12 اسفند 1388 / 16 ربيع الاول 1431 / 3 مارس 2010

با انعقاد قرارداد مودّت ميان ايران و روسيه، اين كشور همه عهدنامه‎ها و قراردادهاي دوران تزاري را باايران ملغي اعلام كرد. درپي اين تصميم روسيه متعهد شد كليّه قواي خود را ازايران خارج كند و بنا برهمين تصميم ولايات فيروزآباد خراسان و جزيره آشوران درخليج استرآباد واقع دردرياي خزر به ايران بازپس داده شد.
عمليات كربلاي 7 درمنطقه عملياتي حاج عمران آغازشد. دراين عمليات كه نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران آن را با موفقيت به انجام رساند؛ چند منطقه ازحاج عمران و ارتفاعات مهمي درمنطقه عملياتي ازوجود دشمن بعثي پاك شد.
بنابر برخي روايات، نخستين نماز جمعه، توسط پيامبر گرامي اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) ، پس از هجرت ايشان از مكه اقامه گرديد. حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) هنگام ظهر جمعه وقتي كه به نزديكي مدينه رسيد، در محل قبيله‏ي بني‏سالم بن عوف كه قُبا نام داشت، خطبه خواند و نماز جمعه را برپا كرد. به نقل راويان تاريخ، اين نخستين نماز جمعه‏اي بود كه در تاريخ اسلام خوانده شد. اين موضوع حاكي از اهميت فريضه‏ي سياسي - عبادي نماز جمعه است كه پيامبر اسلام در اولين فرصت، آن را برگزار كرد. بعدها در محل برپايي اولين نماز جمعه‏ي پيامبر، مسجدي ساخته شد كه هم اكنون نيز موجود است.
ابوالعباس محمد بن مرزبان‏دميري، معروف به ابن مرزبان، اديب، مورّخ، لغت شناس، و استاد بلاغت بود. او از جمله‏ي مشاهير مترجمين مي‏باشد كه بيشتر از پنجاه كتاب فارسي را به عربي ترجمه كرده است. الحاوي في العلومِ القُرآني و الحَماسَه، از مُصَنِّفات ابن مرزبان مي‏باشند.
ملاعبداللَّه بن محمدبن توني بُشرَوي معروف به فاضل توني، فقيهي اصولي و عابد و زاهد و پيروِ مقدس اردبيلي بوده است. وي در ابتدا در اصفهان و مشهد ساكن بود و سپس راهي عتبات عاليات شد و در اين مسير در سال 1071 ق در كرمانشاه جان به جان آفرين تسليم كرد. آثار وي عبارتند از: حاشيه‏ي مدارك، حاشيه‏ي معالم، شرح ارشاد علامه، فهرست و تهذيب شيخ طوسي و وافِيه.
مشيرالدوله صدراعظم احمدشاه در روز 14 ربيع الاول سال 1342 ق استعفاي خود را به احمد شاه قاجار تقديم كرد و مجلس پنجم با اكثريتي كه هواخواه زمامداري سردار سپه بود تشكيل گرديد. احمد شاه قاجار كه تحت تاثير القائات اطرافيان و تزوير رضا ميرپنج بود، سرانجام به صدارت او رضايت داد و او را مامور تشكيل كابينه نمود. بدين ترتيب رضاخان ميرپنج(سردار سپه) اولين دولت خود را تشكيل داد و اعضاي كابينه را به حضور احمد شاه معرفي كرد.
