نکاتی راجع به تغذیه بیماران مبتلا به سلیاک

رژیم غذایی بیماری سلیاک چیست؟

هر کس که مبتلا به بیماری سلیاک باشد، باید رژیم غذایی مرتبط با آن را دنبال کند که نیاز به اجتناب از گلوتن دارد. هنگامی که فرد مبتلا به بیماری سلیاک می شود و گلوتن مصرف میکند، باعث ایجاد واکنش های خود ایمنی در بدن او می شود که در نتیجه تخریب روده کوچک را در پی دارد، و روده کوچک توان جذب مواد مغذی را از غذا کاهش می دهد و نشانه هایی از آن، شامل:اسهال، کاهش وزن ناخواسته و سو تنظیم میشود و تنها راه پیشگیری از این آسیب، رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن است.1

علائم معمول در بیماری سلیاک علائم بیماری سلیاک در هر فرد متفاوت است اما رایج ترین علائم آن به ویژه برای بزرگسالان عبارتند از: اسهال، استفراغ، نفخ و ورم معده، یبوست، احساس خستگی، کاهش وزن، سرگیجه و زخم دهان.3
 

آنچه مبتلایان به سلیاک باید در مورد تغذیه خود بدانند

رژیم غذایی در بیماران مبتلا به سلیاک بسته به شدت بیماری از لحاظ پرهیز و نحوة استفاده سایر مواد غذایی متفاوت بوده و فرد باید همواره مورد پیگیری تغذیه‏ای نزد مشاوران تغذیه قرارگرفته و از لحاظ کفایت انرژی و مواد مغذی موجود در برنامه غذایی خود توسط مشاوران تغذیه اطمینان حاصل نماید. این افراد نیاز به انرژی مناسب براساس نیازهای شخصی خود داشته و باید از برنامه غذایی با پروتئین بالا (به میزان 100 تا 120 گرم روزانه برای بالغین و 3 تا 4 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای کودکان) برخوردار باشند. همچنین مایع بصورت روزانه توصیه می‏شود که مشاور تغذیه با توجه به وضعیت جسمانی بیمار به تدریج چربی رژیم غذایی به میزان بیشتری در نظر می‏گیرد.

فرد مبتلا به سلیاک لازم است بداند که نسبت به پروتئین کلیه غلاتی که بطور معمول از آنها نان تهیه می‏شود نظیر گندم، جو، جوی سیاه و چاودار، عدم تحمل دارد. لذا به هیچ وجه مجاز به مصرف چنین غلاتی نمی‏باشد مانند انواع نانهای معمولی، ماکارونی و اسپاگتی، انواع کیک و بیسکویت‏های معمولی و انواع کلوچه ها، همچنین مصرف کلیه محصولات غذایی که در تهیه آنها از اینگونه غلات استفاده شده است، ممنوع می‏باشد مانند سوسیس، کالباس و سوپهای آماده، حتی اگر مشکوک به استفاده از آرد این غلات در تهیه و پخت برخی از غذاها می‏باشد، باید از آنها استفاده ننماید بنابراین سوپهای آماده و سس‏هایی که در رستورانها عرضه می‏شوند و حتی سبزیجات پخته شده در رستورانها ممنوع می‏باشد.

بهتر است در هنگام خرید خوراکی‏ها به مواد غذایی مورد استفاده درتهیه آنها دقت نموده و آنهایی را که شامل غلات و آردهای ممنوعه هستند، استفاده نکنید.2
 

غذاهایی که مبتلایان به بیماری سلیاک میتوانند بخورند

بسیاری از غذاهای طبیعی بدون گلوتن، برای لذت بردن از رژیم های غذایی سلیاک وجود دارد که عبارتند از:
 

پروتئینهای حیوانی

گوشت گاو، گوشت مرغ، محصولات لبنی، تخم مرغ، گوشت قرمز، گوشت بره ،غذاهای دریایی و بوقلمون.
 

