سيماي تغذيه دانش‌آموزان

نويسنده:دکتر مهين آذر/ متخصص تغذيه




متاسفانه از نظر وضعيت تغذيه‌اي دانش‌آموزان در ايران، بررسي جامع، انسجام يافته و تفکيک شده اي وجود ندارد. در عين حال، مطالعات و تحقيقات بي‌شماري در سطح شهرستان‌ها، استان‌ها و نيز تهران انجام گرفته است که آنها هم ابعاد بسيار وسيعي دارند. در هر حال با مطالعه اين‌گونه تحقيقات پراکنده مي‌توان نتيجه گرفت که از نظر تغذيه‌اي دو مساله بسيار مهم در اين گروه از جامعه به وقوع پيوسته است. اول مساله سوءتغذيه كه بيشتر در ميان دانش‌آموزان دوره ابتدايي (دبستاني) شيوع يافته و از نوع سوءتغذيه گذشته و از دست‌دهي وزن است. دوم، مساله افزايش وزن و چاقي است كه به ويژه در بين دختران دوره متوسطه (دبيرستاني) شايع شده است. امروزه مشاهده مي‌شود با وجودي که سوءتغذيه دانش‌آموزان و پيامدهاي ناشي از آن هنوز گريبان‌گير بسياري از کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران است، روند رو به گسترش چاقي در ميان کودکان و نوجوانان، اين کشورها را با معضل جديدي مواجه ساخته است...

در ضمن، از آنجا كه بسياري از عادات تغذيه‌اي و ترجيحات غذايي در دوران کودکي و نوجواني شکل گرفته و به مرور تثبيت مي‌شود، هر نوع عدم تعادل و بي‌نظمي در مصرف وعده‌هاي غذايي تا حذف وعده‌هاي اصلي و مصرف مواد غذايي با ارزش تغذيه‌اي پايين (اغلب مقادير بالاي قند، نمک، چربي يا نگه‌دارنده‌‌ها را به همراه دارند)، به خصوص در ميان وعده‌ها، از مهم‌ترين مشکلات تغذيه‌اي دانش‌آموزان به شمار مي‌روند بنابراين، پيروي از يک الگوي صحيح و متعادل غذايي يکي از مهم‌ترين عوامل پيشگيري از بسياري بيماري‌هاي تحليل‌برنده در بزرگسالي خواهد بود. همچنين با توجه به اينکه سومين و آخرين دوره رشد طي دوران نوجواني رخ مي‌دهد، ضرورتا وضعيت تغذيه‌اي دانش‌آموزان به ويژه دختران نوجوان (دبيرستاني) به عنوان مادران آينده اهميت قابل ملاحظه‌اي خواهد داشت. پس، تعيين الگوي تغذيه‌اي کودکان و نوجوانان در صدر اولويت‌هاي بهداشتي قرار مي‌گيرد.
علاوه بر همه اينها، يکي از مشکلات تغذيه‌اي کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران کم‌‌خوني فقر آهن است که از شايع‌ترين کمبودهاي تغذيه‌اي در ميان کودکان سنين پيش‌دبستاني و نوجوانان بوده که به عوارض مختلفي مثل رشد ناکافي، تغييرات رفتاري، افت تحصيلي و ابتلا به عفونت‌ها منجر مي‌شود. از مشکلات ديگر تغذيه‌اي دانش‌آموزان مي‌توان به کم‌وزني، اضافه وزن، کوتاه قدي، کمبود ريزمغذي‌ها و آغاز پوسيدگي دندان‌ها اشاره كرد كه در هر دو گروه يعني كودكان و نوجوانان وجود دارد و عوامل بسياري در بروز و گسترش آنها دخيل‌اند از جمله شغل و تحصيلات والدين به ويژه مادر، عدم آگاهي و فرهنگ نامناسب غذايي و از همه مهم‌تر برنامه تغذيه مدارس و يا ميان‌وعده‌هايي که از طريق بوفه مدارس در دسترس دانش‌آموزان قرار مي‌گيرند. بنابراين با رعايت نكاتي به كمك خانواده‌ها و اولياي مدارس مي‌توان در جهت بهبود اين وضعيت و فرونشاندن مشكلات ياد شده اقدام کرد.
منبع: http://www.salamat.ir