پرنْسْ فرانْسْوا دوك دو لاروش‏فوكو، فيلسوف و نويسنده فرانسوي، در سوم مارس 1613م در خانواده‏اي اشرافي در پاريس به دنيا آمد. وي از دوران جواني وارد ارتش و سياست شد، اما پس از حضور در يكي از جنگ‏هاي داخلي از ارتش كناره گرفت. لاروش‏فوكو هم‏چنين پس از چند حضور ناموفق در عرصه سياست، از اين مقوله نيز دست كشيد و در پاريس، وارد محافل ادبي شد. وي سپس نخستين اثر خود را با نام خاطرات منتشر كرد كه در واقع به نوعي بررسي وقايع سال‏هاي مياني سده هفدهم ميلادي فرانسه مي‏پرداخت. كتاب ديگر لاروش‏فوكو با عنوان تفكرات يا حِكَم، چنان مورد استقبال قرار گرفت كه در طي ده سال آخر عمر نويسنده، چهار بار تجديد چاپ شد. اين كتاب شامل بيش از پانصد حكمت و مثل است. بخشي از اين حكمت‏ها نمايشگر روح بشر است كه عقل حاكم بر آن از راه اصلي منحرف نمي‏شود، اما بخشي ديگر، نشان دهنده مواردي خاص از نظرهاست كه برمبناي آن فقط سودجويى باعث حركت و موتور محركه آدمي است و البته اقدامات اين گروه به صورت مخفي و با ظاهري آراسته و در عين رياكاري انجام مي‏گيرد. در اين ميان، با وجود برخي مخالفت‏ها، بسياري از اين امثال و حكم در محافل ادبي راه يافت و موجب سرگرمي گشت و اگرچه انديشه‏ها و نظريه‏هاي نويسنده، غالباً واقعيت عواطف انساني و ارزش حقيقي او را ناديده مي‏گرفت، قالبي كه لاروش‏فوكو براي بيان انديشه‏هاي خود برگزيده بود، به سبب به كار بردن بسيار به جا و متناسب كلمات و دقت در تكامل شيوه بيان كه ثمره كار مداوم و وسواس او بود، ستايش اين محافل را برانگيخت. كمتر درس انشا و شيوه نگارشي وجود داشت كه مانند امثال و حِكم، آموزنده باشد. در اين كتاب كه به كلمات قصار نيز شهرت دارد، لاروش‏فوكو به عنوان يك فيلسوف شكاكْ، مطالبي عنوان كرده كه برخي از آن‏ها عبارتند از: آن كس كه خود را دوست مي‏دارد چاپلوس‏ترين مردم جهان است؛ همه ما به اندازه كافي توانايى تحمل بدبختي‏هاي ديگران را داريم؛ اعمال نيك ما، اغلب شديدتر از اعمال بدمان مورد مجازات واقع مي‏شود؛ عشق و عدالت فقط ترسي است از تحمل بي‏عدالتي‏ها؛ اگر ما موفق شده‏ايم كه بر عواطف خود غلبه كنيم، بيشتر به سبب ضعف عواطف است تا قدرت‏ها؛ تحمل خوش‏بختي بيش از تحمل بدبختي، نشانه فضيلت اخلاقي است و اغلب لجاجت ما ناشي از زبوني و تهوّرمان ناشي از بزدلي است. اين كتاب با عنوان شكوفه‏هاي جاويدان حكمت، به فارسي ترجمه شده است. فرانسوا لاروش‏فوكو در سال‏هاي پاياني عمر متحمل مصيبت‏هاي پياپي خانوادگي و بيماري شد و خود سرانجام در هجدهم نوامبر 1680م در 67 سالگي درگذشت.
