علائم و نشانه های زایمان

نشانه‌های زایمان در هر فرد متفاوت است اما دانستن آن‌ها ضرورت دارد. با آگاهی از تعدادی از این نشانه‌ها می‌توانید در صورت نیاز خودتان را به بیمارستان برسانید و اقدامات لازم را به سرعت انجام دهید.برخی از مهم‌ترین علائم زایمان شامل موارد زیر است:
 
انقباضات زایمان
انقباضات رحم، اولین و واضح‌ترین نشانۀ شروع زایمان است. این انقباض‌ها مانند دردهای شدت‌یافتۀ عادت ماهانه است. احتمالاً انقباضاتی را در طول بارداری و به خصوص در اواخر آن داشته‌اید که این انقباضات بدون درد در طول بارداری، انقباضات براکستون هیکس؛ Braxton hicks، نامیده می‌شود و در واقع نشانۀ زایمان به حساب نمی‌آید.

وقتی این انقباض‌ها منظم و شدت آنها بیشتر شده باشد و بیشتر از ۳۰ ثانیه طول بکشد، می‌تواند نشان‌دهندۀ شروع فاز اول زایمان باشد. با پیشروی زایمان، تعداد انقباض‌ها بیشتر، طولانی و قوی‌تر می‌شود. تا زمانی که هر انقباض ۳۰ تا ۹۰ ثانیه طول ‌کشید و فاصله بین هر انقباض به پنج دقیقه رسید، شما وارد فاز اول زایمان شده‌اید و بهتر است به بیمارستان مراجعه کنید. نیازی نیست نگران باشید، زیرا تا خارج شدن نوزاد هنوز چند ساعت فرصت دارید.1
 
پاره شدن کیسه آب
احتمالا شما هم نگران پاره شدن کیسه آب در مکان‌های عمومی مثل محل کار، سینما و یا فروشگاه هستید، بهتر است بدانید تنها عده کمی از زنان هستند که بدون دردهای انقباضی، کیسه آب شان پاره می‌شود. پس نگران این اتفاق نباشید.

در صورتی که این اتفاق برایتان پیش بیاید، شما با سیل زیادی روبه رو نخواهید شد و تنها مقداری از این آب، نشت کرده و رخداد وحشتناکی در انتظارتان نیست. موقعیت سر نوزاد، اجازه خروج آب زیاد از بدن را نمی‌دهد. یکی از علائم زایمان پاره شدن کیسه آب است که در آن ترشحات بی بو و بی رنگ از بدن خارج می‌شود. اغلب زنان، بعد از گذشت 12 ساعت از این نشانه، زایمان می‌کنند.2
 
احساس خروج ترشحات
در دوران بارداری دهانه‌ی رحم بسته می‌ماند و به‌خاطر وجود مخاط مسدود می‌شود. این قضیه، روشی طبیعی برای حفظ جنین از عفونت است. اما هر چقدر که زمان زایمان نزدیک‌تر می‌شود، دهانه‌ی رحم بازتر می‌گردد و مخاطی که در آنجا جمع شده‌اند، کم‌کم تخلیه می‌شوند.

این مخاط که اندازه‌ای در حد یک قاشق چای‌خوری دارد، به‌شکل ترشحی حباب‌مانند از بدن مادر تخلیه می‌شوند. ممکن است با گشاد شدن دهانه‌ی رحم، رگ‌های خونی هم پاره بشوند.

در نتیجه، شاید ترشحات همراه با اندکی خون باشند. مشاهده‌ی چنین ترشحاتی نشان از این دارد که زایمان در ظرف چند ساعت آینده، روزها و شاید هفته‌های آتی به‌وقوع خواهد پیوست. در هر حال، چنین علامتی حاکی از باز شدن دهانه‌ی رحم است.3
 
دچار شدن به اسهال
در آستانه‌ی زایمان، بدن شروع به ترشح پروستاگلاندین‌ها (prostaglandins) می‌کند. این مواد مانند هورمون‌ها هستند و باعث انقباض رحم می‌شوند. در نتیجه، به نرم شدن حرکت و باز شدن دهانه‌ی رحم کمک می‌کنند. البته این مواد باعث تحریک روده‌ها، احساس و عمل دفع و بعضا اسهال هم می‌شوند.3
 
احساس داشتن انرژی زیاد
درست است که دوران بارداری خستگی زیادی در پی دارد اما در هفته‌های پیش از زایمان، زنان انرژی زیادی دارند و تمایل زیادی به انجام فعالیت‌های مختلف از خود نشان می‌دهند. آن‌ها عموما در این زمان، احساس می‌کنند باید به کارهایشان سر و سامان بدهند و به امور مربوط به فرزندشان نظم ببخشند.2
 
سبک شدن جنین داخل رحم
یکی دیگر از علائم و نشانه‌های زایمان در زنان این است که متوجه سبک شدن جنین در رحم یا پایین آمدن جنین در لگن می‌شوند. برای بعضی از زنان این اتفاق از 2 هفته مانده به زمان زایمان رخ می‌دهد و برخی دیگر، چنین احساسی را تجربه نمی‌کنند.2
 
