با انواع افتادگی پلک و راه های درمانی آن آشنا شوید

افتادگی پلک چند دسته می باشد؟

افتادگی پلک را می توان به سه بخش تقسیم کرد. افتادگی پلک مادرزادی، افتادگی پلک اکتسابی، افتادگی پلک عصبی.
 

افتادگی پلک مادرزادی

افتادگی پلک مادرزادی، از همان لحظات اول تولد مشخص است و اطرافیان نیز خیلی زود متوجه می شوند داخل چشم کودک دیده نمی شود یا تقارن بین دو چشم وجود ندارد. افتادگی پلک مادرزادی ممکن است یکطرفه یا دوطرفه باشد.

درجه بندی این اختلال بسیار مهم است. اگر افتادگی کم باشد، معمولا باید بیمار تحت نظر گرفته شود چون این احتمال وجود دارد که مشکل با افزایش سن کودک برطرف شود.

در مواقعی که افتادگی شدید است و کودک نمی تواند به خوبی ببیند باید درمان آغاز شود چون احتمال تنبلی چشم در آینده بالاست و تنبلی چشم کودکان درمان ندارد. افتادگی پلک در هر سنی، بینایی را مختل می کند.
 

افتادگی پلک اکتسابی

در نوع اکتسابی عوامل متفاوتی مطرح است. یکی از علت ها ضربه و حادثه است، مثلا در حوادث چهارشنبه سوری ترقه یا وسایل آتش زا به چشم برخورد می کند و باعث تخریب اعصاب و عضلات پلک می شود و افتادگی پلک رخ می دهد و حالت تقارن دو چشم از بین می رود.

ترمیم سوختگی و بریدگی پلک ممکن است به خوبی انجام نشود. اگر افتادگی مانع دید شود؛ یعنی روی مردمک و سیاهی چشم را بپوشاند نیاز به جراحی است.

در مواقعی که فرد بعد از حادثه دچار افتادگی پلک شده ولی می تواند ببیند، اقدام درمانی انجام نمی گیرد.

اغلب اوقات بعد از مدتی پوست قابلیت بازسازی پیدا می کند و می تواند تاحدودی وضعیت اولیه را به دست بیاورد.

گاهی هم عکس این موضوع اتفاق می افتد و افتادگی شدیدتر می شود.

نکته : نوع دیگری از افتادگی پلک وابسته به سن است و معمولا از میانسالی به بعد بروز می کند.

در این نوع افتادگی نژاد، جنس پوست، عوامل محیطی، مصرف دارو و … نقش دارد.

یکی از داروهایی که تاثیر زیادی در افتادگی پلک دارد، داروهای اعصاب هستند.

این داروها باعث خستگی چشم و خواب آلودگی می شود. بعضی از این نوع داروها عصب را کم کار می کنند.

حتی در بعضی از بیماریها مانند فشار خون بالا و دیابت نیز این اتفاق ممکن است دیده شود.

تجمع چربی در پلک بالا و پایین هم می تواند موجب افتادگی پلک شود ولی این نوع افتادگی زیاد شدید نیست و عمدتا به دلیل رسوب چربی است و با کشیدن چربی از زیر پوست مشکل بیمار برطرف می شود.
 

 

افتادگی پلک عصبی

امروزه نوع دیگری از افتادگی پلک رخ می دهد که به صورت ناگهانی است.

این نوع افتادگی عصبی است و بیشتر با بیماری های مغز و اعصاب مرتبط است، مثلا فردی که دچار تومور مغزی است یا فشار عصبی زیادی را تحمل می کند ممکن است به طور ناگهانی دچار افتادگی پلک شود.

وقتی پلک کاملا فلج می شود و برگشتی هم وجود ندارد، نشانه این است که عصب اصلا کار نمی کند.

فلج عصبی چشم در افراد ۳۰ تا ۵۰ ساله اتفاق می افتد. برای کنترل و بازگرداندن وضعیت بیمار به حالت اولیه معمولا از داروهای اعصاب استفاده می کنند ولی احتمال عود زیاد است.

جراحی برای این بیماران راه چندان مناسبی نیست ولی باید به بیماران توصیه کرد استرس خود راکم و داروهای تجویز شده را مرتب مصرف کنند.

