عوامل ایجاد کننده سرطان خون

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.

تعداد کمی از علل شناخته شده، که به طور کلی تحت کنترل عمومی فرد نیستند. انواع مختلف لوکمی علت‌های مختلفی هم دارند.

لوکمی نیز مانند سایر سرطان‌ ها، ناشی از جهش در DNA است. جهش‌ های خاصی می‌ توانند با فعال کردن آنکوژن یا غیرفعال کردن ژن‌ های سرکوب کننده تومور، باعث ایجاد اختلال در سلول‌ های سرطانی شوند و بنابراین در اصل باعث اختلال در تنظیم مرگ، تمایز و تقسیم سلول‌ ها شوند.

عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین و بنزن)، سابقه شیمی ‌درمانی، چند ویروس مانند ویروس T-lymphotropic و نشانگان داون ‌می‌ شود.

افرادی که در خانواده خود سابقه بیماری سرطان خون را داشته‌ اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.

استفاده از تنباکو با افزایش اندک خطر ابتلا به لوسمی حاد مایلوئیدی در بزرگسالان همراه است.

مطالعات Cohort و Case-Control نشان داده‌ اند قرار گرفتن در معرض برخی از مواد پتروشیمی و رنگ مو به ایجاد برخی از انواع لوکمی مرتبط است.

رژیم غذایی بسیار محدود است یا هیچ اثری ندارد، گر چه خوردن سبزیجات بیشتر، ممکن است باعث حفاظت هر چند به مقدار کم شود.

استفاده از حشره کش‌ های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌ دهند.

مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌ دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌ است و نمی‌ تواند سم زدایی کند.

چند مورد انتقال مادرزادی جنین گزارش شده است. کودکان متولد شده از مادرانی که از داروهای باروری برای ایجاد تخمک گذاری استفاده می‌ کنند، بیش از دو برابر احتمال ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی را دارند. 1


 

انواع سرطان خون

سه نوع اصلی سرطان خون :لوسمی، میلوما و لنفوم غیر هوچکین می باشند که به تعاریف آن ها خواهیم پرداخت:
 
1. لوسمی
نوعی سرطان خون است که منشا آن مغز و استخوان می ‎باشد و در این بیماری بدن شروع به تولید بیش از حد گولبول های سفید کرده و در عملکرد مغز استخوان برای تولید گلبول های قرمز و پلاکت ها اختلال ایجاد می ‎کند.
 
2. میلوما (Myeloma)، سرطان خون سلول های پلاسما
میلوما سرطان سلول های پلاسمای خون می باشد. سلول های پلاسما دسته ای از گلبول های سفید هستند که وظیفه آنها ترشح آنتی بادی است.

بر اثر سرطانی شدن این سلول ها مقادیر زیادی آنتی بادی غیر طبیعی در بدن تولید می شود.

سلول های میلوما جلوی تولید آنتی بادی توسط سلول های سالم را می گیرند.

بالا رفتن میزان آنتی بادی های غیرطبیعی در بدن موجب آسیب رسیدن به کلیه هاو استخوان ها میشود.

همچنین افزایش سلول های میلوما باعث مشکل در تولید سلول های سفید و قرمز نیز می شود.

علایم و نشانه های ابتلا به سرطان میلوما:

 هیپرکلسمی (کلسیم زیاد در خون)

کم خونی (کمبود سلول قرمز و یا کاهش عملکردشان)

نارسایی کلیه

آسیب پذیری در برابر عفونت

پوکی استخوان، درد استخوان، ورم و یا شکستگی استخوان

پروتئین زیاد در خون و یا ادرار

کاهش وزن
 
3. لنفوم غیر هوچکین
نوع دیگری از سرطان خون است که منشا آن سیستم لنفاوی بدن است.

در این سیستم، از لنفوسیت ها، نوعی گلبول سفید ساخته می‎ شود که به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک می ‎کند.

