آفت دهان شایع‌ترین نوع بیماری دهان است که بیشتر روی لب، لثه و یا زبان ایجاد می‌شود. شکل ظاهری آفت به صورت زخم‌های زرد یا سفیدی هستند که با بافتی قرمز و ملتهب احاطه شده‌‌اند.


علت آفت دهان

یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد آفت، وراثت است، بنابراین اگر در اطرافیان خود افرادی هستند که به این عارضه مبتلا شده‌اند، ریسک مبتلا شدن شما نیز بسیار بالا می‎باشد. رایج‌ترین دلایل ایجاد آفت دهان عبارت اند از:

استرس
آلرژی غذایی
عفونت ویروسی
اختلالات هورمونی
چرخه و روند قاعدگی
ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن

کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین B-3 یا همان نیاسین، B-9 یا اسید فولیک، B-12 یا کوبالامین احتمال بروز این بیماری را بیشتر خواهد کرد. همچنین کمبود آهن، روی و کلسیم نیز دلایلی برای ایجاد زخم و یا تشدید آن خواهد بود.1


درمان‌های خانگی آفت دهان

پیاز را به شکل خام بخورید؛ می‌توانید همراه غذا و به عنوان چاشنی از آن استفاده کنید، پیاز به دلیل داشتن سولفور در پیشگیری و حتی درمان آفت دهان می‌تواند موثر باشد.

دمنوش گل‌همیشه بهار یا جوشانده مریم‌گلی می‌تواند به‌صورت دهان‌شویه برای درمان آفت از نوع بلغمی(سرسفید) بکار گرفته شود؛ برای تهیه دمنوش کمی از گیاه خشک را در آب بجوشانید و برای دهان شویه صبر کنید دمنوش سرد شود و پس از آن قرقره کنید.

کمی پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری گلیسیرین مخلوط کنید تا به شکل خمیری درآید و این خمیر را مستقیماً بر روی زخم بگذارید؛ می‌توانید به جای گلیسیرین از آب استفاده کنید.

روغن یا اسانس نعناع را مستقیماً بر روی زخم‌ها استفاده کنید تا درد آن کاهش یابد، می‌توانید دو بار در روز این کار را انجام دهید؛ سعی کنید روغن نعناع حداقل 15 تا 20 دقیقه بر روی زخم‌ها باقی بماند، سپس دهان را با آب شستشو دهید.

ماست محلی درمان مؤثری برای آفت دهان است؛ خوردن ماست دو بار در روز یا خوردن ترکیب موز و ماست برای صبحانه در بهبود آفت مفید است؛ پنیر محلی نیز مفید است.

خوردن آب پرتقال تازه (3 تا 4 نوبت در روز) می‌تواند به درمان زخم آفت کمک کند؛ جالب است بدانید که یکی از دلایل بروز آفت دهان، کمبود ویتامین C‌ است، آب پرتقال تازه سرشار از ویتامین C است و استفاده روزانه‌ آن، ویتامین C‌ مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.

از شیرِنارگیل به عنوان دهان‌شویه 3 تا 4 بار در روز استفاده کنید و تا بهبودی زخم‌ها ادامه دهید؛ می‌توانید مقدار کمی عسل را با شیرِنارگیل مخلوط کنید و از آن برای دهان‌شویه استفاده کنید.

خوردن آب شاه‌توت، راه درمانی دیگری است که باعث کاهش درد و تحریک زخم‌های دهانی می‌شود.

یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان‌شویه از آن استفاده کنید و این کار را 3 تا 4 بار و تا بهبود زخم‌ها ادامه دهید.

آب آلوئه‌ورا را 2 تا 3 بار در روز قرقره کنید و تا بهبودی زخم‌ها ادامه دهید.

مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان‌شویه تا بهبودی زخم‌ها استفاده کنید؛ بهتر است این محلول را صبح‌ها استفاده کنید.

جفت بلوط، لایه نازک قهوه‌ای رنگی است که بین پوست بلوط و مغز آن قرار گرفته و به راحتی هم جدا می‌شود؛ این گیاه، اثرات بسیار مفیدی در بهبودی آفت و زخم‌های دهان دارد.

