چگونه حشرات روي آب مي‌ايستند؟

مترجم: سميه مقصودعلي



تا به حال روي آب راه رفته‌ايد؟ برخلاف ما انسان‌ها که قدرت چنين کاري را نداريم؛ برخي حيوانات از جمله 80 درصد حشرات اندامي مجهز براي اين کار دارند. 6 پا و بدن سبک آنها،‌ اين کار را برايشان ساده کرده است، اما اين، همه ماجرا نيست. يک قسمت مهم از ماجرا به خود آب و ويژگي کششي آن مربوط است. فهم اين موضوع چندان سخت نيست. با ما همراه شويد تا ببينيد موضوع از چه قرار است...
در واقع در وسط آب تمامي مولکول‌ها همديگر را احاطه کرده‌اند ولي روي آب بين آب و هوا، مولکول‌هاي آب توسط مولکول‌هاي ديگر احاطه نشده‌اند بلکه تنها کناره‌ها و زير آنها را مولکول آب ديگر فرا گرفته است، پس مي‌توانند کمي انرژي بيشتري در حالت افقي ايجاد کنند. مولکول‌هاي سطح آب مثل پوست نازکي هستند که روي ديگر مولکول‌ها کشيده شده و کمي نسبت به آنها مقاومت‌شان بيشتر است. به همين دليل است که مي‌توانيم سوزن را در حالت افقي به آرامي روي سطح آب بگذاريم و در آن فرو نرود.
هر يک از ما قبلا اين تجربه را داشته‌ايم که کاغذي را روي آب بگذاريم وسوزني را روي آن قرار دهيم. پس از مدتي کاغذ خيس مي‌خورد، به زير آب مي‌رود، در حالي که سوزن روي آب باقي مي‌ماند. اگر ليوان آبي را لبالب پر کنيد، متوجه مي‌شويد آب وسط ليوان بالاتر از کناره‌هاست. دليل آن هم حالت کششي آب است که مولکول‌ها را به مرکز مي‌کشد.

مواد آب‌گريز

روي اين پوست تقريبا مقاوم، حشرات با 6 پا به راحتي مي‌نشينند. برخي از انواع حشرات از نوک پاها موادي شبيه به روغن يا چربي‌ ترشح مي‌کنند که اصطلاحا به آن آب‌گريز گفته مي‌شود زيرا آب را پس مي‌زند. در حقيقت حشرات روي آبي مي‌نشينند که کمي چرب شده است.
از سوي ديگر همين حالت کششي آب است که اجازه مي‌دهد لارو حشرات روي سطح آن باقي بماند. به اين ترتيب در حالي که بدن لارو حشرات زير آب است و لارو آن تقريبا زير آب زندگي مي‌کند اما با اکسيژن هوا در تماس است و نفس مي‌کشد.
يکي از حشرات مشهوري که روي آب راه مي‌رود ساس آبي گوشت‌خوار است. او روي آب مي‌ماند و منتظر ارتعاشات ناشي از افتادن مگس يا حشره‌اي روي آب مي‌شود، بعد با سرعت خود را به آن مي‌رساند و با نيشي که دارد درون بدن طعمه‌اش را مي‌مکد.
پاهاي اين حشره هزاران موي بسيار نازک و نرم دارد که بلندي آن به 50 ميليوم ميلي‌متر مي‌رسد و به راحتي روي سطح آب پهن شده و هر يک مي‌تواند 10 تا 20 گرم وزن را روي آب نگه دارد، يعني چيزي حدود 15 برابر وزن يک حشره.
دانشمندان از اين مدل براي ساختن روبات‌هاي کوچکي که قادر به حرکت روي آب باشند الگوگرفته‌اند و با توجه به نحوه حرکت حشرات روي آب که شبيه به ليز خوردن است، توانستند روباتي بسازند.
جالب است بدانيد حشرات روي آب پاها را حرکت نمي‌دهند بلکه با ارتعاشاتي که روي سطح آب ايجاد مي‌کنند خود را حرکت مي‌دهند. مسووليت اين کار بر عهده 2 پاي وسطي است و دو پاي عقبي و جلويي تنها ليز مي‌خورند.
منبع: http://salamat.ir