آفت دهان

علت آفت دهان

یکی از مهم‌ ترین دلایل ایجاد آفت، وراثت است، بنابراین اگر در اطرافیان خود افرادی هستند که به این عارضه مبتلا شده‌اند، ریسک مبتلا شدن شما نیز بسیار بالا می ‎باشد.

رایج‌ ترین دلایل ایجاد آفت دهان عبارت اند از:

استرس

آلرژی غذایی

عفونت ویروسی

اختلالات هورمونی

چرخه و روند قاعدگی

ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن

کمبود ویتامین‌ ها و مواد معدنی بدن

کمبود ویتامین‌ هایی مانند ویتامین B-3 یا همان نیاسین، B-9 یا اسید فولیک، B-12 یا کوبالامین احتمال بروز این بیماری را بیشتر خواهد کرد.

همچنین کمبود آهن، روی و کلسیم نیز دلایلی برای ایجاد زخم و یا تشدید آن خواهد بود. 1


 

علائم آفت دهان

اغلب آفت‌ های دهانی گِرد یا بیضی شکل، با مرکزی سفید یا زرد و حاشیه‌ ی قرمز رنگ هستند.

آن‌ ها داخل دهان شما شکل می‌ گیرند؛ نقاطی همچون رو یا زیر زبان، داخل گونه یا پشت لب، پایین لثه‌ ها و یا روی سقف دهان.

این احتمال نیز وجود دارد که یک یا دو روز پیش از پدیدار شدن آفت، در دهان خود احساس سوزش یا خارش داشته باشید.

انوع مختلفی از آفت‌ های دهانی وجود دارند که شامل آفت‌ های خوش خیم، بد خیم و آفت‌ های ویروسی می‌ شوند.
 

آفت‌ های دهانی خوش‌ خیم

آفت‌ های دهانی خوش خیم، رایج‌ترین نوع از آفت‌های دهانی هستند:

اغلب کوچک‌ اند.

بیضی شکل و با حاشیه‌ ی قرمز رنگ هستند.

بدون اینکه اثری از جای زخم باقی بگذارند، طی یک تا دو هفته درمان می‌ شوند.
 

آفت‌ های دهانی بدخیم

آفت‌ های دهانی بدخیم، از آفت‌ های دهانی کمتر رایج هستند:

بزرگ‌ تر و عمیق‌ تر از آفت‌ های خوش خیم هستند.

معمولا گِرد و با حاشیه‌ ای معین و مشخص هستند اما در صورتی که خیلی بزرگ باشد می‌ تواند لبه‌ هایی غیر عادی نیز داشته باشد.

به شدت دردناک هستند.

درمان آن‌ ها ممکن است تا ۶ هفته زمان ببرد و ممکن است ردی بزرگ از زخم را به جا بگذارد.
 

آفت‌ های دهانی ویروسی

این نوع از آفت‌ های دهانی رایج نیستند و معمولاً در مراحل بعدتر در دوران زندگی رخ می‌ دهند.

بسیار ریز هستند.

معمولاً به صورت دسته‌ های ۱۰ تا ۱۰۰ تایی آشکار می‌ شوند اما ممکن است همگی در قالب یک زخم در هم ادغام شوند.

حاشیه‌ ای غیر عادی دارند.

بدون اینکه زخمی به جای بگذارند طی یک تا دو هفته درمان می‌شوند. 2
 

روش‌های طبیعی و خانگی درمان آفت دهان

 

1. یخ

وقتی دچار آفت دهان می‌ شوید، مکیدن مکعب‌ های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌ شود.

سردی یخ، جریان خون‌ رسانی به آفت دهان را کاهش می‌ دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می‌ شود.
 

۲. به خوراکی‌هایی که می‌خورید، دقت کنید

غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا ته‌ دیگ‌ های سفت) که ممکن است دهانتان را زخم کند، غذاهای تند و تحریک‌ کننده و موادغذایی اسیدی (مثل آب‌ پرتقال) که التهاب را بیشتر می‌ کند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع مواد‌غذایی می‌ تواند باعث شود آفت دهانی دردناکی را تجربه کنید.
 

۳. مکمل‌های ویتامین B

بر‌اساس مطالعات انجام شده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه نیستند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی می‌ شود. مقدار ۱۰۰۰میکروگرم (۱میلی‌گرم) ویتامین B۱۲ که دوبار در روز به مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده است.

از طرفی، مصرف مکمل‌ های گروه ویتامین B؛ ۳۰۰میلی‌ گرم ویتامین B۱؛ ۲۰میلی‌ گرم ویتامین B۲؛ ۱۵۰میلی‌ گرم ویتامین B۶ نیز به‌ خصوص در افرادی که با کمبود ویتامین (B۱) مواجه هستند، می‌ تواند کمک‌ کننده باشد؛ زیرا کمبود این ویتامین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهان مرتبط است.
 

۴. مصرف مکمل‌ های آهن

در‌صورت تشخیص کمبود آهن در رژیم‌ غذایی فرد، مصرف این مکمل‌ ها با نظر پزشک، می‌ تواند کمک‌ کننده باشد.
 

