مشکلات شايع پلک

تا حالا جلوي آينه به پلک‌تان خيره شده‌ايد؟ پلک‌ها پرده‌هاي نازکي روي چشم‌ ما هستند که با وجود ظرافت زيادشان، نقش‌ها و وظايف متعددي دارند. به همين نسبت، اختلالات پلک نيز متعدد و متنوع هستند. در اين مقاله به برخي از همين اختلالات اشاره مي‌شود...

1) گل‌مژه و شالازيون

گل‌مژه عفونت اطراف ريشه يک مژه است. گل‌مژه شبيه جوش يا دمل است. ممکن است در هر بار ابتلا بيش از يک گل‌مژه ايجاد شود يا فرد به طور مکرر به آن مبتلا گردد چون باکتري‌هايي که در ابتدا يک فوليکول مو را عفوني کرده‌اند مي‌‌توانند پخش شده و ساير مژه‌ها را نيز مبتلا کنند. معمولا گل‌مژه به تدريج ايجاد مي‌شود و توده قرمز دردناکي پديد مي‌آورد. سرانجام، توده با چرک پر شده و مي‌ترکد. با آزاد شدن چرک، درد تسکين يافته و معمولا پس از چند روز گل‌مژه ناپديد مي‌شود. شکل ديگري از تورم پلک، شالازيون نام دارد. برخلاف گل‌مژه، نسبتا بدون درد است. شالازيون به علت انسداد يکي از غدد کوچکي که کار توليد بخشي از لايه اشک را به عهده دارند، ايجاد مي‌شود. گاهي باکتري‌ها در داخل اين غدد مسدود، رشد مي‌کنند. شالازيون نسبت به گل‌مژه کمي عمقي‌تر بوده و دورتر از لبه پلک ايجاد مي‌شود. اغلب شالازيون‌ها تنها ناراحتي اندکي ايجاد مي‌کنند اما ممکن است بدشکل و ناخوشايند باشند.

درمان‌ :

گل‌مژه و توده‌هاي پلک تقريبا هميشه براي چشم و بينايي بي‌ضررند اما اگر گل‌مژه‌اي با ديد شما تداخل پيدا کند و يا ناپديد نشود يا اگر به طور مکرر به آن مبتلا مي‌شويد به چشم‌پزشک‌تان مراجعه کنيد. براي درمان گل‌مژه، يک پانسمان فشاري گرم را، چهار بار در روز هر بار به مدت 10 دقيقه روي آن قرار دهيد. براي تهيه اين پانسمان پارچه تميزي را در آب گرم خيس کرده و قبل از گذاشتن روي چشم، آب آن را بگيريد.
پانسمان فشاري به تسکين درد کمک مي‌کند. گل‌مژه را به منظور خارج کردن چرک، فشار ندهيد. اجازه دهيد خود، باز شود. سپس کاملا پلک‌تان را بشوييد. اگر گل‌مژه همچنان مقاوم باقي مانده يا به عفونت‌هاي مکرر دچار مي‌شويد، احتمالا پزشک آنتي‌بيوتيک خوراکي يا پماد آن را براي استفاده روي پلک تجويز خواهد کرد. گل‌مژه‌هاي بيش از حد مقاوم، به برش ظريف و تخليه نياز دارند. شالازيون معمولا بدون درمان، در خلال يک يا دو ماه ناپديد مي‌شود. به کار بردن پانسمان فشاري گرم، بهبود را تسريع مي‌کند. ممکن است پزشک يک پماد آنتي‌بيوتيکي تجويز کند. اگر اين روش‌ها موثر نباشد يا اگر شالازيون همچنان به رشد خود ادامه دهد، مي‌توان از راه جراحي آن را برداشت. بعد از عمل، معمولا چشم به مدت چند ساعت با پانسمان پوشيده مي‌شود.

