكيلاتي با هدف اتحاد همه احزاب و تشكيلات سياسي موجود در كشورهاي عربي را بنيان نهاد. آنان با اين هدف، در سال 1941م سازمان الاحياء العربي را بنيان‏گذاري كردند و سپس روزنامه البعث را كه ارگان اين حزب بود، تأسيس كردند. عفلق نيز در اولين كنگره عمومي حزب بعث در سال 1947م به دبير كلي اين حزب انتخاب شد و با حمايت از طرح وحدت سياسي سوريه و مصر، به عنوان يك چهره برجسته سياسي مطرح گرديد. وي طي سفري به بغداد، حمايت خود را از كودتاي عبدالكريم قاسم در براندازي حكومت سلطنتي اعلام نمود و جاي پايى نيز در عراق براي خود باز كرد. عفلق طي زمينه‏سازي سياسي جهت كودتاي آرام احمد حسن البكر در سال 1968، از دمشق به بغداد آمد و از آن تاريخ تا زمان مرگ خود به عنوان مغز متفكر حزب بعث عراق باقي ماند. ميشل عفلق مدافع سرسخت انديشه پان عربيسم و ناسيوناليسم عربي بود و انديشه سلطه بر كل جهان عرب كه توسط حكومت‏هاي بعثي عراق ابراز شد از خميرمايه‏هاي ذهني ميشل عفلق ناشي مي‏گرديد. ميشل عفلق سرانجام در 24 ژوئن 1989م در 79 سالگي بر اثر بيماري در پاريس جان سپرد.
فدريكو فلليني فيلم‏ساز ايتاليايى در 19 ژانويه سال 1920م در ايتاليا تولد يافت و پس از تحصيلات مقدماتي، به سيرك و نقاشي علاقه‏مند شد. سپس به رم رفت و به كارِ كشيدن كاريكاتور و نوشتن قطعات راديويى مشغول گرديد. فلليني از 1938م به عنوان فيلم‏نامه نويس مشغول به كار شد و سپس به كارگرداني پرداخت. وي پس از جنگ به عنوان دستيار كارگردان روبرتو روسِليني ديگر فيلم‏ساز نامدار سينماي ايتاليا در ساخت فيلم "رُم شهر بي‏دفاع" همكاري كرد. فليني به عنوان كارگرداني صاحب سبك در عرصه سينما، در سال 1993م شش ماه قبل از مرگ، جايزه افتخاري اسكار را به خاطر آثار با ارزش خود در دنياي سينما دريافت نمود و سرانجام در 30 اكتبر 1993م در 73 سالگي درگذشت.
/خ