نازک شدن دهانه‌ی رحم
علاوه‌بر گشاد شدن دهانه‌ی رحم، این قسمت از بدن مادر در هفته‌های قبل از زایمان، نازک هم می‌شود. علت این است که نازک شدن دهانه رحم به باز شدن آن برای انجام زایمان کمک بیشتری می‌کند. این علامت باید ازطریق معاینه‌ی پزشک در این ناحیه تأیید شود.3
 
افزایش احساس دفع ادرار
افتادن سر بچه در قسمت لگن مادر باعث می‌شود که مادر بیشتر از مواقع عادی احساس دفع ادرار داشته باشد. درواقع موقعیت سر بچه باعث فشار به مثانه و ایجاد احساس دفع ادرار می‌شود. این موضوع در زمان نزدیک شدن به زایمان دیده می‌شود. زمانی که سر بچه بیشتر در قسمت لگن قرار می‌گیرد، تنفس برای مادر آسان‌تر می‌شود، زیرا فشار کمتری روی دیافراگم وارد می‌شود.3
 
سبک شدن جنین درون رحم
یکی دیگر از علائم زایمان سبک شدن جنین درون رحم یا پایین آمدن آن در لگن است؛ یعنی زمانی که سر بچه متمایل به قسمت لگن مادر می‌شود. برای برخی از زنان این اتفاق تا ۲ هفته مانده به زمان زایمان رخ می‌دهد و برخی دیگر حتی چنین چیزی را احساس هم نمی‌کنند.3
 

زمان مراجعه به پزشک

پزشک معمولاً در معاینات مربوط به هفته‌های آخر بارداری با شما در مورد علائم آغاز زایمان صحبت می‌کند و زمان مراجعه به بیمارستان یا تماس ضروری را مشخص می‌کند. معمولاً زمانی که انقباضات شما منظم شده‌اند و هر پنج دقیقه یک بار، انقباضات شدیدی دارید که ۳۰ تا ۹۰ ثانیه طول می‌کشد، باید با پزشک تماس بگیرید.

در صورت خروج مقداری مایع که می‌تواند حتی چند قطره باشد، از آنجا که احتمال پاره شدن کیسۀ آب وجود دارد، بهتر است با پزشک تماس بگیرید و به بیمارستان بروید. پزشک شما را معاینه می‌کند و اگر انقباضات هنوز شروع نشده باشد و مشکلی سلامت شما و جنین را تهدید نکند، ممکن است از شما بخواهد که به خانه بروید و تا شروع انقباضات صبر کنید.

در برخی موارد، با توجه به حجم مایع آمنیوتیک و وضعیت جنین ممکن است شما را در بیمارستان و تحت نظر قرار دهد. به همین دلیل بهتر است در صورت احتمال پاره شدن کیسۀ آب، حتی اگر انقباضات هنوز شروع نشده بود، باید به بیمارستان مراجعه کنید. زیرا پاره شدن کیسۀ آب در هر سنی از بارداری به معنی پایان بارداری است و اگر ختم بارداری در این موارد، طی ۲۴ ساعت رخ ندهد، جان مادر و نوزاد به خطر می‌افتد.

همچنین اگر حجم خون زیادی در ترشحات واژن شما بود، ممکن است نشانۀ وجود مشکلی باشد. ترشحات نشانۀ زایمان صورتی رنگ هستند و مقدار کمی خون در آن وجود دارد که طبیعی است، اما خونریزی واضح، به مقدار کم یا زیاد نشانۀ وجود مشکلی است که باید به دنبال آن حتماً و فوراً به بیمارستان مراجعه کنید.1
 

با مشاهده علائم زایمان چه کارهایی باید انجام دهید ؟

اگر دچار انقباضات و دردهای شکمی شدید ، مدت زمان و فواصل این دردها را یادداشت کنی. اگر این دردها تکرار شدند باید اقدامات زیر را انجام دهید :
 
استراحت
فعالیت های دیگر را کنار بگذارید و کمی استراحت کنید .همسر خود را در جریان قرار دهید تا در صورت لزوم به بیمارستان مراجعه کنید.
 
دوش آب گرم
دوش آب گرم علاوه بر ایجاد حس آرامش ، باعث کمک به روند زایمان می کند.
 
حفظ خونسردی
خونسردی خود را حفظ کنید زیرا باید بدانید که زایمان در چندین مرحله انجام می شود ، به عبارتی از شروع دردهای زایمان تا تولد نوزاد ممکن است ساعت ها طول بکشد.
 
نوشیدن آب و مایعات کافی
برخلاف زایمان سزارین که معده باید خالی باشد ، آب و مایعات زیادی بنوشید . همچنین می توانید یک سیخ کباب نیز میل کنید زیرا باید انرژی کافی برای زایمان داشته باشید.
 
راه رفتن
هر چند وقت یکبار راه رفته و دوباره بنشینید ، انجام مدوام این فعالیت قبل از زایمان ، بسیار موثر است.4

پینوشتها
1.www.madarsho.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.chetor.com
4.www.namnak.com