۵. ماست

مصرف ماست پروبیوتیک با کیفیت، برای آفت‌ دهان بسیار مفید است.

پروبیوتیک مانند یک صافی عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مناسب اجازه‌ی حضور در دهان می‌ دهد.

این‌ کار باعث آرام‌ تر شدن زخم و بهبود آفت دهان می‌ شود. از‌ طرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر‌شدن درد ناشی از آفت کمک می‌ کند.
 

۶. شیرین‌ بیان

مطالعات نشان می‌ دهد افرادی که دچار آفت دهان بوده و روزی ۴ بار از دهانشویه‌ ی شیرین‌بیان استفاده کرده‌ اند، درد کمتری را تجربه می‌ کنند.

تقریبا بین ۵۰ تا ۷۵ درصد این افراد همان روز اول علائم بهبودی را مشاهده کرده‌ اند و طی سه روز بعد تقریبا بهیود کامل یافته‌ اند.

برای تهیه‌ ی این دهانشویه، نصف قاشق چای‌ خوری عصاره‌ ی شیرین‌ بیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و ۴ مرتبه در روز دهان‌ تان را با این دهانشویه بشویید.

خوردن یک تا دو عدد قرص شیرین‌بیان ۲۰۰ میلی‌گرمی در روز، به کاهش درد کمک می‌ کند.

از چای کیسه‌ای شیرین‌ بیان که در بازار موجود است، استفاده کنید.

یک چای کیسه‌ای شیرین‌ بیان را ۱۰ دقیقه روی آفت دهان قرار دهید، حتما نتیجه‌ ی مثبتی خواهید گرفت.


 

۷. سرکه‌ سیب

سرکه سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهانشویه‌ی روزانه برای ناپدید‌شدن آفت دهان بهره‌ مند شوید.

سرکه‌ ی سیب حاوی اسید استیک است که می‌ تواند باکتری‌ های خطرناک و بد را از بین ببرد و در عین‌ حال رشد باکتری‌ های مفید و خوب را افزایش دهد.

این دهانشویه‌ ی کاملا در دسترس، به‌ عنوان یک آنتی‌ بیوتیک طبیعی می‌ تواند برای آفت دهان بسیار پرکاربرد باشد.
 

۸. آب اکسیژنه

نگران نباشید هر چند نام آب اکسیژنه و به‌ کاربردن آن در محیط دهان ممکن است، شما را بترساند، اما اگر آب‌ اکسیژنه و آب را با هم مخلوط کنید و با یک گوش‌ پاک‌کن این محلول را روی آفت دهان بمالید، بسیار مفید است.

اگر ۱/۴ فنجان آب‌ اکسیژنه، ۱/۴فنجان آب، ۱ قاشق چای‌ خوری جوش‌ شیرین و نمک را با هم مخلوط کنید، محلولی که به‌دست می‌ آید یک دهانشویه‌ ی قوی‌ تر برای بهبود آفت دهان خواهد بود. دقت کنید که تا یک‌ ساعت بعد از استفاده از این محلول برای آنکه جواب بهتری بگیرید و همچنین مشکلی هم نداشته باشید، چیزی نخورید و ننوشید.
 

۹. چای

یکی از بهترین گیاهانی که می‌ توانید برای تسکین درد آفت دهان از آن استفاده کنید، چای سیاه است.

پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود.

می‌ توانید چای سرد‌شده را نیز به‌ عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.
 

۱۰. مواد‌غذایی فاقد گلوتن

با توجه به مواردی که درباره‌ ی علل بروز آفت دهان پیش‌ تر به آن اشاره کردیم؛ اگر جزو کسانی هستید که فکر می‌ کنید زیاد دچار آفت دهان می‌ شوید و دلیلش این است که بدن شما نمی‌ تواند گلوتن را تحمل کند، بهتر از پزشک‌ تان بخواهید برای شما تست بیماری سلیاک تجویز کند تا منشأ واقعی مشکل شما مشخص شود. اگر واقعا با گلوتن مشکل داشته باشید مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن می‌تواند سیستم دفاعی بدن‌تان در برابر بروز آفت دهان را تقویت کند. 3
 

نکات مهمی برای پیشگیری و درمان آفت دهان

برای اینکه از بروز دوباره‌ی آفت دهان جلوگیری کنید، از خوردن غذاهای اسیدی، تند، شور و همچنین غذاهایی که باعث تحریک حلق و زبان کوچک می‌شود اجتناب کنید.

در صورتی که علت آفت دهان شما، استرس است، سعی کنید از راهکارهایی که باعث کنترل استرس می‌شود استفاده کنید.

با پزشک خود درمورد کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن خود مشورت کنید، رژیم غذایی مناسب و تجویز مکمل به کاهش ایجاد آفت دهان کمک می‌ کند.

همچنین استفاده از مسواک نرم برای پیشگیری از تحریک بافت نرم دهان، زبان و لثه بسیار مناسب است. شایان ذکر است که به هیچ عنوان محلی را که دچار این ضایعه می‌ باشد با زبان یا دندان خود تحریک نکنید. 1

پی نوشت:
1.www.sibesefidclinic.com
2.www.rastineh.com
3.www.chetor.com