رابرت هوك دانشمند معروف انگليسي در 18 ژوئيه 1635م در منطقه‏اي در جنوب انگلستان به دنيا آمد. وي در ابتدا به كار نقاشي پرداخت ولي اين كار را رها كرد و به تحصيل پرداخت. او در دانشگاه با استادان بزرگي آشنا شد و به سبب پيشرفت در علوم رياضي، در 25 سالگي به استادي اخترشناسي دانشگاه آكسفورد دست يافت. هوك پس از عضويت در انجمن سلطنتي، همكاري نزديكي را با آن آغاز كرد و بدون هيچ چشمداشتي، تجربه‏ها و اكتشافات خود را در اختيار انجمن مي‏گذاشت. پس از ارائه اولين ميكروسكوپ توسط آنتوان ليونهوك، دانشمند هلندي، رابرت هوك از طرف انجمن مأموريت يافت كه يافته‏هاي ليُونْهوك را بررسي كند و به ساختن ميكروسكوپ جديدي مبادرت ورزد. هوك نيز با استفاده از مهارت و ابتكاري كه در اين قبيل كارها داشت، ميكروسكوپ دقيقي ساخت و در اختيار جهان علم قرار داد. وي در سال 1665م، اثر بزرگ خود موسوم به ميكروگرافيا يا ذره‏نگاري را منتشر كرد و طولي نكشيد كه نامش در زمره بزرگ‏ترين مردان علم ثبت شد. وي در اين كتاب تصويرهاي جالبي درباره وضع ساختماني بدن حشرات رسم كرد و با اين اثر، در شمار بنيان‏گذاران مطالعات ميكروسكوپي در زيست‏شناسي درآمد. هوك هم‏چنين در تشريح ساختمان چوب پنبه، براي اولين بار، كلمه سلول را به مفهوم واقعي زيست‏شناسيِ آن به كار برد. رابرت هوك، در زمينه علم هواشناسي نيز يافته‏هاي جديدي به دست آورد كه در ارتقاء سطح دانش بشري تأثير نهاد. از جمله اينكه او براي اولين بار پي برد كه پايين آمدن ناگهاني فشار هوا نشانه توفان است و هم‏چنين خاطر نشان ساخت كه وضع هوا معلول نيروهايى است كه تحت تأثير تشعشع خورشيد و گردش زمين، بر آن اعمال مي‏شود. او دستگاهي را طرح كرد كه براي ثبت حوادث جوّي از آن استفاده مي‏كرد از اين رو رابرت هوك را بايد بنيان‏گذار علم هواشناسي دانست. مسلماً كساني كه با فيزيك سرو كاري دارند، با نام رابرت هوك آشنا هستند چون قانون هوك، اندازه نسبي تغيير شكل متناسب با تلاش است و نتايج حاصل از آن، از قوانين درجه اول فيزيك مي‏باشد. وي در سال 1674م، رساله‏اي براي ثبت و تدوين اختلاف منظر ستارگان به وجهي منظم، تهيه كرد و براي انجام برخي كارهاي نجومي، وسايلي نيز ساخت. او با اختراع دستگاه‏هاي اندازه‏گيري و ساير وسايل، خدمات بزرگي به جهان علم كرد. ديگر اختراعات اين دانشمند، بادسنج، هواسنج ساعتي، باران سنج و رطوبت‏سنج است. هوك در دوران عمر خود هيچ‏گاه دست از فعاليت‏هاي علمي برنداشت تا آن‏كه در سوم مارس 1703م در 68 سالگي درگذشت.
الكساندر گراهام‏بل مخترع تلفن، در سوم مارس 1847م در شهر ادينبورو پايتخت اسكاتلند به دنيا آمد. وي دوران طفوليت را در امريكا گذراند و تحصيلاتش را در زادگاه خود ادامه داد. بل از آغاز جواني پيوسته درصدد يافتن راهي بود كه بتوان با ناشنوايان گفت و شنود كرد. بل در سال 1871م ساكن امريكا شد و به استادي فيزيولوژي صوتي دانشگاه بوستون رسيد. بل در امريكا براي ساختن دستگاهي جهت تعليم كودكان كر و لال با ساموئل مورس، مخترع تلگراف ديدار كرد و درباره دستگاه انتقال صدا به تبادل نظر علمي پرداخت. اشتياق فراوان بل باعث شد تا مورس هر آن‏چه در اين زمينه مي‏دانست اعم از علم و تجربه در اختيار بل قرار دهد. فكر اصلي اختراع تلفن از اينجا شروع شد كه با ديدن دستگاه ساده‏اي شامل دو جعبه كه از يك باطريْ برقْ گرفته و هنگامي كه كسي در يكي از جعبه‏ها حرف مي‏زد، در جعبه ديگر ارتعاشاتي برمي‏خاست كه به وسيله يك سوزن منعكس مي‏شد. بل تشخيص داد كه اگر تعداد سوزن‏ها زياد شود ارتعاشات صوتي به صورتي واضح‏تر انعكاس خواهند يافت. گراهام‏بل بالأخره، پس از مدتي كار و شنيدن سرزنش ديگران، در دهم مارس 1876م با همكاري دوستش واتْسون، موفق به اختراع تلفن شد و در ژانويه سال بعد، آخرين تلفن بل به كار افتاد. وي هم‏چنين آزمايشگاهي به نام آزمايشگاه ولتا تأسيس كرد و در آن‏جا اولين صفحات فونوگراف يا ضبط صوت را با موفقيت تهيه كرد. هم‏چنين، فوتوفون، وسيله‏اي براي انتقال گفتار به وسيله امواج نور و اُودْيومتر ياشنوايي سنجي و نيز فونوگراف يادستگاه ضبط صوت از ديگر اختراعات اوست. الكساندر گراهام بل پس از عمري تلاش در راه علم ودانش سرانجام در 18 اوت سال 1922م در 75 سالگي درگذشت و در آن هنگام تمامي تلفن‏هاي دنيا به احترام وي، يك دقيقه از كار افتادند.
