هرآنچه که باید راجع به زودرنجی در کودکان بدانیم

ویژگی‌های کودکان زودرنج

برخی از افراد از همان سنین ابتدایی حساسیت بیشتری نسبت به سایرین دارند و دائماً از کوچک‌ترین مسائل آزرده می‌شوند. این امر باعث می‌شود که در اصطلاح به آن‌ها زودرنج بگویند. کودکانی که دچار زودرنجی هستند، اکثراً بابت هر چیزی شروع به گریه  و زاری می‌کنند، بهانه می‌گیرند یا رفتارهایی نظیر قهر کردن و مخالفت با دیگران را از خود نشان می‌دهند.

این رفتارها به مرور می‌توانند روابط آن‌ها را با همسالانشان محدود کرده و منجر به منزوی شدن کودک شوند. از طرف دیگر چالش‌هایی که این بچه‌ها در خانواده ایجاد می‌کنند می‌تواند منجر به چرخه معیوبی در خانواده شود.

به این صورت که آن‌ها دائماً نسبت به هر چیز کوچکی واکنش نشان می‌دهند. در جواب این رفتارها والدین احساس کلافگی می‌کنند و بدرفتاری با کودک به احتمال بیشتری اتفاق می‌افتد.

در نهایت این امر به زودرنجی و حساسیت بیشتر منجر می‌شود و به این ترتیب این چرخه با کارکرد معیوب خود ادامه می‌یابد. در این شرایط کودکان بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی دوران کودکی و مشکلات رفتاری قرار دارند.1
 

دلایل حساس و زودرنج شدن کودکان

علل مختلفی وجود دارد که سبب حساس و زودرنج شدن کودکان میشود که عبارتند از:

- روش تربیتی پدر و مادر

- تعداد فرزندان

- توجه بی اندازه خانواده یا کم توجهی و نادیده گرفتن کودک در محیط منزل

- مقایسه با دیگران

- وسواس فکری

- اعتماد به نفس پایین

- کمال گرایی

- ایجاد احساس گناه

- منفی بافی

- جلوگیری از حضور کودک در جمع

- تحقیر و سرزنش

- تبعیض و تنبیه کودک میان دیگران.2
 

روش های درمان زودرنجی در کودکان

 

از تنبیه و پاداش استفاده کنید

یک نگاه محبت آمیز، فراهم کردن یک هدیه کوچک، می تواند بیانگر اهمیت شما به این سبک جدید رفتار فرزندتان باشد. قانونمند بودن، توجه کردن و پاداش دادن از سوی والدین کلید تغییر رفتار این کودکان است. بنابراین دقت در اینکه چه زمانی و چگونه رفتارهای کودک مورد توجه شما قرار می گیرد اهمیت بسزایی دارد.
 

به کودک ابراز علاقه و محبت کنید

حتماً شما هم تأثیر محبت را در افراد مختلف دیده اید.کودکان همچون شیشه صاف، شکننده و بسیار حساس به کلمات و رفتار والدین و بزرگترها هستند. با توجه به اینکه نیاز مبرم کودک به عاطفه، محبت و عشق است، والدین باید کودک خود را از نظر نیازهای روحی سیراب نگه داشته و به او احترام بگذارند، او را در آغوش بگیرند، بازی کنند و کودک را مورد محبت خود قرار دهند.

 محبت والدین به کودک باید حد تعادل داشته باشد. دلسوزی بیش از حد می تواند در آینده ضررهای زیادی برای او در پی داشته باشد چراکه دیگران مانند شما با او رفتار نخواهند کرد.
 

در رفتارهای تشویقی ثابت قدم باشید

همانطور که می دانیدکودکان بعداز به خاطر سپردن چیزی سریع آنرا فراموش می کنند. حافظه کودکان محدود است بنابراین او ممکن است خیلی زود رفتارهایی را که به خاطر آنها تشویق شده یا مورد بی توجهی قرارگرفته است فراموش کند. بنابراین باید با پشتکار به تلاش خود ادامه دهید.