لنفوم هوچکین با به وجود آمدن یک لنفوسیت غیر طبیعی به نام رید - استرنبرگ تشخیص داده می ‎شود.
 

علائم رایج در انواع سرطان خون

تب و لرز

تنگی نفس

شکستگی استخوان ها تحت تاثیر کوچک ترین فشار

به آسانی کبود شدن پوست

بزرگ شدن حجم شکم

خستگی مداوم و ضعف

از دست دادن اشتها ، حالت تهوع و استفراغ

کاهش وزن بیش از حد

عرق شبانه

درد استخوان ها، مفاصل و کمر

خون ریزی غیر طبیعی بینی و لثه ها

درد شکم

سر درد همراه با مشکلات بینایی

عفونت های مکرر

خارش پوست و یا پدیدار شدن جوش های پوستی

متورم شدن غدد لنفاوی گردن ، زیر بغل و یا کشاله ران

دشواری در ادرار کردن

هذیان و سردرگمی. 2
 

سرطان خون چگونه تشخیص داده می شود؟

 
لوسمی
آزمایش شمارش کامل سلول های خونی (CBC) می تواند سطح غیرطبیعی گلبول های سفید در مقایسه با گلبول های قرمز و پلاکت ها را تشخیص دهد.
 
لنفوم
پزشک شما لازم است از بافت مورد نظر نمونه برداری کرده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند.

در بعضی موارد ممکن است پزشک برای یافتن گره های لنفاوی متورم، سی تی اسکن، اشعه X، یا PET اسکن را تجویز کند.
 
میلوما
پزشک به منظور تشخیص مواد شیمیایی یا پروتئین هایی که در اثر میلوما ساخته میشوند، CBC، آزمایش خون، و یا آزمایش ادرار را تجویز می کند.

در بعضی موارد می توان از بیوپسی مغز استخوان، اشعه ایکس،MRI ، PET اسکن و CT اسکن برای تأیید وجود و میزان شیوع میلوما استفاده کرد.


 

چه روش هایی برای درمان سرطان خون وجود دارد؟

انتخاب روش درمانی، به نوع سرطان خون، سن، سرعت پیشرفت بیماری و میزان گسترش سرطان به سایر قسمتهای بدن بیمار بستگی دارد.

از آنجایی که طی دهه های گذشته، درمان سرطان های خون بسیار پیشرفت کرده است، در حال حاضر بسیاری از انواع سرطان های خون قابل قابل درمان هستند.

درمانهای متداول شامل موارد زیر است:

برای انتخاب موثر ترین روش درمان حتما با پزشک خون و آنکولوژی خود صحبت کنید.
 
شیمی درمانی
در شیمی درمانی، داروهای ضد سرطان (به صورت تزریق وریدی و یا مصرف قرص) برای از بین بردن و متوقف ساختن تولید سلول های سرطانی مصرف می شوند.
 
پرتودرمانی
در این متد درمانی از پرتوهایی با انرژی بالا جهت تخریب سلول های سرطانی استفاده می شود.
 
درمان های هدفمند
در این متد درمانی، از داروهایی استفاده می شود که بدون تخریب سلول های نرمال، تنها سلول های خونی بدخیم را به طور خاص مورد هدف قرار داده و آن ها را از بین می برند. درمان های هدفمند، شایع ترین روش های درمانی سرطان خون هستند.
 
پیوند سلول های بنیادی
پیوند سلول های بنیادی سالم به بدن فرد بیمار، در کنار روش هایی که منجر به تخریب سلول های بدخیم می شوند، به تولید سلول های خونی سالم کمک می کند.
 
جراحی سرطان
برای درمان برخی لنفوم ها، می توان گره های لنفاوی آسیب دیده را از بدن خارج ساخت.
 
ایمونوتراپی
در این روش درمانی، سیستم ایمنی جهت از بین بردن اختصاصی سلول های سرطانی فعال می شود. 3

پی نوشت:
1.www.zist-fan.ir
2.www.namnak.com
3.www.darmankade.com