نوع دیگری از افتادگی پلک به این دلیل است که قرنیه مشکل دارد (حساسیت فصلی، زخم قرنیه و…) و بیمار در اثر حساسیت بالای داخل چشم و ترس از نور مجبور است پلک ها را جمع کند. اگر بیماری درمان نشود و چند سال طول بکشد، پلک ها حالت جمع شده و افتاده پیدا می کنند. 1
 

علت افتادگی پلک

در اینجا چند مورد از شایع ترین علل پتوز به علاوه راه های ممکن برای رفع افتادگی پلک وجود دارد.
 

شما با آن به دنیا آمده اید

به این بیماری پتوز مادرزادی گفته می شود و خوشبختانه مشکلی است که برطرف می شود.

در حقیقت، باید سریعاً درمان شود. اگر پلک در راه باشد، کودک نمی تواند دید [طبیعی] داشته باشد.

وقتی کودک رنگ و نور می بیند، همه اعصاب را تحریک می کند. شبکیه و مغز مسیرهایی ایجاد می کنند که بینایی مادام العمر ایجاد می کند. 

پتوز مادرزادی درمان نشده می تواند منجر به آمبلیوپی (تنبلی چشم)، آستیگماتیسم (تاری دید) و چشم های متقاطع شود، اما جراحی برای تقویت ماهیچه های پلک می تواند از بروز عوارض جلوگیری کند. این یک عمل نسبتاً ساده است.
 

اعصاب آسیب دیده

آسیب عصبی ناشی از آسیب دیدگی پلک یا شرایطی که بر مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد همچنین می تواند باعث افتادگی پلک های شما شود.

سندرم هورنر یکی از این شرایط است. این یک سندرم نادر است و زمانی اتفاق می افتد که چیزی (مثلاً سکته مغزی یا تومور) به عصبی آسیب می رساند که یکی از عضلات متصل به حرکت پلک ها را کنترل می کند.

به طور کلی ، سندرم هورنر همچنین باعث می شود که مردمک چشم شما خیلی کوچک شوند. پتوز مرتبط با سندرم هورنر معمولاً هنگام درمان مشکل اساسی از بین می رود.
 
آسیب عصبی ناشی از دیابت کنترل نشده طولانی مدت و فشار خون بالا همچنین می تواند منجر به ابتلا به پتوز شود، به همین دلیل تشخیص و درمان برای هر بیماری بسیار مهم است.
 

مشکلات عضلانی

حرکت پلک در درجه اول توسط سه ماهیچه کنترل می شود که مهمترین آنها عضله لواتور است.

هر چیزی که روی این عضلات تأثیر بگذارد ، می تواند بر نحوه عملکرد پلک شما نیز تأثیر بگذارد.

یکی از این موارد که باعث افتادگی پلک می شود، یک بیماری عضلانی ارثی به نام دیستروفی عضلانی چشمی (OPMD)، نوعی دیستروفی عضلانی است که نه تنها بر حرکت چشم بلکه بلع و حتی برخی از اندام را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.

مورد دیگر ، اُفتالموپلژی خارجی مزمن پیشرونده (CPEO) مزمن است که معمولاً باعث ایجاد پتوز در هر دو چشم می شود.

دیستروفی میوتونیک، شایع ترین شکل دیستروفی عضلانی است که در بزرگسالی شروع می شود، همچنین باعث پتوز در هر دو چشم می شود.
 

افزایش سن

از گفتن این متنفریم، اما افتادگی پلکها نتیجه ناگزیر دیگر پیری است. به آن پتوز آپونوروتیک یا پیری گفته می شود.

جاذبه و زمان همه چیز را به سمت پایین سوق می دهد و گاهی اوقات تا حدی می رسد که پلک در حال افتادن است.

گاهی اوقات پوست اضافی روی پلک می تواند روی پلک آویزان شود و دید را مسدود کند.

 در اکثر موارد، مشکل زیبایی است و جراحی انتخابی می تواند ، برخی از جوانه های پلک شما را ترمیم کند.

در بعضی مواقع، پلک افتاده می تواند روی بینایی شما تأثیر بگذارد، در این صورت ممکن است برای حفظ بینایی به عمل جراحی نیاز داشته باشید.
 