2) التهاب لبه پلک

التهاب لبه پلک ( بلفاریت ) به علت عفونت باکتريايي ايجاد مي‌شود. وقتي غدد نزديک مژه‌ها مقدار زيادي چربي توليد کنند، محيط مطلوبي براي رشد باکتري‌ها فراهم مي‌شود. در نتيجه يک التهاب پوسته ريز ايجاد مي‌شود که ناراحت‌کننده و بدشکل است اما به ندرت تهديدکننده بينايي است.
گاهي هنگام صبح متوجه مي‌شويد که مجبوريد چشم‌ها را به زور باز کنيد زيرا ترشحات چسبناک در طول شب چشم‌هاي بسته را به هم چسبانده‌اند. در موارد شديد، زخم‌هاي کوچکي روي لبه پلک‌ها ايجاد مي‌شود و قرنيه زخمي شده و اثر زخم روي آن باقي مي‌ماند. افراد مبتلا به التهاب لبه پلک، اغلب سابقه گل‌مژه‌هاي مکرر و شالازيون را ذکر مي‌کنند. چسبندگي، پوسته‌ريزي و قرمزي پلک‌ها، خارش و ريختن مژه‌ها از ديگر علايم التهاب لبه پلک است.

درمان :

تميز کردن دقيق پلک‌ها در درمان التهاب لبه پلک حايز اهميت است. در هنگام صبح، پارچه تميز فاقد پرزي را در آب گرم خيس کرده و آب آن را گرفته و مانند پانسمان فشاري روي چشم‌ها قرار دهيد. به اين ترتيب پوسته‌ها نرم مي‌شوند. سپس به آرامي به وسيله سوآپ پنبه‌اي (مانند گوش‌ پاک‌کن) که با شامپوبچه رقيق شده مرطوب شده است، مژه‌ها و پلک را تميز کنيد. اين کار به زدودن پوسته‌ها کمک مي‌کند. اگر روش‌هاي گفته شده مشکل را حل نکرد، پزشک براي پاک کردن عفونت و کاهش تورم، علاوه بر شوينده‌هاي پلک، براي شما يک پماد يا قطره چشمي که محتوي آنتي‌بيوتيک باشد تجويز مي‌کند.

3) افتادگي پلک

افتادگي پلک به علت ضعف در عضلاتي ايجاد مي‌شود که مسوول بالا بردن پلک فوقاني و باز نگه داشتن آن هستند. بعضي بچه‌ها با اين حالت متولد مي‌شوند. در اين فرم مادرزادي معمولا فقط يک چشم مبتلاست. اين نوع افتادگي پلک اغلب به نسل‌هاي بعد منتقل مي‌شود. در بزرگسالان گاهي افتادگي پلک، عارضه طبيعي کهولت سن است چون عضلات پلک قوام خود را از دست مي‌دهند. با شيوع کمتر، افتادگي پلک به دنبال صدمات يا بيماري‌هايي مانند ديابت، سکته مغزي، تومور يا سرطان مغز و ساير حالت‌هايي که روي عملکرد عصب و عضله تاثير مي‌گذارند، ايجاد مي‌شود. اگر افتادگي پلک به طور ناگهاني ايجاد شود به توجه فوري نياز دارد چون ممکن است علامتي از سکته مغزي يا مشکل حاد ديگري در دستگاه عصبي باشد. اگر افتادگي پلک، در طي چند سال ايجاد شود، احتمالا به علت افزايش سن است. اگر پلک‌هاي فرزندتان به ميزان قابل‌توجهي غيرقرينه هستند، به ويژه اگر افتادگي پلک به حدي باشد که ديد کودک را مختل کند، او را براي معاينه نزد پزشک ببريد. اگر متوجه شده‌ايد يک يا هر دو پلک‌تان به تدريج در حال افتادن هستند، در ملاقات بعدي با پزشک در اين باره صحبت کنيد. اگر افتادگي پلک به طور ناگهاني ايجاد شده، بي‌درنگ به پزشک‌تان مراجعه کنيد. گاهي براي تشخيص اينکه آيا عامل مهمي مسبب ايجاد اين حالت است يا خير، به يک معاينه کامل نياز داريد.

درمان :

ممکن است در اطفال مبتلا به افتادگي پلک مادرزادي، به منظور پيشگيري از ضعف ديد در چشم مبتلا، انجام عمل جراحي لازم باشد. در مورد بزرگسالان، اگر افتادگي پلک ناشي از افزايش سن يا آسيب چشمي باشد، پزشک به بيمار پيشنهاد مي‌کند به منظور کوتاه کردن عضله و بالا بردن پلک، تحت عمل جراحي قرار گيرد. اگر علت، مشکل مهم‌تري مثل سکته مغزي يا ديابت باشد درمان اختلال زمينه‌اي به برطرف شدن مشکل پلک کمک مي‌کند.