توصیه اکید به افراد مبتلا به آفت این است که سماق را بر روی انگشت بمالند و آن را به مدت چند دقیقه روی محل آفت نگه دارند.

غوره از نظر طب قدیم ایران سرد و قابض است و در درمان ورم مخاط دهان و زخم‌های دهانی و بهبود آفت دهان موثر است.

گل پنیرک به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی نظیر موسیلاژ، تانن‌ها و اسانس‌های فرار دارای خواص ضد التهابی است به طوری ‌که به صورت حمام دهان برای درمان آفت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده از دهان‌شویه ختمی روزی چند بار و یا آغشته نمودن پنبه‌ای به آن و قرار دادن روی محل دردناک به بهبود آفت کمک می‌کند.

نگه داشتن سائیده تخم خرفه در دهان در رفع آفت دهان به خصوص اطفال موثر است.

برای جلوگیری از پیشرفت و تسکین درد آفت دهان می‌توان مغز فلوس بدون دانه و تخم گشنیز را به نسبت مساوی خیسانده، صاف کرده و غرغره کرد و روزی چند بار این عمل را تکرار کرد.2

یکی از ساده‌ترین راه‌های درمان آفت دهان استفاده از آب و نمک است، نمک حاوی سدیم و سایر مواد معدنی است و به عنوان یک ضد عفونی کننده طبیعی و دهانشویه شناخته می‌شود.

کافی است تا یک قاشق غذاخوری نمک طبیعی را به نصف فنجان آب گرم اضافه کنید و به مدت ۳۰ ثانیه آن را در دهانتان نگه دارید و سپس آن را از دهانتان خالی و مجدد این روش را تکرار کنید این روش را تا زمانی که فنجان خالی شود ادامه دهید.

یکی دیگر از راه حل‌های موثر برای از بین بردن آفت دهان استفاده از جوش شیرین است چرا که ترکیبات قلیایی آن باعث خنثی شدن اسیدیته دهان و مرهمی برای آفت دهانی محسوب می‌شود، همچنین جوش شیرین با از بین بردن باکتری‌های موجود در دهان به عنوان یک ضدعفونی کننده دهان شناخته می‌شود.
کافی است تا یک قاشق چایخوری جوش شیرین را به نصف فنجان آب اضافه کنید و مقداری از این ترکیب را مدتی در دهانتان نگه دارید و سپس آن را خالی کنید، این روش را باید چند بار تکرار کرد تا اثربخشی لازم را داشته باشد.

از عهد باستان ریحان یک ضد عفونی کننده قوی در دندانپزشکی محسوب می‌شود و دارای مزایای بسیاری برای سلامت دهان و دندان است.

ریحان دارای خواص ضد میکروبی بوده و در درمان عفونت‌ها بسیار موثر است، باید توجه داشت که ریحان نه تنها در درمان آفت تاثیرگذار است بلکه از بروز آفت‌های دهانی و عفونت نیز جلوگیری می‌کند.3


در چه کسانی احتمال ابتلا به آفت دهان بیشتر است

20 درصد از جمعیت جهان، یک بار یا بیشتر دچار آفت دهان می شوند. آفت دهان در زنان شایع تر از مردان است و معمولا در دوران کودکی و یا کهنسالی روی می دهد .جالب است بدانید دود سیگار از دهان در برابر آفت ها محافظت می کند .


زمان مراجعه به پزشک در آفت دهانی

آفت دهانی ممکن است نشانه ای از یک عفونت ویروسی یا نشانه کمبود مواد مغذی در بدن و یا ابتلا به بیماری سیلاک باشد . آفتی که با گذشت 3 هفته از بین نرفت و ظاهری غیرمعمول داشت باید به پزشک نشان داده شود. در مواردی نادر این آفت نشانه سرطان دهان هست.4


پی نوشت:
1.www.sibesefidclinic.com
2.www.jadidtarin.com
3.www.yjc.ir
4.namnak.com