مجارستان از جمله كشورهايى است كه از قديم الايام تحت سيطره امپراتوري‏هاي مختلف قرار داشته است. امپراتوري روم، عثماني و اتريش - مجارستان از جمله حكومت‏هايى هستند كه هر كدام مدت زماني بر اين سرزمين حاكميت داشته‏اند. مجارستان در قرون شانزدهم و هفدهم ميلادي از ايالات عثماني بود و بخشي از آن در اختيار اتريش قرار داشت. اما از اوايل قرن نوزدهم نهضت‏هاي آزادي خواهي و استقلال‏طلبي در اين منطقه اوج گرفت در سال 1848م بيشتر كشورهاي اروپايى دچار انقلاب و هرج و مرج شدند كه عمدتاً ريشه اقتصادي داشت، اما در مسير سياسي ادامه يافت كه در اين ميان در سوم مارس 1848م قيام مردمي مجارستان نيز آغاز گرديد. تصميم امپراتور اتريش مبني بر قرار دادن زبان آلماني به عنوان زبان رسمي در سراسر اين امپراتوري باعث آغاز ناآرامي‏ها و شورش‏ها گرديد و برخي انقلابيون اين كشور با الهام از انقلاب فرانسه نهضت ناسيوناليستي - ليبراليستي به راه انداختند و در 14 آوريل 1849م استقلال مجارستان را اعلام كردند. اما امپراتوري اتريش با كمك نيروهاي روس به مقابله با جدايى‏خواهان پرداختند و موفق به شكست آنها شدند. در نتيجه، اين جمهوري تازه استقلال يافته متلاشي گرديد و بار ديگر جزئي از امپراتوري اتريش اعلام شد. اين وضعيت ادامه داشت تا اينكه با پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري اتريش - مجارستان و تجزيه آن، مجارستان نيز به استقلال دست يافت.
به دنبال شكست امپراتوري عثماني در جنگ با روسيه، دو كشور در محلي به نام سان استِفانو قراردادي به همين نام امضا كردند. حمله روسيه به عثماني به خاطر مطامع روسيه در سرزمين‏هاي تحت تصرف امپراتوري عثماني در بالكان بود. روسيه در اين راستا، در اوت 1877م با سه كشور بلغارستان، صربستان و روماني كه تحت اختيار عثماني بودند، پيمان اتحاد بست و متعهد شد كه آنها را مستقل كند و تهاجم روسيه به عثماني نيز به همين دليل انجام شد. در اين جنگ، روس‏ها به خاطر ضعف امپراتوري عثماني، توانستند به سرعت پيشروي كنند تا اينكه دولت عثماني، تقاضاي صلح كرد. در نتيجه پيمان سان استفانو كه در سوم مارس 1878م به امضاء رسيد، صربستان و روماني از عثماني جدا و مستقل شدند و بلغارستان نيز استقلال داخلي يافت.