4) تورفتگي و بيرون‌زدگي لبه پلک

خراشيدگي چشم توسط مژه‌ها، اشک ريزش زياد، آزردگي چشم و احساس وجود جسم خارجي در چشم پس از بيدار شدن از خواب از علايم و نشانه‌هاي تو رفتگي يا بيرون‌زدگي لبه پلک است. در کل تو رفتگي و بيرون‌زدگي لبه پلک به علت کهولت سن رخ مي‌دهند. در تو رفتگي، پلک فوقاني يا تحتاني به سمت داخل مي‌چرخد، در نتيجه مژه‌ها چشم را خراش مي‌دهند و در موارد شديد باعث ايجاد زخم يا بافت ناشي از زخم در قرنيه مي‌شود. يکي از اولين علايم تورفتگي پلک، آزردگي چشم و احساس وجود جسمي اضافه در چشم به هنگام صبح است. اين حالت معمولا در طول روز بهتر مي‌شود. با پيشرفت اين اختلال، آزردگي چشم نيز مدت بيشتري ادامه يافته و يا دايمي مي‌شود. همچنين ممکن است متوجه چرخش مژه‌ها به سمت چشم شويد. بيرون‌زدگي پلک، حالتي عکس مشکل قبلي است و اغلب از ضعف عضلاني ناشي مي‌شود. همچنين ممکن است اين اختلال با حالت‌هاي مستعدکننده‌اي مثل التهاب پوست ناشي از آلرژي ارتباط داشته باشد. در اين بيماري پلک تحتاني به سمت خارج مي‌چرخد و گاهي اوقات باعث مي‌شود اشک به جاي عبور از سيستم تخليه مخصوص خود، از لبه پلک پايين سرازير شود و روي گونه فرو آيد.

درمان :

تورفتگي و بيرون‌زدگي لبه پلک، هر دو، به وسيله جراحي قابل اصلاح هستند. در اين جراحي، عضلات نگه‌دارنده پلک‌ها مجددا در جاي اصلي خود قرار داده مي‌شوند. عمل معمولا به صورت سرپايي و با استفاده از بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود. اگر علت اين اختلال، يک بيماري زمينه‌ساز باشد بايد ابتدا عامل زمينه‌اي درمان شود.

5) پرش پلک

شايد گهگاه دچار پرش پلک شده باشيد. اين لرزش غيرارادي معمولا تنها چند ثانيه طول مي‌کشد اما گاهي مکرر و‌ آزاردهنده است و شما را به اين فکر مي‌اندازد که شايد مشکلي در چشم وجود دارد. پرش تقريبا هميشه بي‌خطر است. پرش پلک شبيه حالت‌هاي شايعي از قبيل پرش گهگاهي عضلات دست، ساعد، ساق پا يا کف پاست. اين حرکات ملايم و سريع عضله تنها چند ثانيه طول مي‌کشند، اگرچه زياد رخ مي‌دهند.

درمان :

کسي نمي‌داند عامل واقعي اکثر اين پرش‌ها چيست اما اينها اغلب همراه با خستگي و استرس ديده مي‌شوند. در موارد بسيار نادر، پرش پلک نشانه يک بيماري عصبي يا عضلاني است که البته علايم اين بيماري فراتر از يک پرش پلک معمولي است. شايد بتوانيد پرش پلک را با ماساژ آرام پلک مبتلا برطرف کنيد.

6) خارش پلک

خارش اطراف چشم، اغلب همراه با آلرژي فصلي رخ مي‌دهد اما خارش پلک ممکن است تظاهري از يک التهاب تماسي پوست باشد. وقتي انگشتان شما با مواد آلرژي‌زا يا محرک تماس پيدا کرده و سپس به چشم ماليده مي‌شود، اين التهاب پوستي ايجاد مي‌شود. مواد آرايشي نيز مي‌توانند روي پوست حساس پلک حساسيت ايجاد کنند.

درمان :

اگر دچار خارش پلک شده‌ايد، آنها را بيش از حد مالش نداده و نخارانيد. مالش چشم مي‌تواند درنهايت باعث اگزما، ضخيم شدن پوست و خارش مداوم شود. اگر پلک‌هاي شما به مواد آرايشي يا مواد خاص ديگري حساس هستند از مصرف آنها بپرهيزيد.
منبع: www.salamat.com
/خ