میاستنی گراویس

این بیماری نادر خود ایمنی بر نحوه ارتباط ماهیچه ها و اعصاب شما تأثیر می گذارد و منجر به ضعف عضلات می شود.

در میاستنی گراویس، آنتی بادی ها (پروتئین ها) که بطور معمول با مهاجمان مشروع مانند ویروس ها مبارزه می کنند، دچار افتادگی می شوند و از دریافت پیام های ارسال شده توسط سلول های عصبی جلوگیری می کنند. افتادگی پلک ها اغلب نشانه اولیه این بیماری است.

پتوز می تواند در طول روز نوسان داشته باشد. شما ممکن است بینایی مضاعف داشته باشید.

این می تواند بر روی عضلات نیز تأثیر بگذارد. این بیماری می تواند مناطق دیگر بدن شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

هیچ درمانی وجود ندارد، اما تغییرات در شیوه زندگی و داروها می توانند ضعف عضلات مرتبط را تحت کنترل داشته باشند.
 

سرطان

اگرچه تومورهای داخل چشم شما روی پلک تأثیر نمی گذارد ، اما سرطان اطراف یا خارج از چشم می تواند بر ماهیچه هایی که پلک شما را بالا و پایین می آورد، تأثیر بگذارد. این شامل تومورهایی در هر نقطه در امتداد اعصاب یا در امتداد شریان هایی است که به چشم می رسد، یا در ماهیچه هایی که چشم شما را کنترل می کنند. پتوز همچنین به ندرت می تواند نشانه ای از سرطان متاستاتیک مانند سرطان پستان یا سرطان ریه باشد. 2
 

چگونه افتادگی پلک تشخیص داده می شود

پزشک شما احتمالا معاینات فیزیکی را انجام داده و از شما در مورد تاریخچه پزشکی تان سوال خواهد کرد که شما توضیح می دهید چه مدت زمانی و به چه میزان دچار این افتادگی شده اید و در این شرایط پزشک معالج شما تست هایی را برای یافتن علت انجام می دهد. 

به احتمال زیاد معاینه لامپ اسلیت انجام می شود تا پزشکتان بتواند با کمک نور زیاد چشم شما را بررسی کند و در این حالت مردمک چشم ها ممکن است برای معاینه گشاد شود و اندکی احساس ناراحتی در چشم ها طبیعی است. 

تست دیگری که می تواند برای تشخیص افتادگی پلک استفاده شود، تنسیلون نام دارد که در این تست دارویی به نام تنسیلون را به یکی از رگ های شما تزریق می کند و همچنین از شما می خواهد که چندین بار پاهایتان را جمع و باز کنید و یا بنشینید و پاشید و او نظارت می کند که قدرت عضلانی شما را بهبود بخشیده است یا خیر و با این کار اگر علت افتادگی پلک بیماری گراویس باشد ، پزشک آن را تشخیص می دهد. 
 

معاینه فیزیکی و آزمایش خون

پزشکان معاینه کامل جسمانی را انجام می دهند که در آن تاریخچه پزشکی و علائم مجدداً بررسی خواهند شد و آزمایش خون نیز انجام می شود که به شما در تعیین این که آیا افتادگی پلک در اثر یک بیماری ایمنی خودکار یا دیابت ایجاد شده است یا خیر، کمک خواهد کرد.
 

اشعه ایکس

بعضی اوقات ممکن است اشعه ایکس برای بررسی ناهنجاری های ساختاری اطراف چشم انجام شود و موثر نیز باشد. 


 

افتادگی پلک چگونه درمان می شود؟

درمان افتادگی پلک به شدت آن بستگی دارد که اگر این وضعیت نتیجه بالا رفتن سن یا به صورت مادرزادی باشد، ممکن است درمانی برای آن وجود نداشته باشد و پزشک به شما توضیح می دهد که نیاز به درمان خاصی ندارید چرا که وضعیت معمولا خطری برای سلامتی شما ندارد.

اما ممکن است برای کاهش آن تمایل به جراحی پلاستیک داشته باشید و اما در صورتی که پزشک تشخیص دهد این افتادگی پلک به دلیل یک بیماری خاص است، احتمالاً تحت درمان قرار بگیرید و این درمان میزان افتادگی پلک ها را کاهش می دهد و از بیشتر شدن آن جلوگیری می کند.