چربی ها و روغن ها

آووکادو، روغن نارگیل، روغن زیتون، غذاهای جامد و کره
 

میوه ها و سبزیجات

مصرف آنها به هر شکل، مانند یخ زده، تازه، خشک شده و یا کنسرو شده مناسب می باشد.
 

غلات بدون گلوتن

ذرت، برنج، گندم، کوینا.
 

گیاهان و ادویه ها

همه آنها به شکل تازه و یا خشک شده بدون گلوتن هستند و جزء مواد غذایی سالم محسوب میشوند.
 

حبوبات

لوبیا، عدس، نخود و سویا.
 

آجیل و دانه ها

هر نوع از بادام، پسته، دانه های کتان،کاج و گردو.1
 

غذاهایی که هنگام کنترل بیماری سلیاک باید از آنها پرهیز کنید

غذاهایی که بیماران مبتلا به سلیاک باید از آن پرهیز کنند عبارتند از: گندم و تمام مواد غذایی در ارتباط با آن جو چاودار تریتیکاله ( چاودُم ) مالت از جمله شیر، عصاره و سرکه مالت مخمر آب جو نشاسته گندم این موارد را به ذهن بسپارید تا در هنگام خرید مواد غذایی به برچسب روی آنها توجه کنید اما غذاهای خاصی هستند که مسلما در آنها گلوتن به کار رفته است.

متخصصان توصیه می کنند از این غذاهای فرآوری شده استفاده نکنید مگر اینکه برچسب بدون گلوتن داشته باشند. در هنگام بررسی مواد غذایی حتما حواستان باشد که برچسب بدون گلوتن را داشته باشند و فقط به برچسب بدون گندم اکتفا نکنید.

بعضی از این غذاها عبارتند از:
نان

دسرهایی مانند کیک، کوکی و پای

غلات صبحانه

کراکر و چیپس سیب زمینی با چاشنی

سیب زمینی سرخ کرده

پاستا

گوشت های فرآوری شده از قبیل هات داگ، سوسیس و کالباس

سس سالاد

سوپ ها

دیگر سس ها

همچنین باید منابع پنهان گلوتن را نیز در نظر بگیرید که موارد زیر را شامل می شود:

داروها ویتامین ها و مکمل ها

رژ لب و برق لب

تخم مرغ در رستوران ها ( برخی از رستوران ها به تخم مرغ های مخلوط کره پنکیک اضافه می کنند )

خمیر بازی که ممکن است به همراه فرزندتان با آن بازی کنید

خمیر دندان و دهان شویه.3
 

تشخیص بیماری سلیاک

محققان تخمین می زنند که تنها 20 درصد از افراد مبتلا به بیمارری سلیاک ممکن است تشخیص بیماری را دریافت کنند. پزشکان ممکن است برای کمک به تشخیص بیماری سلیاک دو آزمایش خون ترتیب دهند.

آزمایش سرولوژی به دنبال آنتی بادی در خون شما است. سطوح بالای پروتیین های خاص آنتی بادی، واکنش ایمنی به گلوتن را نشان می دهند. آزمایش ژنتیکی برای آنتی ژن لکوسیت انسان (HLA _ DQ2 و HLA _ DQ8) را می توان برای کنترل بیماری سلیاک استفاده کرد.

اگر نتایج این آزمایش ها حاکی از بیماری سلیاک باشد، ممکن است پزشک شما برایتان اندوسکوپی تجویز کند تا روده کوچکتان را ببیند و یک نمونه بافت کوچک را برای تحلیل آسیب به بردارد و بررسی کند.