همچنین به علت همین محدودیت در ظرفیت حافظه کودک از سخنرانی های طولانی مدت در این زمینه، خودداری کنید چون به نسبت میزان زمانی که وقت خواهید گذاشت نتیجه مطلوبی عایدتان نمی شود و در نتیجه ممکن است احساس کنید تلاشتان بی اثر است.
 

با کودکتان منطقی رفتار کنید

منطقی رفتار کردن با کودک باعث می شود که او تحت تاثیر احساساتش قرار نگیرید . مثالی می تواند این روش را شفاف تر کند . وقتی کودکی به زمین می خورد هم نیاز به هم احساسی دارد و هم نیاز به حمایت و هم نیاز به استقلال. لذا اگر با دلسوزی زیاد دستش را بگیرید و بلندش کنید استقلال را فرا نمی گیرد.

اگر هم نسبت به احساسش بی توجه باشید نتایج خوبی نخواهد داشت . لذا با یک هم احساسی کوتاه او را تشویق کنید تا از جای خود بلند شود و روی پای خودش بایستد .لذا او باید متوجه شود که نمی تواند با استفاده از گریه و احساسی کردن شما روند رفتاری شما را متوقف و طبق میل خودش تنظیم کند .

اگر به او تذکری دادید و گریه کرد . بهتر است بگید : می دونم ناراحت شدی اما مامان و بابا از تو این طور انتظار دارن . پس هروقت گریه ات تموم شد بیا بیشتر با هم صحبت کنیم.
 

 مقابله به مثل نکنید

درست است که محبت بیش از حد و نادیده گرفتن نتیجه جالبی در اینگونه مواقع ندارد اما مقابله به مثل هم روش صحیحی نیست. در مقابل هر رفتاری از کودک که سلطه گری او را نشان می دهد بدون آن که عصبانی شوید یا حالت قهر به خود بگیرید به کار دیگری مشغول شوید و یا آن مکان را به طور موقت ترک کنید.

وقتی این رفتار بارها از سوی شما تکرار شود کودک متوجه می شود که نمی تواند با این سبک رفتار به خواسته اش برسد. اما باز هم تاکید می شود که منظور قهر کردن طولانی مدت یا با خشونت طرد کردن کودک نیست.
 

داشتن رابطه با دوستان و شرکت در بازی های گروهی

کودکان زودرنج با انجام بازی های گروهی در می یابند که همیشه همه چیز آنطور که آنها می خواهند پیش نمی رود. شرکت دادن در بازی های جمعی و دخالت نکردن برای حل چالش های کودک با هم سالان خود بسیار مفید است اما این کار زمانی بازده بهتری دارد که در هر بار چند نکته لازم برای داشتن تعاملی مطلوب را با او تمرین کنید و از او بخواهید آنها را به کار برد.3
 

چه زمانی می‌توان گفت زودرنجی در کودکان به افسردگی منجر شده؟

افسردگی در کودکان با افسردگی در بزرگسالان متفاوت است. برای مثال ممکن است کودک افسرده پرخاشگری بیشتری از خود نشان دهد. این مسئله به خصوص در پسران بیشتر دیده می‌شود چراکه آن‌ها بیشتر مشکلاتشان را برون‌ریزی می‌کنند.1
 

روانشناسان برای زودرنجی کودکان چه کار می‌کنند؟

روانشناسان برای درمان مشکلات کودکان بیشتر از درمان‌های رفتاری استفاده می‌کنند. در واقع یکسری تمرین‌ها ارائه می‌شود که در طی آن کودک و خانواده تلاش می‌کنند تا چرخه‌های معیوبی که در طول متن ذکر شد را بشکنند. در طی این درمان روانشناس می‌تواند از بازی درمانی کمک بگیرد تا روند بهبود رفتار سریع‌تر طی شود.1

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.beytoote.com
3.www.bestkid.ir