گوتليپ دايْمْلِر مبتكر آلماني در 18 سپتامبر 1834م در آلمان به دنيا آمد. حرفه اوليه دايملِر تفنگ‏سازي بود. اين مخترع آلماني از نوجواني به كارهاي صنعتي علاقه داشت و در اين زمينه مطالعات فراواني كرد تا موفق به اختراع موتور سيكلت شد. دايملر در سال 1885م صورت تغيير يافته‏اي از موتور خود را بر دوچرخه‏اي نصب كرد و اين نخستين موتور سيكلتي است كه ساخته شد. وي در سال 1887م موفق شد وسيله نقليه چهار چرخه‏اي را با موتور ساختِ خود به حركت درآورد و بدين ترتيب نخستين اتومبيل را بسازد. دايلمر در سال 1890م كمپاني دايملر موتور را تأسيس كرد و همين كمپاني است كه به ساختن اتومبيل مرسدس بنز مبادرت نمود. گوتليپ دايملر سرانجام در سوم مارس 1900م در 66 سالگي درگذشت.
يكي از نخستين نتايج استقرار حكومت بلشويكي در روسيه، قطع عمليات نظامي در جبهه شرق و آغاز مذاكرات صلح بين حكومت جديد روسيه و آلمان و اتريش در شهر برستْ ليتوسك بود. دور اول مذاكرات در 22 دسامبر سال 1917م به علت شرايط سنگين و خفت‏آوري كه آلماني‏ها پيشنهاد مي‏كردند به نتيجه نرسيد و آلماني‏ها نيز حاضر به تعديل شرايط پيشنهادي خود نشدند. با تهاجم تازه آلمان در 18 فوريه 1918م و پيشروي سريع نيروهاي آنان در شوروي، لنين اعضاي كميته مركزي حزب بلشويك را به تشكيل يك جلسه اضطراري دعوت كرد و اين بار با اصرار، خواستار قبول پيشنهاد خود براي صلح به هر قيمت شد. با وجود مخالفت چند تن از اعضاي كميته مركزي، اكثريت اعضاي كميته كه از ادامه پيروزي آلماني‏ها و خطر سقوط پايتخت بيم‏ناك بودند، نظريات لنين را تاييد كردند و دولت شوروي در اواخر فوريه تقاضاي تجديد مذاكرات صلح را نمود. آلماني‏ها اين بار شرايط سنگين‏تر و خفت آورتري براي صلح پيشنهاد كردند ولي با دستور صريح و اكيد لنين درباره امضاي قرارداد صلح تحت هر شرايطي، هيأت نمايندگي روسيه به شرايط پيشنهادي آلمان گردن نهاد و قرارداد ترك مخاصمه بين نيروهاي طرفين، در روز سوم مارس 1918م در برسْتْ ليتوسْكْ به امضا رسيد. به موجب اين قرارداد، روسيه علاوه بر لهستان و فنلاند، ايالات ساحلي بالتيك و روسيه سفيد و اوكراين را هم تسليم آلماني‏ها كرد و از متصرفات خود در بالكان به نفع اتريش صرفنظر نمود. روس‏ها هم‏چنين متعهد شدند نيروهاي خود را از ايران خارج كنند و قسمتي از متصرفات خود در قفقاز را به ترك‏هاي عثماني واگذار نمايند. با متاركه جنگ در جبهه شرق، نيروهاي آلمان و اتريش در اين جبهه آزاد شدند و ميليون‏ها سرباز آلماني و اتريشي كه از جبهه بازگشته بودند به قواي متحد در جبهه غرب و بالكان و ايتاليا پيوستند.