حالا اگر افتادگی پلک مانع از بینایی شما شود نیاز به درمان صد در صد وجود دارد که در این شرایط پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند و عینک های مخصوصی هم وجود دارند که مانع از افتادن پلک می شوند و گزینه خوبی است و این روش درمان اغلب موقتی می باشد اما بسیار مفید است همچنین هنگامی که عمل جراحی توصیه نمی شود نیز می توان به جای آن از این عینک استفاده کرد. 
 

جراحی

پزشکتان ممکن است جراحی پتوز را توصیه کند که در این روش ماهیچه لواتور را سفت می کند و باعث می شود که پلک بالا برود و در وضعیت مورد نظر و اولیه خود قرار بگیرد و برای کودکان مبتلا به توصیه پزشکان گاهی اوقات عمل جراحی را توصیه می کنند تا از شروع تنبلی چشم پیشگیری شود.

با این وجود خطرات مرتبط با جراحی از جمله خشکی چشم ، خراشیده شدن قرنیه نیز وجود دارد.
 

استفاده از یک پایه

یک گزینه غیر جراحی دیگر وجود دارد که به قاب عینک معروف هستند و پلک را بالاتر نگه می دارد این پایه ها پلک ها را در محل خود نگاه می دارد و مانع از افتادگی پلک خواهد شد.

این پایه ها به یک طرف قاب عینک متصل می شود اما در صورتی که روی فرم های فلزی نصب شوند بهترین کارآیی را دارند و اگر تمایل دارید می توانید از این پایه ها روی عینک خود استفاده کنید و با چشم پزشک و جراح پلاستیک در این باره مشورت نمایید.
 

آیا می توان از بروز پتوز یا افتادگی پلک پیشگیری کرد؟

هیچ راهی برای پیشگیری از این اتفاق وجود ندارد و تنها شناخت علائم و معاینات منظم به شما کمک می کند تا بتوانید این اختلال ر تا حد زیادی کنترل کنید و اگر متوجه افتادگی پلک در فرزندانتان شدید، فورا آن ها را نزد پزشک ببرید تا درمان شروع شود و از آن جا که ممکن است بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد، نباید آن را ساده بگیرید و با مراجعه فوری می توانید از بدتر شدن آن پیشگیری کنید.
 

تمریناتی موثر برای کاهش افتادگی پلک

با انجام تمرینات زیربه صورت مداوم می توانید به کاهش افتادگی پلک خود کمک کنید.

صاف بنشینید و چشم هایتان را ببندید و بدون حرکت دادن سر، اول به چپ و بعد به راست نگاه کنید.

در جلو آیینه بنشینید و انگشت اشاره خود را زیر دو ابرو بگذارید و آهسته ابرو را به سمت بالا و مخالف استخوان ابرو بکشید.

سپس پلک بالا را پایین آورده و تا شمردن تا عدد 5 پلک خود را ببندید و سپس پلک خود را باز کرده و تا 6 بشمارید. 3-2 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.

انگشتان خود را روی شقیقه ها بگذارید و چشم های خود را به سمت گوش ها بکشید و 10-5 بار سریعا چشم ها را باز و بسته کنید.

در یک جای راحت مانند جلوی آینه بنشینید و با چشم های باز به روبه رو نگاه کنید. ابروهایتان را بالا ببرید و چشم ها را نیمه باز کنید.

با اندکی صبر و با در گیر کردن ماهیچه های پلک و زیر ابرو، پلک ها را بالا ببرید.

در مرحله دوم این تمرین، باید سفیدی چشم خود را بالای مردمک ببینید. این تمرین را 10 مرتبه انجام دهیدتا به یک عادت تبدیل شود.

صاف بنشینید وبا چشمان باز به روبه رو نگاه کنید سپس بدون اینکه سر خود را تکان دهید به بالا و پایین نگاه کنید.

همانند تمرین قبل، صاف بنشینید وبا چشمان باز به روبه رو نگاه کنید و بدون حرکت سر، به چپ و بعد به راست نگاه کنید.

دو انگشتتان را در دو طرف شقیقه ها بگذارید و کمی فشار وارد کنید و همزمان چشم ها را نیز باز و بسته کنید.

10 مرتبه این کار را انجام دهید. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.beytoote.com
3.www.namnak.com