قبل از اینکه رژیم غذایی بدون گلوتن را امتحان کنید، باید برای بیماری سلیاک آزمایش شوید. حذف گلوتن از رژیم غذایی شما ممکن است نتایج آزمایش های خونی را تغییر دهد، به طوری که به نظر می رسد نرمال است.2
 

پیشنهاد متخصص تغذیه برای بیماران مبتلا به بیماری سلیاک

 

گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کنید

دانه های زیادی وجود دارند که دارای گلوتن هستند، از قبیل جو، بلغور، گندم، ارد و نشاسته، آرد، مالت، چاودار، سمولینا و گندم.جویی که در کارخانه های پردازش ساخته شده اند، ممکن است حاوی گلوتن باشند پس زمانی که بیرون غذا می خورید، همیشه از کارگزار خود برای یک منوی آزاد از گلوتن سوال کنید.
 

از دانه های عاری از گلوتن استفاده کنید

همچنین می توانید به راحتی نان بدون گلوتن، پاستا، کراکر و غله را پیدا کنید. اما دقت کنید که برچسب ها را برای تمام مواد اولیه که ممکن است حاوی گلوتن باشند، چک کنید. به خاطر داشته باشید که بسیاری از میوه ها، سبزیجات، لوبیا، دانه ها، حبوبات، احیا ها، سیب زمینی، تخم مرغ، محصولات لبنی، ماهی، گوشت گوساله و مرغ را بخورید تا تمام مواد مغذی ضروری را در رژیم غذایی خود به دست آورید.
 

مراقب گلوتن پنهان باشید

نشاسته غذایی تغییر یافته، مواد نگهدارنده و تثبیت کننده غذا

سوپ مرغ

سرکه مالت

سس سالاد

چاشنی های رایج و ترکیب های ادویه

داروهای بدون نسخه

ویتامین و مکمل های معدنی

مکمل های مغذی

محصولات رژ لبی

محصولات بهداشتی دهانی، مثل خمیر دندان و دندان شویه

چسب تمبر

پیش از خرید محصولی برچسبش را چک کنید.
 

3. عصاره آلوئه ورا بنوشید

برای آماده سازی این عصاره، دو قاشق سوپ خوری ژل آلوئه ورا تازه و هر عصاره از مرکبات و یا فقط آب را مخلوط کنید. بیش از 2 قاشق سوپ خوری ژل آلوئه ورا را در یک روز مصرف نکنید، چون ممکن است موجب ناراحتی های گوارشی شود.
 

4. لذت بردن از آفتاب

در حقیقت، کمبود ویتامین D مسول شیوع بالای اختلالات استخوانی در افراد مبتلا به بیماری سلیاک است.
 

5. پروبیوتیک بخورید

غذاهای تخمیری، مثل ماست ، شیر اسیدوفیلوس، کفیر، میسو، کلم ترش را بخورید، چون آن ها غنی از پروبیوتیک هستند. همچنین می توانید پس از مشورت با پزشک خود، مکملش را مصرف کنید.
 

6. مصرف کافی روغن ماهی

روزانه 2.6 گرم روغن ماهی (با حداقل 30 درصد EPA / DHA) را در نظر بگیرید. پیش از مصرف مکمل های روغن ماهی با پزشک خود مشورت کنید.هم چنین ماهی آب سرد مانند ماهی تن و سالمون را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
 

7. ادویه پاپریکا

ادویه پاپریکا را به غذاهای خود اضافه کنید. شما می توانید از این ادویه به عنوان چاشنی و سس استفاده کنید با این حال، مطمئن شوید که رعایت اعتدال را انجام می دهید.همچنین می توانید پس از مشورت با پزشک خود به عنوان مکمل مصرف کنید.
 

8. زنجبیل

چند تکه زنجبیل تازه را در روز بجوید و یا زنجبیل تازه را در غذاهایتان اضافه کنید. به پیشنهاد طب سنتی و آنطور که در بخش سلامت نمناک آورده ایم همچنین هر روز 2 تا 3 فنجان چای زنجبیل بنوشید.گزینه دیگر مصرف مکمل های زنجبیل است که البته حتما برای مصرف مناسب با پزشک خود مشورت کنید.1

پینوشتها
1.www.namnak.com
2.www.beytoote.com
3.www.kermany.com