پس از شكست سنگين ارتش بعث عراق در تهاجم نيروهاي نظامي ائتلاف غرب به رهبري امريكا در جريان جنگ كويت و تحريم هرگونه پرواز در عراق توسط شوراي امنيت، مردم مسلمان عراق موقعيت را غنيمت شمرده و با استفاده از ضعف دولت بعث، در نواحي وسيعي از شمال تا جنوب اين كشور، عليه رژيم صدام قيام كردند. درجريان اين انقلاب كه به دليل تقارن آن با ايام ماه مبارك شعبان 1411ق به انتفاضه شعبانيه مشهور گرديد، كنترل بخش اعظم كشور به دست نيروهاي مردمي افتاد و از 18 استان عراق، 14 استان، از دست حكومت بعث خارج شد. در اين مدت كه حدود يك ماه به طول انجاميد، مردم تحت نظر مراجع حوزه علميه بر امور نظارت داشتند و مناطق را اداره مي‏كردند. در اين هنگام، امريكاييان و متحدانشان متوجه شدند كه ناخواسته، زمينه‏هاي ايجاد حكومتي مردمي و اسلامي در عراق پا گرفته و چيزي به سقوط حزب بعث نمانده است. در اين حال كه تمامي فرودگاه‏ها و نقاط حساس نظامي و پادگان‏هاي عراق در اختيار و زير نظر متجاوزان غربي قرار داشت و اجازه هيچ حركت هوايى داده نمي‏شد، شرايط ناگهان تغيير كرد و با اشاره امريكا، ارتش عراق، سركوب بدون مرز را سرلوحه كار قرار داد. مزدوران حزب بعث عراق براي قلع و قمع انقلابيون، حتي از به كارگيري سلاح‏هاي شيميايى و بمب‏هاي خوشه‏اي و آتش‏زا عليه ملت خويش نيز دريغ نكردند. در اين كشتار كه هيچ گاه از سوي ديكتاتورترين و خون آشام‏ترين رژيم‏هاي يك قرن اخير نيز صورت نپذيرفته بود، صدها هزار نفر به صورت دسته جمعي قتل عام و در گورهاي چند صد نفري به طور ناشناس دفن شدند. دامنه اين جنايات به حدي رسيد كه صدام، محو مراكز قيام از جمله كربلا و به ويژه نجف اشرف از نقشه جغرافياي عراق را در سر مي‏پروراند. از اين رو از هرگونه اهانت و جسارت به ساحت مقدس حرم‏هاي ائمه بزرگوار مدفون در اين شهرها، كوتاهي نمي‏كرد. صاحب‏نظران معتقدند كه در اين چند روز، در حدود سي‏صد الي پانصد هزار نفر توسط رژيم بعث به شهادت رسيدند. بدين ترتيب اين قيام مقدس به دليل ضعف بنيه دفاعي مردم و عدم وجود رهبري واحد و هماهنگ، سركوب وحشيانه و بدون مرز ارتش خون‏خوار صدام، سكوت مجامع بين‏المللي و كمك امريكا به صدام، پس از يك ماه به شكست انجاميد و برگ ننگين ديگري برتاريخ سراسر جنايت و سياه رژيم بعث و حاميان جهانخوار آن افزوده گشت. با اين حال، امريكا هنگامي كه صدام را خطري براي منافع خود احساس كرد، در يورشي وحشيانه و سناريويي از پيش تعيين شده، با حمله به عراق در 20 مارس 2003م، موجبات سقوط وي در 9 آوريل آن سال را فراهم آورد و دور جديدي از تجاوز و اشغال‏گري در اين كشور آغاز شد.
كشور پادشاهي مغرب يا مراكش با 458/730 كيلومتر مربع وسعت در شمال غربي قاره افريقا و در كنار درياي مديترانه و اقيانوس اطلس و همسايگي الجزاير و جمهوري صحرا واقع شده است. جمعيت مغرب بيش از 28 ميليون نفر و عمدتاً سفيد پوست و از تيره‏هاي عرب و بربر مي‏باشند كه پيش‏بيني مي‏شود جمعيت آن تا سال 2020م بيش از 38 ميليون نفر گردد. 99 درصد مردم مراكش مسلمان هستند و زبان رسمي آن، عربي و خط رايج، عربي و لاتين است. واحد پول كشور درهم مغرب است. شهر رباط پايتخت مغرب و كازابلانكا يا دارالبيضاء، پرجمعيت‏ترين شهر اين كشور مي‏باشد. مغرب در سال 1956م از فرانسه مستقل گرديد و به عضويت سازمان ملل درآمد. نظام سياسي حاكم بر كشور مغرب، مشروطه سلطنتي با 2 مجلس قانون‏گزاري مي‏باشد. سوم مارس 1961م سال‏روز تاج‏گذاري پادشاه پيشين مراكش (ملك حسن دوم) را به نام روز ملي مراكش نام‏گذاري كرده‏اند.